در برآورد رسمي آمده است كه حدود ۵ هزار واحد مسكوني در معرض نشت گاز و خطرات ناشي از آن قرار دارند اما واقعيت اين است كه نشت گاز تا ۱۱ هزار واحد مسكوني و ساكنان آنها را در معرض خطر قرار ميدهد
باشگاه روزنامه نگاران مسجدسليمان- مريم نظري: دکترجليلي ميگويد: «در برآورد رسمي آمده است كه حدود ۵ هزار واحد مسكوني در معرض نشت گاز و خطرات ناشي از آن قرار دارند اما واقعيت اين است كه نشت گاز تا ۱۱ هزار واحد مسكوني و ساكنان آنها را در معرض خطر قرار ميدهد. راهكار دولت نيز اين بوده است كه وزرات نفت منابعي را در اختيار پيمانكاران قرار داده است تا در ورودي اين شهر واحدهايي را احداث كنند.
بوي گاز سالهاست كه آشناي مسجدسليمانيهاست؛ گازي كه از دل زمين خارج ميشود و نتيجه فعل و انفعالاتي است كه بر اثر استخراج نفت حاصل شده است. در سالهاي گذشته مسئولان محيطزيست استان از نشت ۵۰۰ درصدي گاز خبر داده بودند
هرچند با به اتمام رسيدن عمليات استخراج نفت و گاز در برخي ميادين نفتي كه از آنها گاز به مناطق مسكوني مسجد سليمان نشت ميكرد، نشت گاز اندكي در اين شهر كاهش يافته اما هنوز هم در نقاطي از اين شهر بوي گاز به مشام ميرسد. اما رسم زمانه اين است كه كوزه گر از كوزه شكسته آب بخورد و مسجدسليمانيها هم از اين قاعده مستثنا نيستند.
مسجدسليمان نخستين شهر ايران است كه در آن نفت به سطح زمين هدايت شده. از آن روز تاكنون، يكصد سال است كه از منابع نفت و گاز اين شهرستان برداشت ميشود بيآنكه ساكنان آن، پخت غذا و روشن كردن سيستم حرارتي را با لولهكشي گاز تجربه كرده باشند.
به گفته دکتر اسماعيل جليلي، نماينده مسجد سليمان، لالي، انديكا و هفتگل در مجلس «اسفندماه سال گذشته سرانجام پس از يك قرن انتظار، چهار محله از مسجد سليمان گازكشي شد اما هنوز مردم ساير محلات در انتظار گازكشي ماندهاند.» وضعيت در شهرستان انديكا هم چندان بهتر نيست؛ شهرستاني كه بر اساس اعلام جليلي، حتي يك انشعاب گاز هم ندارد. مردم شهرستانهاي لالي و هفتگل هم هنوز از لولهكشي گاز بيبهرهاند.
يك شهروند ساكن مسجد سليمان در اين زمينه ميگويد: گذشته از تخريب منابع طبيعي مسجد سليمان كه پيشينيان ما از آن سخن گفتهاند و ما امروزيها آن را نديدهايم،بايد گفت: نفت براي شهرستان ما هم خوب و هم بد است. اما وقتي به محروميت منطقه توجه ميكنيم متوجه ميشويم كه تبعات منفي آن براي اين شهر بيشتر بوده است. ناصر ابوابي ميافزايد: با گذشت يك قرن از كشف نفت در اين شهرستان واقعا روا نيست كسي به خاطر مجاورت به مراكز كشف نفت و زندگي در سرزمين آبا و اجدادي خود جان ببازد. ما تاكنون بارها شاهد بودهايم كه در اثر حادثهاي كه به نشت نفت مربوط بوده چند نفر با هم خانه باختهاند يا خانهاي كلا ويران شده است.
وي ميافزايد: سالهاست كه قرار است منازل مسكوني شهرستان به جاي ديگري منتقل شوند اما دو موضوع وجود دارد اول علاقه ذاتي مردم به زندگي در محل آبا و اجداديشان و نكته دوم اينكه خانههاي منطقه را به قيمت مناسب خريداري نميكنند و شهروندان از مبالغي كه مقرر ميكنند به آنها بابت قيمت منزلشان پرداخت شود راضي نيستند بهگونهاي كه با پول آن حتي در شهرستان همجوار هم نميتوانند خانه بخرند و نميتوان از كسي كه بيش از يك قرن در خانهاي ساكن بوده تقاضا كرد كه از اين پس اجارهنشين شود. از طرف ديگر آنقدر وضعيت زندگي در مجاورت نفت ناگوار است كه شهروندان حتي در خانههاي خودشان احساس امنيت نميكنند و دلشان نميآيد هزينهاي براي بهسازي منزل يا مغازه خرج كنند.
هزار واحد مسكوني در معرض نشت گاز قرار دارند
دکترجليلي ميگويد: «در برآورد رسمي آمده است كه حدود ۵ هزار واحد مسكوني در معرض نشت گاز و خطرات ناشي از آن قرار دارند اما واقعيت اين است كه نشت گاز تا ۱۱ هزار واحد مسكوني و ساكنان آنها را در معرض خطر قرار ميدهد. راهكار دولت نيز اين بوده است كه وزرات نفت منابعي را در اختيار پيمانكاران قرار داده است تا در ورودي اين شهر واحدهايي را احداث كنند.» اما به نظر ميرسد انتظارها براي احداث اين واحدها طولاني شده است.
دکترجليلي در اين باره ميگويد: «سالهاي متمادي در انتظار به پايان رسيدن احداث اين واحدها بوده اين سالهايي كه مردم احساس ميكردند در منازل خود به علت نشت گاز مستاجر هستند و ممكن است ماه ديگر يا سال ديگر از خانه خود نقل مكان كنند اما پس از سالها انتظار در ارديبهشتماه امسال تنها ۳۱۰ واحد مسكوني آماده تحويل شد.» اما اين واحدها نيز دو ماه است كه در انتظار تحويل ماندهاند.
دکترجليلي در اين باره ميگويد: «دليل اينكه مردم نتوانستهاند به اين خانهها نقل مكان كنند اين است كه قيمت تمام شده اين منازل از قيمت زمين خانههاي كنوني آنها بيشتر است و مردم بايد براي نقل مكان به خانههاي نوساز، مابهالتفاوت پرداخت كنند. اما مردم مسجد سليمان اغلب يا بيكار هستند يا با مشكلات معيشتي روبه رو هستند.» به گفته اين نماينده مجلس آمار بيكاري در مسجدسليمان، رقم ۳۰ درصد را نشان ميدهد. رقمي كه به اعتقاد اين نماينده مجلس تاسف بار است و تا اين مشكل حل نشود، مشكل پرداخت مابه تفاوت خانهها هم رفع نميشود.
بيكاران مسجد سليمان تحصيلات عاليه و مهارت فني دارند
او ميگويد: «بيكاران در مسجد سليمان يا استعداد انجام فعاليتهاي مهارتي و خدماتي را دارند يا داراي تحصيلات عاليه هستند. مردم اين استان در حال حاضر در مشاغلي چون كشاورزي فعال هستند يا در ادارهجات كار ميكنند.» كمبود اعتبار در دو پروژه مهم و بزرگ در اين شهرستان هم سبب نيمهكاره ماندن آنها شده و كورسوي اميدي كه در دل ساكنان اين شهرستان پديدار شده بود نيز به همين دليل رو به سوي خاموشي ميرود.
به گفته دکتر جليