باشگاه روزنامه نگاران مسجدسليمان- مهندس جهانشاه دانش/ توجه : 20 مطلب سوم مبتنی بر عملیاتی شدن اهداف اساسی و توسعه ی بخش کشاورزی در شهرستان های مسجدسلیمان، لالی و اندیکا که نسبتاً دارای مزیت نسبی آب فراوان می باشند به شرح چکیده هایی از هزاران اطلاعات گسترده و پیشرفته بخش کشاورزی به صورت تقریباً مبسوط تقدیم می دارد.
41- جهت اطلاع همشهریان از سال 1365 تا نیمه اول 1367 به دلیل مسئولیت شغلی ریاست کشاورزی دو شهرستان ایذه و مسجدسلیمان پای به عرصه بسیار متنوع دنیای کشاورزی گذاشتم از آن پس سعی نمودم بیشترین بررسی های لازم را راجع به وضعیت سرزمین، آب و هوای حوزه های وسیع مناطق بختیاری نشین خودمان را تحقیقاً بررسی کنم در نتیجه پس از عزیمت های مداوم با گروه های کارشناسی و استعداد شناسی های واقعی کشف نشده تا آن زمان پروژه هایی را به اداره کل کشاورزی استان پیشنهاد نمودم از جمله در شهرستان مسجدسلیمان و بخش های تابعه به شرح زیر جهت اطلاع همتباران اعلام می نمایم (یاداور می شود که در دوره ی نمایندگی مجلس از 25 سال پیش تعداد زیادی از پروژه های مذکور در دستور اجرا قرار گرفت. { که در فصل اول کتاب وکالت و امانت مردم که به صورت سی دی تنظیم شده هم اکنون در دسترس قرار دارد، لازم به ذکر است که از 140 عدد طرح و پروژه پیشنهادی تعدادی نیز در بخش کشاورزی هنوز انجام نگرفته است}.
بخش کشاورزی :
– احداث ایستگاه پمپاژ آب از رودخانه کارون همراه با کانال کشی جهت زمین های کشاورزی روستاهای بخش مرکزی، آب ماهیک و… واقع در بخش مرکزی مسجدسلیمان .
– احداث ایستگاه پمپاژ از رودخانه کارون همراه با کانال کشی جهت زمین های کشاورزی جِریک و سید صالح و تاچ کَر واقع در بخش مرکزی از مسیر گُدار لندر.
– احداث ایستگاه پمپاژ آب از رودخانه کارون مسیر روستاهای گُدار لندر، کوثره، پاگچ، تُلبزان، هزارمشکی، درگاومیشی پایین و بالا و تمبی به چَمفراق و … واقع در بخش مرکزی مسجدسلیمان.
– احداث پمپاژ آب از رودخانه کارون همراه با کانال کشی به مسیر روستاهای جاده ی مسجدسلیمان به لالی بویژه دشت زیلایی و روستاهای اطراف در بخش مرکزی مسجدسلیمان.
– احداث بند (سد کوچک کشاورزی) و ایستگاه پمپاژ از رود چُلوار همراه با کانال کشی به زمین های دشت چُلوار در شهرستان اندیکا.
– احداث بند آبی و ایستگاه پمپاژ آب از رود تنگ سرد روستا و منطقه عشایری لَلَر همراه با کانال کشی (فلزی – هوایی) به باغات لَلَر و توسعه کشاورزی زمین ها بویژه باغ های انار در شهرستان اندیکا.
– احداث ایستگاه پمپاژ آب از رودخانه کارون به عرصه های کشاورزی روستاهای نزدیک شهرلالی بخصوص دشت لالی.
احداث ایستگاه پمپاژ از رودخانه ی تَلُک (تنگ بابا احمد) و همچنین چشمه بی بی ترخون با کانال کشی (فلزی هوایی – بتنی) به امامزاده ابوالقاسم و دشت هارکله و روستاهای تابع واقع در شهرستان لالی.
– احداث سد کشاورزی (بند کشاورزی) کالک شوران، تنگ هتی واقع در شهرستان لالی.
– احداث بند و سد کشاورزی و پمپاژ تنگ کِدینه کوه کِینو به زمین های کشاورزی و همچنین جهت آبیاری باغات انار کُتُک و دشت عینُک واقع در اندیکا.
– احداث سد کشاورزی و کانال کشی تنگ بابا احمد به زمین های کشاورزی عرصه های نزدیک امامزاده بابا احمد در اندیکا.
– احداث سد کشاورزی و پمپاژ آب از رودخانه ی سوسن سرخاب با کانال کشی فلزی از دو سو یک از سمت مسیرسرشط منجزی ها تا سر تنگ چلو، منطقه عشایری هلودون و … مسیر دوم از طریق روستاها و مناطق عشایری رگ رو، ده دِرب، تنگلایی (کَرتلایی ها) به حرباز و امام زاده بابا زاهد چِلو در اندیکا.
– احداث ایستگاه پمپاژ از چاهای طبیعی (فِلمن = دهانه گشاد)، روستاهای گرگ کُش و چَه ریته همراه با کانال کشی بتنی به زمین های کشاورزی در بخش اندیکا.
– احداث سد کشاورزی روستای پنبه کار همراه با کانال کشی بتنی به زمین های کشاورزی پنبه کار، قنبر آباد، اکبرآباد ، تمبی و … در بخش مرکزی شهرستان مسجدسلیمان.
– احداث سد کشاورزی روستای دم آب گلگیر به زمین های کشاورزی گلگیر و انتقال آب توسط (کانال فلزی – هوایی) واقع در بخش کشاورزی مسجدسلیمان.
42- ایجاد 80 طرح کشاورزی کوچک 2 الی 30 هکتاری (واحدهای تولیدی زیربخش های کشاورزی اعم از زراعت و باغبانی، امور دام و طیور، گل و گیاه، ماکیان، صنایع تبدیلی و فرآوری و بسته بندی مرتبط با تولیدات بخش وسیع کشاورزی) همراه با نو سازی و بازسازی شبکه های سنتی آب رسانی مزارع، به منظور بهینه سازی آب رسانی به مزارع نمونه و واحدهای صنعتی کشاورزی در بخش مرکزی تمبی و گلگیر و بخش زیلایی شهرستان مسجدسلیمان.
– ایجاد 40 طرح کشاورزی کوچک 2 الی 30 هکتاری (واحدهای تولیدی زیربخش های کشاورزی اعم از زراعت و باغبانی، امور دام و طیور، گل و گیاه، ماکیان، صنایع تبدیلی و فرآوری و بسته بندی مرتبط با تولیدات بخش وسیع کشاورزی) همراه با نو سازی و بازسازی شبکه های سنتی آب رسانی مزارع، به منظور بهینه سازی آب رسانی به مزارع نمونه و واحدهای صنعتی کشاورزی در شهرستان لالی.
– احداث 40 طرح کشاورزی 2 الی 30 هکتاری (واحدهای تولیدی زیربخش های کشاورزی اعم از زراعت و باغبانی، امور دام و طیور، گل و گیاه، ماکیان، صنایع تبدیلی و فرآوری و بسته بندی مرتبط با تولیدات بخش وسیع کشاورزی) همراه با نو سازی و بازسازی شبکه های سنتی آب رسانی مزارع، به منظور بهینه سازی آب رسانی به مزارع نمونه و واحدهای صنعتی کشاورزی در شهرستان اندیکا.
43- احداث 80 هزار هکتار(به صورت مُقطع) طرح های آبخیزداری و آبخوان داری و بیولوژیک همراه با توسعه ی اصلاح مراتع و جنگل ها در شهرستان اندیکا.
– احداث 80 هزار هکتار(به صورت مُقطع) طرح های آبخیزداری و آبخوان داری و بیولوژیک همراه با توسعه ی اصلاح مراتع و جنگل ها در شهرستان لالی.
– احداث 40 هزار هکتار (به صورت مُقطع) طرح های آبخیزداری و آبخوان داری و بیولوژیک همراه با توسعه ی اصلاح مراتع و جنگل ها درشهرستان مسجدسلیمان.
44 – احداث دیوارهای ساحلی باغات انار و انگور و انجیر روستاهای دوراب به طول 40 کیلومتر (به صورت مُقطع) تا روستاهای چالیاب در شهرستان اندیکا.
– احداث دیوارهای ساحلی باغات و زمین های کشاورزی قلعه زراس، امام زاده بابا زاهد، روستاهای گره تین 1 و 2 و… به طول 40 کیلومتر (به صورت مُقطع) در شهرستان اندیکا.
– احداث دیوارهای ساحلی باغات و زمین های کشاورزی آبُژدان، قلعه برون، قلعه لیت، کریم آباد، چگارمان، تاله پا، شهرک شهیدان حسین پور، دین راک، اسلام آباد، کوشک، پَرخدیجه و … به طول 60 کیلومتر(به صورت مُقطع) در اندیکا.
– احداث دیوارهای ساحلی باغات و زمین های کشاورزی امام زاده ابوالقاسم و روستاهای تابع به طول 40 کیلومتر (به صورت مُقطع) واقع در شهرستان لالی.
– احداث دیوارهای ساحلی باغات و زمین های کشاورزی مناطق عشایری آرپناه (روستای کِسِد و …) به طول 40 کیلومتر(به صورت مُقطع) حد فاصل شمالی شهرستانهای اندیکا و لالی.
– احداث دیوارهای ساحلی باغات و زمین های کشاورزی سوسن سُرخاب، سَرگَه دِلی علی جانوند، کُمفِه و آبادی های مناطق عشایری بزرگ چِلو و شیرین بهار به طول 60 کیلومتر(به صورت مُقطع) واقع در شهرستان اندیکا.
– احداث دیوارهای ساحلی باغات و زمین های کشاورزی تمبی و چمفراق، گلگیر، یکمهه تا مسیر سه راهی هفتکل به طول 60 کیلومتر(به صورت مُقطع) واقع در شهرستان مسجدسلیمان.
– احداث دیوارهای ساحلی باغات و زمین های کشاورزی امامزاده بُویر، امامزاده عبدالله، امامزاده شیخون برون والی، امامزاده تازه و … به طول 40 کیلومتر (به صورت مُقطع) در شهرستان اندیکا.
45 – احداث 10 حلقه چاه عمیق متناسب با منابع زیرزمینی جهت استحصال آب کشاورزی در شهرستان مسجدسلیمان.
– احداث 10 حلقه چاه عمیق متناسب با منابع زیرزمینی جهت استحصال آب کشاورزی در شهرستان لالی.
– احداث 10 حلقه چاه عمیق متناسب با منابع زیرزمینی جهت استحصال آب کشاورزی در شهرستان اندیکا.
– احداث یک منبع بتنی 20 هزار متر مکعبی آب با تلمبه خانه و شبکه های لوله کشی از چشمه سرحونی به کل منطقه شیرین بهاردر شهرستان اندیکا.
– احداث یک منبع بتنی 10 هزار متر مکعبی همراه با تلمبه خانه و شبکه های لوله کشی از چشمه ی سرتنگ چِلو به 12 پارچه آبادی بخش چِلودر شهرستان اندیکا.
– احداث یک منبع بتنی 10 هزار متر مکعبی و تلمبه خانه و شبکه لوله کشی آب رسانی دشت چُلوار به آرپناه حد فاصل منطقه شمالی شهرستان اندیکا و شهرستان لالی (استفاده بهینه از زیر دست آبشارهای بسیار زیبای منطقه آرپناه).
– احداث یک منبع بتنی 20 هزار تنی از چشمه های امامزاده بابا روزبهان و دره کایِد و روستاهای تنگ هتی و انبار اسپید و … تلمبه خانه و شبکه لوله کشی آب رسانی در شهرستان لالی.
46- انقلاب صنعتی در کشورهایی اتفاق افتاد که انقلاب کشاورزی و بهره وری بالا را تجربه کردند، در بخش کشاورزی به دلیل گستردگی و وسعت بسیار می توان برحسب پتانسیل های خاص مناطق خودمان در شهرستان های مسجدسلیمان، لالی، اندیکا خطوطی را از توسعه کشاورزی مطرح نمود، لیکن علی رغم کارهایی که تا کنون صورت گرفته است نتوانستیم به صورت کامل استفاده های لازم را از آب های فرآوارن حوزه ی آب ریز کارون و چشمه سارهای حوزه ی جغرافیایی هر شهرستان با وجود عرصه قابل توجه (زمین) انجام دهیم. مراحل توسعه بخش کشاورزی چگونگی گزار از تولید معیشتی به تولید نیمه تخصصی و تخصصی و تجاری است تولید معیشتی عواملی مانند نیروی کار انسانی قطعات زمین کوچک 2 الی 20 هکتاری، شبکه ارتباطی ضعیف، وسعت محدود بازار (تولیدات تازه خوری و سریع المصرف) با بهره وری پایین، ابزار تولید ساده، و سرمایه گذاری حداقلی را داراست، تولید تخصصی و تجاری نمایانگر آخرین پیشرفت های علمی در بخش کشاورزی بوده و فاکتورهایی مانند تولید حداکثری و نسبت به تکنولوژی کشش پذیر، سرمایه گزاری بالا، نرخ بازده ی بالا، هزینه ثابت و متغییر حائز اهمیت بوده و کمیت و کیفیت نقش اساسی دارد.
در تولید تخصصی نقش زمین و آب ثابت ولی نقش تکنولوژی و تحقیقات واریته های ( نوع تولید) تولید بسیار بالا می باشد در مقیاس تولید پیشرفته محصولات خاص کاهش هزینه ها و سود حداکثری مزارع، کشت و صنعت ها و باغستان ها، دامداری ها، دامپروری ها، مرغ داری ها، آبزی پروری، پرورش ماکیان (پرندگان)، گل و گیاه، گیاهان دارویی و … مانند یک بنگاه تجاری دقیق و منظم مدیریت و در گرو بهبود شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نهادی و بازرگانی قرار می گیرد. ناگفته نماند کشت متنوع و مختلط نمایانگر اولین قدم از تولید معیشتی به تولید تخصصی و روز آمد است.
47- در نیم قرن گذشته در شهرستانهای ما کشاورزی فاقد طراحی و عملیاتی کردن یک برنامه جامع منطقه ایی برای توسعه کشاورزی (مجموع زیرسیستم های بخش کشاورزی) فراگیر بوده است. پیشرفت اجرایی در کشاورزی نیاز به چندین موسسه، شرکت و سازمان تشکیلات محور از جانب مردم دارد این نقیصه همچنان باعث ضعف و تضادهای برنامه ایی بین کشاورزان و برنامه ریزان مسئول شده است بطوری که صنعت کشاورزی و دامپروری و … همگام با رسالت تاریخیش از سایر بخش ها (بخش انرژی) فاصله گرفته است، علی رغم اینکه مناطق ایران فلاحتی و طی 300 سال گذشته کشاورزی سیر رشد تدریجی متناسب به هر استان را در یک یا چند رشته این بخش طی نموده است، در مناطق شهرستان های ما به منظور تامین مواد غذایی تامین نیروی کار برای رشد، کارآمدی بالا، تامین مواد خام برای صنایع تبدیلی و بسته بندی و فرآوری شده با تعادل بخشی محدود مواجه شده است. عرضه و تقاضای محصولات کشاورزی و دامداری و دامپروری، مرغداری، آبزی پروری، گل و گیاه نیازمند مکانیزم های حمایتی است. گرچه عرصه های بسیار وسیعی در اختیار نداریم اما از فضاهای (قطعات زمین) مستعد کشاورزی در مناطق عشایری و روستاها بهره برداری مناسب و حداکثری نگردیده است.
48- در طی سالهای اخیر پرورش و تولید انواع گل، صیفی جات، نهال درختان مثمر(خزانه تولید نهال) و … به روش کشت گلخانه ای در کشور توسعه چشم گیری داشته و به دلیل شرایط خاص این واحدها، رعایت اصول بهداشت، ضامن تولید بیشتر و سالمتر شده است تولید محصول سالم بستگی دارد به – بهداشت در کشت گلخانه ایی، محیط کار، شاغلین و نوع محصول. محیط کار شامل فضا و سطح زیر سالن ها سازه سالن ها، محوطه بیرونی مزرعه واحد تولیدی است. با رعایت نکات بهداشت محیط کار ایجاد قرنطینه در ورودی سالن ها و تعویض کفش و لباس در اتاق ها همچنین ضد عفونی ورودی ها از قبیل ورود کارگران به منظور پیشگیری از انتقال آلودگی و آفات، ساخت سرویس های بهداشتی مطابق با ضوابت بهداشت، جمع آوری و دفع نایلون ها، کیسه های کود و سم و ظروف فلزی و پلاستیکی جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست، پیشگیری از تخریب و کاهش راندمان خاک است. عوامل شیمیایی شامل تماس پوستی با سموم، کودها و ضد عفونی کننده های خاک، استنشاق گرد و غبار مواد در هنگام آماده سازی کشت ها برای مصرف در سالن های زیر کشت.
عوامل بیولوژیک : شامل انواع قارچ ها، ریکنزیاها و باکتری های هنگام کار با کودهای حیوانی و تماس دست و بدن با خاک.
عوامل فیزیکی : میزان رطوبت یا گرما در سالن ها بالا بوده و منجر به افزایش شاخص استرس گرمایی می گردد. صدا و ارتعاشات ناشی از سم پاش های موتوری در عملیات سم پاشی.
عوامل مکانیکی و ارگونو میکی: کار در حال نشسته و در موارد خمیده در هنگام بررسی بوته ها و چیدن محصول، جابجایی و بارگیری کارتن ها و صندوق های حاوی محصول و حمل کیسه های کود شیمیایی، ضربات تکراری ناشی از کار با ابزارهای دستی.
ایمنی و حوادث : در سیم کشی سیستم روشنایی و وسایل گرمایشی رعایت ایمنی برق و استفاده از سیم های مناسب و استاندارد ضروری بوده و ایجاد سیستم اتصال زمین روش مناسبی برای کاهش خطرات می باشد.
رعایت اصول فنی و ایمنی در هنگام طراحی و استفاده از سیستم های مکانیکی رایج برای باز و بسته کردن دریچه های تهویه سالن ها.
وسایل حفاظت فردی: ماسک تنفسی، گوشی حفاظتی، کفش و لباس کار، دستکش و عینک های حفاظتی از جمله وسایل حفاظت فردی در کشاورزی مدرن می باشند که بعنوان آخرین ره یافت و یا نظرات کارشناسان بهداشت حرفه ای می تواند خطر ناشی از عوامل زیان آور محیط کار را پیشگیری نماید. رعایت دوره ی کارنس یا مدت زمان بین سم پاشی تا برداشت محصولات منطبق به حد مجاز است که محصول قابل مصرف انسان قرار گیرد، رعایت اصول بهداشت فردی جهت آلودگی فردی به میکروب های محل سکونت نیز امری محتوم است.
49- آبیاری بارانی و قطره ای را باید کشاورزان مناطق روستایی و عشایری ما پای ریزی نمایند ارتقاع کمی و کیفیت در مراحل مختلف طراحی، اجرا و بهره برداری از سیستم های آبیاری تحت فشار به کمک شرکت های صنعتی و تخصصی از اهداف عالی کشاورزان در مسیر گام نهادن به پیشرفت و کشاورزی نوین است. استفاده از فرآورده های پتروشیمی در محصولات آبیاری و باغبانی همراه با اشتیاق پیوند با طبیعت بهره بردار (کشاورز) را کمک می کند که از آبها با کاربرد آسان و صرفه جویی استفاده نماید. انواع تایمر های تمام اتوماتیک، دیجیتال، مانوئل، شیرهای برقی و سنسورهای بارانی اتصالات، کوبلینگ ها و انواع آبپاشها و سر شلنگی ها، انواع شلگنهای آبیاری، تروا، آب فشان و شلنگ جمع کن های تمام اتوماتیک، کالسکه ای و دستی کلیه ی سیستم های آبیاری تحت فشار رو زمینی و زیر زمینی. به هرچه بهتر و بهینه تر شدن سیستم های آبیاری و فضای سطح سبز زراعت و باغات به صورت مدرن و هوشمند مبتنی بر مواد اولیه مناسب و تهیه ی فرم های آناتومیک محصولات بر اساس نتیجه های آنالیز شده می بایستی در دستور کار هر بهره بردار بومی قرار گیرد. تنها سیستمی که بین کشاورزان مورد استقبال عمومی قرار گرفت سیستم آبیاری قطره ای با استفاده از نوار های آبیاری قطره ای (Tape) هست که راندمان توزیع آب را بسیار مناسب همراه با افزایش سطح زیر کشت با دبی مناسب آب مصرفی افزایش تولید محصول به ازای واحد سطح را ایجاد می کند.
50- اهمیت امنیت سرمایه گزاری و تشویق سرمایه گذاران در بخش کشاورزی (با کل زیر سیستم ها) یک اصل بسیار مهم می باشد سود تسهیلات در بخش کشاورزی حتماً می بایستی تک نرخی 4 الی 9 درصد و در آینده مطابق قانون بودجه در سال 1384 (ارائه شده و پیشهادی از سوی دولت جناب آقای خاتمی در سال 1383) که 25% کل سهم تسهیلات بانکی را به بخش کشاورزی اختصاص داده است احیا گردد (برای این منظور تلاش های نظام صنفی شهرستانی و استانی الزامی است) شهرستان های لالی، اندیکا، مسجدسلیمان نیاز به صنایع (سورتینگ) بسته بندی و امکانات سرد خانه و انبارهای سرد و چند منظوره، پایانه ی محصولات کشاورزی و سیستم حمل و نقل مدرن دارد که نیاز به سرمایه گذاران است. در این رابطه کشاورزان ما بایستی از موسسه های کشوری که غالباً در سطح بین المللی تولید کننده نرم افزارهای تخصصی کشاورزی و دامپروری در ایران هستند باید بهره مند گردیم برای مثال : 1- مجموعه نرم افزار مدیریت واحد های پرورش دام و طیور ( نرم افزار مدیریت واحدهای پرورش گاو شیری، نرم افزار مدیریت واحدهای پرورش طیور گوشتی، تخم گذار و مرغ مادر). 2- مجموعه نرم افزار ژنتیک و اصلاح نژاد دام و طیور ( نرم افزار شجره پرداز{برآورد روابط خویشاوندی و ضرایب همخونی} نرم افزار بهینه پرداز {ارزیابی ژنتیکی} نرم افزار مؤلفه پرداز {براورد مؤلفه های واریانس}). مجموعه ی نرم افزار جیره نویسی دام و طیور (نرم افزار جیره نویسی گاو شیری و گاو پرواری – نرم افزار جیره نویس مرغ گوشتی مرغ تخم گذار و مرغ مادر) تولید کنندگان بخش کشاورزی در مناطق ما میبایست همواره پیگیری کننده تسهیلات کم بهره (ارزان قیمت) باشند. در مناطق ما بصورت بالقوه کشت ارگانیک صورت گرفته و می تواند پایگاه های اصلی محصولات ارگانیک باشد، ارزش تولید محصولات ارگانیک کشاورزی اهمیت مضاعف داشته و فرایند یک اقتصاد برون گرا را بر حسب ضروریات و نیازمندی های اهالی هر شهرستان تأمین خواهد نمود. جهت اطلاع همشهریان ایران عضو چهار سازمان سلامت حیوانات (OIE) کشاورزی و غذای ملل متحد (FAO)، بهداشت جهانی (WHO) و بتازگی عضو ناظر سازمان تجارت جهانی (WTO) است. بنابراین در بخش دام و طیور و ماکیان و فرآورده تولیدی بهره برداران باید مطابق استانداردهای این چهار سازمان جهانی عمل کنیم. نظر به اینکه گاو داشتی، تلیسه آبستن، گوساله های نو پرواری، اصلاح نژاد شده و … را باید پرورش داد می بایست ارتباط مستقیمی با الگوهای نوین مدیریت درشرکت های بزرگ کشاورزی کشور داشته باشیم از جمله شرکت های صنایع غذایی که دارای یک مهندسی کیفیت در صنایع غذایی، کیفیت عالی و بهداشت محصولات غذایی را اجرا می کنند.
51- وقتی که از طرح های کشاورزی نام می بریم منظور کل زمینه های بخش کشاورزی زیر سیستم ها، شاخه های زنجیره بخش از قبیل : امور زراغت ، امور باغبانی ، امور دام وطیور وماکیان ، امور جنگل ومرتع ، آبیاری کشاورزی ، گل وگیاه ، گیاهان دارویی و…..همچنین واحد های صنعتی و فراوری ،بسته بندی ،مرتبط با تولیدات کشاورزی طیف بسیار وسیع وگسترده ا ی را به صورت سنتی وصنعتی شامل میشوند .برای نمونه خلاصه وار انواعی از کار های کشاورزی را مرور می کنیم:
1- آبزی پروری رشد اقتصادی وصنعتی ، لزوم تغذ یه جمعیت رو به افزایش با کیفیت با لا ی پروتئین آبزیان در مقایسه با سایر گوشت هاست .به همین علت برای رسیدن به برابری تولید ( عر ضه وتقاضا ) وبهره برداری متناسب از ذخائر آبی منطقه چاره ای جز روی آوردن به پرورش ماهی در محیط های قابل کنترل نیست .ضرورت آبزی پروری به چهار عامل– اهمیت آب – رشد جمعیت واشتغال جوانان – مهاجرت – محرومیت زدایی وتوسعه مناطق روستایی بستگی دارد . درواقع آب بستر مناسب کم خرجTآبزی پروری در مناطق ما جایگاه رفیعی دارد )ایران در منطقه خشک ونیمه خشک جهان قرار دارد ومیزان متوسط بارندگی آن یک سوم بارش جهانی 860 میلی متر درصورتیکه متوسط بارش در کشور ایران 240 میلی متر است . بدلیل عدم یکنواختی بارش باران در مناطق لالی ،اندیکا ،مسجد سلیمان وکل استان چهار محال و بختیاری ما شاهد نزولات آ سمانی تا 400 میلی متر الی 700 میلی متر در نوسان بارشی هستیم . که پتانسیل بسیار بالایی برای مزارع کشا ورری وآبزی پروری است باید اعتراف کرد به دلیل عدم کنترل رشد جمعیت مولد جوانان بیکار شدیم که اکنون دولت برای اشتغال کاملا ناتوان شده وشاهد هرز روی آنان هستیم . علی رغم اینکه اکثرا دانش آموخته وتحصیلکرده اند اما از مزیت های زادگاه خود دور شدند (67 منطقه عشایری و1200 روستا ). با توجه به پرا کنش آب در روستا ها وحوزه آبریز جغرافیا یی شهرستانهای ما طرح های اختصاصی پرورش ماهی قزل آلا ( سرد آبی ) را با همت عالی گسترش دهیم .
2- صنعت پرورش قارچ در راستای بهره وری از قارچ سه زیر شاخه اصلی دارد 1- قارچ خوراکی 2- قارچ های دارویی 3- قارچ های وحشی . امروزه تولید انواع قارچ بهترین صنعت شناخته شده ومتداول فرا گیر شده است اطلاع رسانی وتشویق جهت استفاده از قارچ و بر شمردن فوا ید آن ار اهمیت بسزایی بر خوردار می باشد بروز رسانی صنایع ودستگاه های تولیدی ،نوآوری در رمینه کشت ، استفاده از محیط کشت مرغوب جهت تولید محصول بیشتر با دارای کیفیت ومرغوبیت منجر به افزایش بازار مصرف می گردد .فرآیند تولید قارچ بستر علمی وکاربردی متنوعی دارد که بستگی به شرایط خاصی دارد .- نیاز های غذایی در حین تولید ،مواد معدنی وعناصر کمیاب ، ویتامین ها ،دما ،روطوبت ،تهویه ،نور ، شرایط محیط ، PHاسیدیته محیط . آسان بودن کشت قارچ وارزان بودن محیط کشت مورد استفاده وسودآوری اقتصادی بویزه خواص دارویی و……زمینه پرورش قارچ را در محیط های مناسب سردسیری توجیه پذیر می کند دراین زمینه = بینش وسواد علمی وتوانایی هدایت وجلب سرمابه گذار ی ، تبلیغ وسیع در مورد فواید قارچ وکشت آن وخواص دارویی ، خوراکی ،- نوآوری تکنولوژی فرآورده های انواع قارچ از طریق متخصصین ، – پشتیبانی و حمایت دولتی ها ، – توسعه بازار داخلی شهرستانی .
3- درخت زیتون سازگاری مناسبی با آب وهوای مناطق مادارد ( نوع بومی آن از قدیم وجود داشته است) کشاوران می بایست آخرین یافته ها ی علمی را با ارقام بوی جمع آوری وکلکسیونی از انواع زیتون را به صورت بانک ژنتیک نگه داری نمایند تا جهت پرورش وتحقیقات بیشتر در دسترس جوانان روستایی که بخواص گوناگون وارزشمند زیتون پی برده اند قرار گیرد . جهت اطلاع کشاورزان همشهری فعالیتهای تحقیقاتی کشاورزی خوزستان در سال 1388 با تشکیل بررسی آفات وبیماریهای گیاهی آغاز شد در سال 1370 با توجه به تشکیل وزارتخانه جهاد سازندی گی بخش های جنگل ومرتع ، آبخیزداری وعلوم دامی تفکیک شد پس از تشکیل وزات جهاد کشاورزی ( از ادغام دو وزارتخانه جهاد سازندگی وکشاورزی ) در سال 1381 مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی وداموطیور وآبزی پروری با هدف پیشبرد فعالیت های تحقیقی شکل گرفت.
52- برادران وخواهران محترم توجه داشته باشیم ه کشاورزی انقلاب سبز است که همواره اقتصاد سبز را بوجود آورده واولویت در این بخش وسیع به چهار گروه 1- زراعت وباغبانی 2- دام وطیور وآبزی پروری 3- صنایع غذایی 4-سبزی وصیفی . هم اکنون صنایع غذایی پر مزیت ترین صنعت کشاورزی است زیرا شرط نخست بازار گرایی وپاسخ مثبت به مشتری است که صنایع غذایی در بازار رقابتی جای خودرا باز کرده است. هر گاه نسل جوان ما برای دستیابی به کشاورزی سلامت محور ، در هزاره سوم رویکردی تعاملی با تاریخ پیشینیان ( از لحاظ شناخت جایگاه ایران و سخت کوشی نیاکان ) حضور مستمر در نمایشگاه های تخصصی ، استفاده از شرکتهای فنی ومهندسی بخش های مهم زیرساختی از جمله = اصلاح سیستم های آبیاری مزارع وباغات با نصب سیستمهای آبیاری تحت فشار به منظور استفاده از آب مصرفی کشاورزی . –مصرف مکمل های سازگار با محیط زیست جهت حاصلخیزی وباروری بیشتر خاک کشاورزی وبازدهی عالی محصول ، – مکانیزاسیون ( مکانیزه کردن رشته های کشاورزی مورد علاقه ) با استفاده از انواع ماشین آلات کشاورزی مدرن و… – تبادلات داده ها ( انتقال اطلاعات ) ارگانیک ، نانو تکنو لوژی با فرهنگ سازی همه جانبه بپذریم . تاکید می نمایم حتی اگر تولید محدود باشد نیز می توان شا یستگی های کاربرد ی وعلمی را نشان داد . جهت اطلاع : کشاورزی در ایران باستان همواره از جمله وظایف اجتمایی واقتصادی ملت بزرگ ایران بوده است .واز این حیث ایرانیان از سوی سایر کشور ها وتمدن ها ستایش می شده اند پادشاهان هخامنشی به بهره برداری از منابع طبیعی وآب وخاک وتوسعه بازرگانی وکشاورزی علاقه بسیار شدیدی داشتند . وهمواره کشاورز وکشاورزی را قدر وارج می نهادند . سقراط خطاب به پادشاهان یونان گفت : باعث شرمساری است که از پادشاهان پارس تقلید نمی کنیم و آنها دریافتند که فن کشت کاری زیباترین هنر است.{گزنفون نوشته است : شاه ایران به بخش های مختلف کشورش سفر می کند و اگر ببیند که در استانی (ساتراپ) زمین های آباد و درختان سودمند فراوان است به استاندار آن منطقه پاداش می دهد و شهری را به استان مذکور می افزاید و اگر استانی را بایر و کم جمعیت ببیند و آن را ناشی از سستی و کاهلی استاندار بداند وی را تعویض می کند وی می افزاید شاه ایران پاداش دادن به قهرمانان جنگ و آباد گران کشور و کشاورزان را در اولویت قرار می دهد . ایرانیان در درختکاری، خشکاندن مرداب ها و تبدیل آن ها به زمین های قابل کشت و زرع، کندن چاه و ساخت کاریز (قنات) و بهره برداری از آب های زیرزمینی مهارت فراوان داشتند، به حدی که در هنر کشف و هدایت و بهره برداری آب هیچکس به پای ایرانیان باستان نمی رسید و ابداع قنات هنر پرآوازه ی ایرانیان و آسیاب های آبی شهرستان شوشتر در خوزستان، نخستین صنعت آب در جهان است. درخت نیز از دیرباز در ایران مقدس بود به گفته ی گزنفون : ایرانیان باغ های بزرگ و منظم و زیبا به نام پردیس می ساختند و جانوران درنده و شکاری را در آنجا رها می کردند تا باروری صورت گیرد . در ایران باستان اگر شخصی درختی را می شکست می بایست یا بابت این جرم مبلغی را می پرداخت یا چند درخت می نشاند. در دربار ایران هیچکس حق نداشت فراورده های کشاورزی کشورهای دیگر را روی سفره ی شاه قرار دهد. شاهان ایران در عهد هخامنشی خوراک بیگانه نمی خوردند و وقتی که خدمت کار خشایار شاه انجیری از آتن بر سر سفره گذاشت پادشاه دستور داد دیگر این کار تکرار نشود.} بخش كشاورزي : تنها به منزله يك بخش از اقتصاد محسوب نمي شود بلكه علاوه ير سهمي كه در اقتصاد ملي دارد ، شيوه اي از زندگي تلقي شده كه بواسطه ويژگي هايي كه دارد تحقق بخش زمينه صنعتي شدن يك منطقه نيز مي باشد از اين منظر نيز كشاورزي در توسعه منطقه اي و ملي نقش محوري ، پايدار و پر اهميتي دارد .
فرآيندهاي استراتژي بخش كشاورزي شامل :
فرصت ها و تهديدها ، موضوعات استراتژيك ، نقاط قوت و ضعف ، راهكارهاي استراتژيك ، استراتژيهاي مناسب ، اهداف و سياست ها ، برنامه هاي كوتاه مدت و بلند مدت و حمايت هاي لازم براي جلب و جذب و تخصيص منابع از جانب دولت و سرمايه گذار توليد كننده و اندازه گيري و ارزيابي عملكردها .
53- چشم انداز كشاورزي :
كشاورزي توسعه يافته متناسب با مقتضيات جغرافياي و اكولوژيكي مناطق ، روستاهاي توسعه يافته در هر شهرستان . و همگون با مقتضيات ساكنين علاوه بر ويژگيهاي فرهنگي منزلت اجتماعي ، توانمندي منابع انساني كارآمد و سرمايه اجتماعي بالا در كشاورزي ، برخورداري از پذيرش توسعه پايدار و محيط زيست طبيعي و بكر و منابع احياء شونده و غني ، ارتقاء نسبي سطح درآمد سرانه كشاورزان و روستائيان ، خوداتكايي و خودكفايي محصولات اساسي كشاورزي با برخورداري از افزايش توليد در واحد سطح و همچنين تأمين اجتماعي ، مزيت نسبي چند نوع محصول درجه 1 براي صادرات و …
فهرست برخي راهكارهاي اجرائي كشاور زي: ايجاد و تكميل زيربناهاي مجتمع هاي دامپروري ، ايجاد زيربناهاي مجتمع پرورش آبزيان ( بازسازي طبيعي ) ، تجهيز مراكز بيولوژيك ، تجهيز آزمايشگاه هاي فني ، پايش و بررسي روندهاي وقايع غيرمترقبه از جمله خشكسالي و روشهاي مقابله با آن ، حفاظت بهبود و اصلاح ژنتيكي گياهي و دامي ، كنترل آفات و بيماريهاي جنگلي ، اقدام در خصوص سطح جنگلهاي دست كاشت و پاركهاي جنگلي هر منطقه ، اجراي عمليات آبخيزداري ( چاله زني ، ايجاد بندهاي متوسط ، كوچك ، و متوالي در دره ها و شكاف هاي كوهستاني ، درخت كاري و بوته كاري و … ) برنامه حفاظت از ذخاير ژنتيكي گياهي ، ديوار ساحلي با گابيون بندي ، قلوه سنگ چيني سيفوني و لايروبي كف رودهاي فصلي در تابستان و … ، حفاظت و توسعه پوشش گياهي ، اجراي سيستم هاي آبياري تحت فشار ، تجهيز و نوسازي حفاظ هاي مزارع زير سدها ، احداث و بهسازي كانال هاي آبياري ، حفاظت از تنوع زيستي و اكوسيستم هاي طبيعي مناطق عشايري و روستايي ، پهنه بندي حوزه هاي آب خيز بمنظور كاهش حداكثري تخريب سيلابها ، بازسازي و نوسازي صنايع تبديلي و تكميلي كشاورزي و …احداث و ايمن سازي دائمي با كمترين عرض جاده هاي دسترسي بين مزارع ، ترويج روشهاي نوين توليد علوفه به روش هيدروپونيك و … ، پوشش نهرهاي سنتي ، استفاده از كودهاي آلي ( كود كمپوست و بيولوژيك ) ، فراهم سازي شبكه اطلاع رساني محدود ، و تنوع بخشي به فعاليتهاي اقتصادي جنبي و .. از اهميت كشاورزي در توسعه افزايش عمومي سطح رفاه عمومي و فقرزدايي ، تنوع بخشيدن و پايداري الگوهاي زندگي با ضريب سلامت بالا ، توزيع درآمد و تا حد قابل قبولي به عدالت اجتماعي رسيد حتي ديده شده كه بعضي از روستاهاي ما بدليل مزيت هاي نسبي در ارتباط با اشتغال موفق تر بوده اند بخش زيادي از فرصتهاي شغلي بطور مستقيم يا غير مستقيم به بخش كشاورزي برمي گردد . در صورت عدم توجه به كشاورزي توسعه شهرنشيني با الگوي بسيار متمركز جمعيت هزينه زندگي بسيار بالا و مشكلات زيست محيطي و ناسالم بودن نوع زندگي در صورت عدم رعايت استانداردها پديدار مي گردد . با رشد شهرنشيني و رونق اقتصادي ميزان مصرف محصولات كشاورزي به سرعت بالا مي رود كه در اين رابطه ارزش قيمت محصول متعادل و سودآور خواهد شد . ( رشد جمعيت 5/1 درصد تقاضاي محصولات و فرآورده هاي كشاورزي را 4 تا 6 درصد افزايش مي دهد ). از الزامات لازم در بعد كشاورزي محور عرصه هاي هر شهرستان – تحقيقات ، آماده سازي و توسعه زيربناها و از همه مهمتر اصلاح نظام تجاري ( بازاريابي و بازارشناسي است) . بديهي است كشاورزان ماهر بايستي حداكثر بهره گيري را ( پس از پروسه بهره وري و بهره برداري ) از امكانات بالقوه كشاورزي حوزه عمل خود بهره مند شوند . بازار شناسي بصورت يك فعاليت بازرگاني سازمان يافته در قرن بيستم ظهور كرده است . ( اولين كتاب بازارشناسي در سال 1919 نوشته شده است ) .
بازارشناسي :
در موضوع جمع آوري و ثبت و تجزيه و تحليل كليه اطلاعات مربوط به انتقال و فروش كالا يا فرصتي از توليد كننده به مصرف كننده بحث مي نمايد بهترين جنبه بازارشناسي تحقيق در كليه امكانات پيراموني بازار ، مسائل و مشكلات آن است .
بازاريابي گروهي :از فعاليت هاي تجاري و وابسته ، پديده اي بازرگاني ، فرآيندي اقتصادي ، فرآيند مبادله يا انتقال مالكيت محصولات ، فرآيند تعديل عرضه و تقاضا و بسياري معاني ديگر از سويي بازاريابي را فرآيند ارضايي نيازها و خواسته هاي جوامع شهري ، روستايي و عشايري مي دانند . بصورت كلي بازاريابي يعني پاسخ به نيازها و خواسته ها از طريق فرآيند شبكه هاي گوناگون مردمي در مبادلات كالا و توليدات و فرآورده هاي بعمل آمده كه درآمد و معيشت و رفاه عمومي را بدنبال دارد . فرآيند قيمت گذاري دست يابي به قيمت منطقي و درست نيازمند بررسي ها و آزمايش متغيرهاي گوناگون مالي و غير مالي و ارتباط آنها با عوامل محيطي و نيز قضاوت و تجربه كافي دارد .
شامل : 1 – تحليل وضعيت بازار شامل تخمين تقاضا ، كشش پذيري تقاضا ، ارزيابي تقاضا در بازار ، تحليل و رقابت و …
2 – شناسايي موانع و محدوديت هاي قيمت گذاري شامل هزينه ها – قوانين و مقررات دولتي ، انتظارات كانالهاي توزيع ، تقاضاي مشتري – رقابت و ملاحظه اخلاقي و …
3 – تعيين هدفهاي قيمت گذاري شامل هدف هاي سوددهي ، هدف هاي فروش ، هدف هاي رقابتي ، هدفهاي مربوط به موضع سازي محصول ( جاانداختن ) و هدف هاي بقاء .
4 – تحليل توانمندي سود كه شامل تحليل هزينه ، تحليل حاشيه اي ، تحليل سربه سر .
5 – تعيين سطوح قيمت اوليه : روشهاي قيمت گذاري مبتني بر تقاضا ، روشهاي قيمت گذاري مبتني بر قيمت تمام شده و سودمتعارف ، روشهاي قيمت گذاري مبتني بر رقابت .
6 – تعديل و مديريت قيمتها ، تخفيفات مقداري ، تخفيفات تجاري ، تخفيف هاي نقدي ، تخفيف هاي توزيعي ، تخفيف هاي جغرافيايي ، تخفيف هاي فوق العاده و …
انواع بازاريابي :
بازاريابي شخصي : يعني تمام فعاليتهايي كه براي ايجاد و حفظ يا تغيير طرز فكر و برداشت رقبا و ديگران نسبت به فرد انجام مي گيرد .
بازاريابي سازماني يا شركتي : يعني تمام فعاليتهايي كه باعث ايجاد تغيير يا حفظ طرز تلقي رفتار و برداشت مخاطبان و مشتريان نسبت به يك مؤسسه مي شود .
بازاريابي مكاني : يعني تمام فعاليتهاي مربوط به آگاه نمودن ، جلب نظر مردم ( مشتريان ) و جذب آنان و تغيير طرز تلقي آنها از مكانها و امكانات يك شهر يا مناطق روستايي و دهستانها و بخش ها انجام مي گيرد .
بازاريابي ايده : يعني ارائه و عرضه انديشه ، نظريا ايده ، براي ايجاد تفاهم ، تغيير رفتارها و باورهاي مردم و سازمانها و شركت ها و مؤسسه هاي اقتصادي كشاورزي صورت مي گيرد .
بازاريابي خدماتي : در بسياري از جوامع حدود 30 درصد نيروي كار غير كشاورزي در صنايع و بيش از 35% در بخش خدمات انجام وظيفه مي نمايند ناگفته نماند شغل هاي خدماتي در دوران ركود و كسادي بيش از شغلهاي توليدي فعالند، در امور خدماتي ويژگيهاي خاص از قبيل : تفكيك ناپذيري بعضي امور ، غيرقابل ذخيره بودن ، ناملموس بودن ، نامشابه بودن و ناپيوستگي و… وجود دارد . هدف هاي بازارشناسي بحدي مفصل است كه كليه موارد بازاريابي را در بر مي گيرد و افراد بصورت فردي و گروهي مي بايست قواعد و فنون هدف هاي بازارشناسي را در زمينه هاي : تحقيق درباره فرصتهاي فروش ، تحقيق درباره محصول ، تحقيق درباره بازار ، تحقيق درباره كوشش هاي مربوط به فروش و سازمان فروش ، تحقيق درباره طرق مختلف توزيع و تحقيق درباره طرز تبليغ و برنامه هاي متنوع تبليغي …. با دانش فني و فناوري تكنولوژي همراه با شناخت روانشناسي و جامعه شناسي انجام داده .
54 – جنگل و مرتع
مناطق داراي پوشش گياهي بيش از 70 درصد و بعضاً تا 90 درصد نزولات دريافتي به خاك را در خود ذخيره و به سفره هاي زيرزميني هدايت مي كند و روان آب سطح عرصه ها ( زمين هاي فاقد رسوبات قرسايشي است ) به دليل بالا بودن تبخير و تعريق پوشش هاي مرتعي و جنگلي در فصول تابستان و پاييز خاك هاي جنگلي معمولاً خشكند و اگر در اين دوره باران سيل آسا ريزش كند قسمت اعظم هرزآب زير سطحي به نگه داشت ذخيره اي در خاك تبديل ميشود . هرهكتار عرصه منابع طبيعي سالانه قادر به نفوذ 350 تا 1500 متر مكعب آب درون زمين است . هر بوته و گياه مرتعي مانند سد كوچكي عمل مي كند و مي تواند حداقل 5 ليتر آب را در بافت اسفنجي اطراف خود در درون خاك جذب كند و آهسته آهسته آن را به درون زمين نفوذ دهد . از سوي ديگر ميزان آب نفوذي در اراضي جنگلي ( بسته به نوع تراكم جنگل ) از 500 تا 2000 متر مكعب در هكتار در طول سال متغير است . تلاش نمائيم تا با ايجاد پوشش گياهي مناسب روي خاك و افزايش بقاياي گياهي و مواد آلي ، انرژي جنبشي قطرات باران را در برخورد با سطح زمين كاهش داد تا آب به آرامي در درون زمين تا حد اشباع نفوذ كند و سپس روي زمين ، آبي زلال و شفاف جاري شود در حوزه هاي آبريز و جنگلي و مرتعي ( كوهپايه ها و كوهستانها ) شهرستانهاي مسجد سليمان ، انديكا ، لالي مي توان حداقل 3 ميليارد مترمكعب آب ذخيره كرد هنر مديريت ما در مهار بيشتر و استفاده بهينه از نزولات آسماني است حتي بايد براي يك قطره باران از بالاترين نقطه آبخيز تا سطح مزارع و كشتزارها و واحدهاي مسكوني و … برنامه ريزي كرده و پروژه هاي جامع را تدوين نمائيم . ( جهت اطلاع همشهريان و روستائيان مناطق بختياري نشين بالغ بر 30 نمونه طرح آبخيزداري مناسب با شرايط فيزيكي و اقليمي در منطقه وجود دارد). به تحقيق نقش احداث جنگل هاي دست كاشت در سطح وسيع در جذب ابرها بارش باران ، و تغيير اقليم منطقه به اثبات رسيده است همچنين درختان ، بادهاي توام با ذرات ريز را شانه مي كنند و مي توانند در هر هكتار جنگل و اراضي باغي متراكم تا 68 تن گرد و غبار را در هر بار وزش باد در خود رسوب دهند . اين در حالي است كه ثابت شده است آلودگي هوا سبب افزيش استرس و فشار هاي روحي و رواني ميشود . از هزاران فايده و اهميت جنگل و مرتع و نقش ارزنده شنها در تداوم هستي موجودات زنده از طريق تأمين اكسيژن ، فقط آب و خاك جلوگيري از سيل و طوفان و بوران و همچنين خشكسالي و تلفات و خسارات ناشي از افزايش دما زمين هاي مزروعي و … مي باشد .
يك نمونه شيوه كار در سبزيكاري و گياهان مثمر :
از روش هاي مرسوم كه كمتر كشاورزان مناطق ما به آن اهميت مي دهند استفاده از نشا در توليد سبزيجات است سبزيجات حاصل از نشا را مي توان زودتر از آنها كه از دانه روئيده اند برداشت كرد پرورش دهندگاني كه از نشا استفاده مي كنند مي توانند از بازارهاي اول فصل بهره مند شوند و زمان لازم براي توليد يك محصول را كاهش دهند در اين صورت به آنها اجازه كشت دوم و سوم را طي يك فصل رشد توليدداده ميشود نشاهايي كه در گلخانه پرورش مي يابند را مي توان به طور مؤثري در مقابل تنش محيطي ، عوامل بيماري زا و آفات حشره اي حفظ كرد نشاها مي توانند به پرورش دهندگان اجازه دهند تا ملاك هاي نزديك به واقعيت ، شكل دهي مطلوب و سن فيزيولوژيكي يكسان گياهان را داخل بلوك هاي مزرعه ايجاد كنند . استفاده از نشا هزينه ايجاد يك كشت سبزي را كاهش مي دهد چرا كه بذر كمتري استفاده مي شود و نياز به تنك كردن و وجين زود هنگام را برطرف مي كند همچنين نشاها اجازه مي دهند تا از كود و آب آبياري طي مراحل اوليه رشد استفاده مؤثرتري صورت گيرد نشاكاري ، هم نيروي كار و هم سرمايه بيشتري را طلب مي كند توليد مؤفق نشا نيازمند ابزار پرورش ضدعفوني شده ، كنترل دما و نور ، مديريت كارآمد آفات و امراض و اقدامات بهداشتي مناسب است . موقعيكه گياهچه ها از گلخانه يا خزانه به مزرعه منتقل مي شوند دچار شوك ( يك ركود رشد ) مي شوند اينكه يك گياه با چه سرعتي بر اين شوك غلبه كند و خود را با زمين وفق دهد به نوع گياه ، شرايط محيطي ، كيفيت نشاهاي توليد شده آماده سازي زمين و رفتاري كه طي فرآيند نشاكاري با آن مي شود بستگي دارد .طي برداشتن گياهان از ظرف يا خاك برخي ريشه ها آسيب مي بينند نشاهايي كه شوك كمتري به آنها وارد ميشود سريع تر تثبيت مي شوند . مانند : گياهاني كه فاصله زيادي از هم دارند و عميق كشت مي شوند . گياهاني كه بطور انفرادي پرورش مي يابنداز پيچيدن ريشه ها در گياهان مجاور جلوگيري مي نمايند . نشاهاي توليدي بايد در موقع نشاكاري با خاك ريشه تماس داشته باشند . گياهچه ها بايد تا سن مطلوبشان براي نشاكاري به رشد خود ادامه دهند . توصيه مي شود كه از هرگونه هرس كردن ، خشك كردن اندام هاي هوايي يا ريشه اجتناب شود .
55- باغداری و باغبانی به عنوان یکی از عمده ترین زیر بخشهای صنعت بزرگ کشاورزی به دلیل داشتن مزیت های خاص (سرعت تقاضاهای مصرف و محصول چیده شده در تمام فصول سال) دارای ظرفیت های متنوع و ویژه می باشد لیکن به دلیل وجود پاره ای از محدودیت های بخشی و فرابخشی در فرآیند تولید، صنایع پسین (مانند: صنایع فرآوری شده و صنایع تبدیلی) و بازار رسانی استفاده کاملی از این بخش نشده است علی رغم اینکه مناطق وسیع کوه پایه ای با شیب های کم و مناسب (با ایجاد بانکت بندی) و در پهنای دره ها با ایمن سازی و لایروبی بستر رودها و رودخانه ها، زمین های دو سمت هر رودخانه چه فصلی و چه دائم می توان به کشت باغات اختصاص یابد، مزیت باغبانی عمدتاً ناشی از قابلیت های اقتصادی و بازاریابی آسان است. از سوی دیگر قابلیت کشت محصولات باغی ( انار، انگور، گردو، زردآلو و …) در زمین هایی که امکان کشت و کار سایر محصولات در آنها میسر نیست توجیح پذیر میباشد. ما با روش های توصیفی و تحلیل محتوا اطلاعات باغبانی مورد استفاده را همراه با مشاهدات عینی برای نظام کشاورزی (زیر سیستم باغداری و باغبانی) باید اصولی پیگیری و دنبال نماییم برای نمونه ایجاد باغهای انار: انار از مزیت های نسبی تولیدات باغی بوده که تاکنون در اغلب روستاهای ما کاشته شده و جنبه خود مصرفی و تازه خوری داشته است ولی برای صنایع فرآوری آن فکری نشده است، چون اولاً باغات انار را در مناطق انار خیز توسعه ندادیم، ثانیاً حمایت قابل توجهی از جانب دولت صورت نگرفته است. قطعاً در آینده در بخش اعظمی از مناطق کشور و نقاطی از شهرستان های بختیاری نشین ما با بحران غذا مواجه می شویم. برای جلوگیری از حادث شدن این اتفاقات نا مبارک باید دانش فنی کشاورزی را کاربردی و از آخرین تکنیک های فن آوری شده و بذور اصلاح شده کمال استفاده را برده و از طرفی از نزولات آسمانی به روش های سنتی و صنعتی استفاده نماییم و اجازه ندهیم روان آبها هرز روند. کشاورزان ما حتماً از واریته های سنتی اصلاح شده به صورت مطلوب و شایسته استفاده کنند و در برنامه های مدیریت کاشت تلفیقی مقابله با آفات (IPM) را به منظور کاهش استفاده از آفت کش ها و ضایعات پس از برداشت با ترویج کشاورزی حفاظتی اجرا نمایند.
56- ما باید برای بافت خاک محل سکونت و زمین های کشاوری خود اهمیت بسیار بالا و بسزایی قائل شویم. خاک پشتوانه تنوع زیستی، حیوانی و زندگی میکروب هاست، خاک چرخه های غذایی و تبادل گاز با جو زمین را تنظیم می کند و احساس درونی ما را در مورد منزل مسکونی، عرصه ی مزارع کشاورزی و باغات و واحد های تولیدی صنعتی، سرزمین همراه با آسودگی جسم و روح شکل می دهد اما تغییرات بر خاک تاثیر منفی گذاشته چه این تغییرات ناشی از طبیعت باشد چه برخاسته از فزونی جمعیت و دستکاری ما انسانها (روستاییان و کشاورزان بختیاری همتبار نیز توجه به کنترل تولید موالید {استراتژی بین المللی فرزند کمتر زندگی بهتر} داشته باشند). ضرورت توجه خاص به احیای خدمات اصولی و استاندارد در زمین های مختلف کشاورزی به شدت احساس می شود. همه می دانیم که فرسایش خاک باعث سقوط یک جامعه و تمدن بزرگ (تمدن یونان) شد. تهی شدن خاک در گرفتاریهای اقتصادی آحاد جامعه در هر منطقه لطمات جبران ناپذیری دارد. ما باید به فکر راهبردهای محلی در حوزه ی جغرافیای عمومی برای حفاظت خاک باشیم، برای مثال : اگر توجه کرده باشیم موقعی که باران رحمت الهی می بارد در مصب رودخانه ها و مسیل کوهستانهای بختیاری (کوهپایه ها و سلسله جبال زاگرس) و در قعر دره ها آب به سرعت جاری و با تجمیع روان آبها گِل آلود شده و سیل راه می افتد یعنی فرسایش خاک در کمترین زمان ممکن با حجم بسیار بالا شکل می گیرد و در اینصورت دره ها عریض و عریض تر می شوند هرچه در دیواره های زمین ها و عرصه ها ی مجاور دره ها در مسیر رودها و رودخانه ها شیب منفی بوجود آید باعث فرسایش و ریزش خاک زراعی می شود.
57- راهبرد کشاورزی هوشمند برای کشاورزان ما توصیه می شود شیوه کشاورزی نوین در قالب نوع کشاورزی هوشمند متاسفانه در سر لوحه زندگی روستایی ما قرار ندارد. ما بایستی اثرات ارزشی کشاورزی هوشمند را در خصوص 1- مصرف منابع مورد نیاز در فرآیند تولید مانند مصرف آب، سوخت و سایر مواد مصرفی نظیر بذور اصلاح شده، انواع کود حیوانی بررسی نماییم. 2- افزایش کیفیت تولید و نگهداری محصول در فرآیند کاشت، داشت و برداشت از لحاظ فیزیکی مورد توجه قرار گیرد.
در راهبرد کشاورزی هوشمند عواملی درونی و بیرونی و ماتریس های رقابتی مد نظر است. عوامل درونی : استعداد توانایی (قوت ها)، وجود نیروی انسانی جوان متخصص در زیر سیستم های بخش کشاورزی، وجود منابع طبیعی گسترده و حتی کشف نشده در سلسله جبال زاگرس حوزه جغرافیایی شهرستان های مسجدسلیمان، اندیکا، لالی داشتن تنوع زیست طبیعی (اقلیم های سردسیری و گرمسیری) داشتن بستر های ارتباط جاده ای که می بایست در آینده نیز خطوط حمل و نقل ریلی احداث گردد از استعداد های درخشان این مناطق است ضعف هایی هم هست و نبایستی کتمان کرد: عدم سطح آگاهی کامل کشاورزان، عدم تخصیص بودجه های حمایتی دولت، عدم بکارگیری سریع آموزش های نظری و کاربردی بخش کشاورزی، از دست دادن فرصت ها. عوامل بیرونی : عدم رونق کشاروزی و بستر سازی مناسب از طرف سرمایه گذاران در نقاط استراتژیک و هزینه بر از جانب دولت، عدم آگاهی مصرف کنندگان و مشتریان از محصولات بومی و ارگانیک وجود رقابت در کمیت و کیفیت بویژه بسته بندی محصولات در استان های همجوار، عدم حضور جدی در نمایشگاه های تخصصی و بازارهای بالقوه در سطح استان و کشور.
برای مثال ما در زنبور داری می توانیم شگفتی آور باشیم. برای مثال اطلاعاتی مختصر از زنبور داری تقدیم می گردد.
از شگفتی های خلقت موجودات از سوی خداوند بزرگ زنبور است به طوری که تعمق و تعقل در رفتار زنبور عسل انسان را به پذیرش مشیت اللهی در مورد خلقت جهان هستی رهنمون می سازد. زنبور عسل از مهمترین حشرات است که روی گل می نشیند گرده گل که اندام نر گیاه محسوب می شود به موهای بدن و پای زنبور عسل می چسبد و با نشستن روی گرده به عضو ماده گل منتقل و با این عمل گل بارور می شود که به این فرآیند گردافشانی گفته می شود به راحتی توسط زنبور دار قابل نگه داری و با پرهیز از سرما و گرمای شدید می بایست کندو های زنبور عسل جابجا شوند زنبور عسل کم هزینه و بسیار برای پرورش قابل انعطاف است. خصوصیات جالبی دارد مانند: زنبور عسل جمعیتی بیشتر از سایر حشرات گرده افشان دارد، شعاع پرواز زنبور عسل از سایل حشرات بیشتر است، وفاداری زنبور عسل به گیاهان پایه ی منطقه زندگی خود بیشتر است یعنی در یک ماموریت بیشتر روی یک گل کار می کند، زنبور عسل با هر نوع شرایط آب و هوایی متناسب سازگار است قدرت تولید مثل بالایی دارد و همچنین برای کشاورز زنبور دار قابل کنترل است. درصد بسیار بالایی از تغذیه انسان در عرصه کشاورزی به کمک زنبور عسل صورت می گیرد یعنی زنبور عسل با گردافشانی باعث تولید غذا از راه باروری علوفه های دامی، مزارع و باغات می گردد. بهترین سود زارعین و باغ داران از زنبور عسل عاید می شود چون کشاورزان از اهمیت بسیار بالای گردافشانی زنبور عسل کاملاً آگاه هستند عمده ترین محصول زنبور عسل خوراکی است که فواید بسیار گوناگونی برای انسان دارد.
در راستای پرورش زنبور عسل در مناطق ما پرورش مرغ و خروس سنتی در فضاهای کوچک و حداکثر 500 متری (محوطه ی حفاظت شده) و ماکیان مانند بوقلمون،کبک و تیهو و … توصیه می گردد.
58- قابل توجه کشاورزان عزیز و کسانی که امکانی را برای یک واحد تولیدی کشاورزی با سایر زیر بخش های کشاروزی دارند می بایستی به نکات فنی توجه ویژه داشته باشند ، با بلند مرتبه سازی (استفاده از تراکم – آسمان برای منزل مسکونی یعنی فضای مسکن کمترین وسعت را از زمین و ملک در اختیار را از عرصه کشاورزی مالک بگیرد) با تغییر بنیادین نحوه ی بهینه سازی از استفاده ی املاک هر روستا اولین سنگ بنای بهره وری کشاروزی در واحد سطح یک می باشد. سپس فرآیند کشاروزی مدرن را با تمام تکنیک های لازم مرتبط به صورت اصولی پیاده نماییم مانند : تولید در ارتباط با هزینه و قیمت، تولید در ارتباط با آخرین تکنولوژی در بخش کشاورزی و تمام زیر سیستم ها، تولید در فضای اقتصادی مبتنی بر ریسک بازدهی مناسب و افزایش محصول در هر واحد سطح زیر کشت، باروری خاک و بازدهی بهره برداری مطمئن و گسترش نظام بهره برداری فنی روز، تغییرات نهادی و ساختی نو گرایی در نظام کشاورزی همواره باید مورد ارزیابی و باز مهندسی فرزندان تحصیل کرده مناطق ما قرار گیرد. ما تاکنون شاهد چالش هایی مربوط به مهاجرت ناموزن ، بی علاقگی به کشاورزی، عدم تعادل امکانات بین روستاها، بخشها و شهرها، نابرابری اقتصادی و رفاهی، انعطاف تغییرات انگیزشی به زندگی شهری و … هستیم. اما برای درمان عزم تک تک افراد و مالکین خرده پا در هر منطقه جزم نشده است، که چگونه و به چه طریق فرآیند صورت گرفته قدیمی کشاوری سنتی را با سرمایه گذاری های جدید پیشرفته به بنگاه ها و واحد های صنعتی تولیدات کشاورزی با بهره وری بالا تبدیل کنیم. در هر صورت ضرورت سرمایه گذرای ها در بخش کشاورزی مستلزم فرهنگ محاسبه پذیری در وقت و زمان، باور کردن فرهنگ تفکر و تعقل متعالی و پیشتازانه، ایمان به تصمیم گیری ها و تصمیم سازیها بر اساس واقعیت ها، مناسبات تولید در راستای تحقق حداکثری خدمت به همنوعان با سود منسفانه، نوگرایی و نو پیشه گی، نیازها و تلقی اطمینان بخش از نگرش مثبت مشتری مدارانه در پروسه عرضه و تقاضا، تولید و توضیع محصولات کشاورزی، سرمایه گذاری کوتاه مدت متوسط المدت و بلند مدت، صیانت از نیروی انسانی (اعطای امنیت شغلی برابر قوانین و آیین نامه های نیروی انسانی گارگر و کار بلد و متخصص) و سرمایه ی اجتماعی عمومی در اختیار … . اذعان می دارد که نیروی محرک و پر پتانسیل روستایی بویژه نیروی کار جوانان با انرژی همراه با تمهیدات لازم جلوگیری از مهاجرت بعنوان بزرگترین عامل توسعه حال و آینده در بخش کشاورزی توام با فرهنگ فن آوری نوین را باید همچنان یادگیری و در عرصه عمل پیاده سازیم.
59- همراه با هر اصلاح ساختاری جدید در حال و آینده مدیریت منطقه ای و کلان دولت (بویژه در وزارتخانه جهاد کشاورزی و سازمان ها و شرکت های دولتی وابسته) عملکرد سیستمی فردی و جمعی (تشکل ها و واحدهای صنعتی بخش کشاورزی می بایست خود را تبلیغ و متعادل و متعامل کنند. تعادل ثروت منطقه ای و شهرستانی در جامعه روستای و مولد اثر مستقیم و پشتیبان مهاجرت معکوس به روستا ها است. توسعه کشاورزی نیازمند عوامل تولید و تحولات زیر بنایی و ساختاری بوده در این رابطه نقش زمین و آب و سرمایه انسانی، منابع مالی و تکنولوژی پیشرفته اساس انتخاب حرفه کشاورزی و امور دام (سبک و سنگین) دامپروری صنعتی ، مرغداری، جنگل و مرتع، آبزی پروری، گل و گیاه، گیاهان داروئی و پرورش ماکیان و …می باشد.
نظر به اینکه تعاونی ها در کشور پیشینه بیش از 73 ساله دارند به شکل سیستمی و قانونمند با همکاری گروه های همیار (اعضای یک خانواده یا اعضای یک خاندان) به صورت فامیلی تشکیل تعاونی هفت نفره یا بیشتر( تعاونی های فراگیر) با حمایت مجدانه و راه گشای مدیریت اجرایی هر شهرستان و استان می تواند به سادگی سهم تعیین کننده ای را در اشتغال جوانان بیکار داشته باشند.
تعاونی های یازده گانه در سطح هر منطقه ماموریت ها و وظایف بسیار متنوع و دامنه داری را دارند که در بخش کشاورزی و فرآوری محصولات زراعی و باغی و دام و طیور و جنگل و مرتع و آبزی پروری و … با استفاده از فرصت ها چنانچه اعضاء و هیئت مدیره های قوی داشته باشند عهده دار مدیریت بخش اعظمی از نیازمندی های روستاها و بخش ها و شهرها خواهد شد.
برای مثال برخی از شاخه های کشاورزی از قبیل : مایحتاج مصرفی، خدمات فنی و مهندسی، خدمات بازرگانی و بازاریابی، آموزش علمی و کاربردی، تهیه و توزیع نهاده های کشاورزی بویژه بذور اصلاح شده، ایجاد و نگه داری تاسیسات و تجهیزات و ماشین آلات کشاورزی، سردخانه ها انبارهای سرد و انبارهای چند منظوره، توسعه ی منابع و عوامل اساسی تولید و گسترش اطلاعات و نوپردازی داده های بخش کشاورزی و … افراد با منافع فردی و جمعی در تعاونی ها از اشتراک مساعی هر سهامدار شبکه ای عظیم و گسترده منطقه ای تحت عنوان زنجیره واحد های تعاونی برای رفع نارسایی ها و مشکلات و تأمین نیاز ها بوجود می آید.
اندیشه های تعاونی در تولید محصولات کشاورزی و راهبردهای تعاون مدار عرصه های مناسبی برای توانمند سازی سرمایه های فردی و جمعی (سپرده گذاری ها) آحاد جامعه روستایی در دهستان ها و بخش های شهرستان های لالی، اندیکا و مسجدسلیمان می باشد. در انتخاب نوع تعاونی حتماً می بایست نکات پایه از جمله مزیت اقتصادی در تولیدات کشاورزی حکم فرما شود برای مثال در جایی که زرشک با آب کمتر ارزش افزوده بیشتری تولید می کند (گیاه زرشک به آب کم نیاز دارد) اولویت با آن محصول است که که آب کمتری را مصرف می کند و سودآوری بیشتری دارد.
60- در راستای اجرای نوع تعاونی های تولید و کشاورزی و یا همکاری چند نفر(گروه های همیار) سرمایه گذار و اشخاص حقیقی و حقوقی که در مناطق شهرستان های مسجدسلیمان ،لالی و اندیکا خواهان امکان سرمایه گذاری هستند دقت، سرعت و مشورت اساس مدیریت امور بخش کشاورزی است. برای مثال: در مناطق گرمسیری پرورش شتر مرغ توصیه شده است. ما دارای شرایط اقلیمی مناسبی برای ایجاد و گسترش صنعت گوشت دام سبک هستیم، پرورش شتر مرغ نیز می بایست کاملاً در مناطق بومی ما انجام پذیرد، شتر مرغ بزرگترین پرنده جهان است که در هفتاد درصد سرزمین ایران قابل پرورش است. مقدار آب روزانه مصرفی شتر مرغ در حرارت بالا و پایین روزانه 12 لیتر آب است، شترمرغ ماده در سن 2 الی 3 سالگی و شتر مرغ نر 3 الی 4 سالگی به بلوغ می رسند در صورتی شرایط مناسب و با رعایت بهداشت و سلامتی کامل نگهداری شوند تا بیش از 40 سال بارور باقی می مانند. عمر طولانی شتر مرغ در صورت مدیریت صحیح تا 25 سال دوام داشته و می تواند نگه داشتن آن تولید اقتصادی مقرون به صرفه داشته باشد قطعاً در دراز مدت برای پرورش دهندگان شتر مرغ سود بسیار عالی تضمین می شود. مقاومت شتر مرغ با نوسانات دما سازگاری بسیار جالبی داشته و از 30 درجه سانتیگراد زیر صفر تا 50 درجه سانتیگراد بالای صفر (80 درجه) را تحمل می کند. از نظر هزینه نگهداری کم هزینه ترین جایگاه پرورش را بخود اختصاص داده و نیاز به تاسیسات و تجهیزات خاصی ندارد. گوشت شتر مرغ دارای خصوصیاتی بسیار مفید از قبیل کمی چربی، پایین بودن میزان کلسترول (در حدود 600 میلی گرم در هر کیلوگرم) بالا بودن میزان پروتئین (بیش از 20 درصد) دارای گوشتی تُرد و استثنایی است. پوست چرم مانند این پرنده در صنعت سراجی مورد استفاده قرار می گیرد، پر شتر مرغ اغلب هر سال 2 بار از پرنده چیده می شود از تخم آن و سایر اعضای این پرنده بزرگ و عجیب و نمونه انواع و اقسام فرآورده های گران قیمت استفاده می شود.
گام برداشتن در جهت توسعه ی تکنولوژیکی امری محتوم و پدیده ای از تغییرات رو به رشد روند زندگی مردم هر جامعه است که همه می دانیم اجتناب ناپذیر بوده و هرگونه غفلت و سستی، شهرستانهای ما عقب می مانند اگر توسعه را برآیند 5 عنصر منابع طبیعی، سرمایه، علم و فن آوری، مهارت و مدیریت بدانیم بی شک مدیریت روح این عوامل است یعنی منابع انسانی است که سایر عوامل را تأمین، ساماندهی و کارآمد می کند. در واقع باید گفت موثرترین کم هزینه ترین و سریع ترین و پایدارترین عامل در فرآیند توسعه بخش کشاورزی منابع انسانی آگاه، مدیر و مدبر و کارآمد است برای نیل به کشاورزی پایدار و دانایی محور تکیه بر منابع انسانی کاملاً ضروری است. تدوین و تولید یک برنامه پویا و متعالی بر پایه اندیشه و تفکر انسان استوار بوده زیرا اگر برنامه جامع نباشد و درست تنظیم نگردد و اصول ارزش های آن مراعات نگردد حتی اگر مجریان خوب و مسلط باشند اهداف برنامه ها تحقق نمی یابد. در راستای ارتقای مدیریت واحدهای تولید در بخش کشاورزی مهندسین ناظر و با تجربه مزارع در واحدهای مرتبط به افزایش بهره وری کمک بسیار شایانی می کنند. تلفیق علوم و فن آوری های نوین همراه با بسط و گسترش اعتقاد، اعتماد متقابل برنامه ریزان و کاربران به میزان امید و بالندگی و زحمات و تلاش های خستگی ناپذیر بستگی داشته و تسری بخش موفقیت های مهم و انتقال یافته ها در بخش کشاورزی خواهد شد. ارتقاء بازدهی واحدهای تولیدی کشاورزی، مستلزم برطرف کردن چالش های اساسی از قبیل کمبود منابع مالی، پایین بودن قدرت جذب منابع، ناکارآمدی سیاست های دولت، اصلاح الگوی غذایی، فرسایش خاک و منابع طبیعی، ذخایر ژنتیکی و … عدم حمایت از تشکل های نظام صنفی و تخصصی استفاده ناکافی از فن آوریهای روز و دانش فرآوری محصولات و … است. پیشنهاد می نمایم در مناطق بسیار مستعد که نیاز به هزینه های هنگفت دارد حتماً برای سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم (کمک های فنی و اعتباری) در عملیات های زیربنایی طرح های بزرگ با تعداد پروژه های زیر مجموعه بدلیل سرمایه بری در زمینه آب و خاک و امور زیربنایی مانند شبکه های درجه یک، دو و سه آبیاری، مجلس و دولت بهترین راه حل مشارکتی مردم را در بخش کشاورزی در تدوین لایحه ها و طرح ها در زمان بودجه نویسی (قانون بودجه سنواتی) مورد پیگیری و اجرا قرار گیرد.
موضوعات صنعت، معدن، تجارت، توریسم، مسکن و سایر موارد …بررسی و در پی خواهد آمد.
ادامه دارد…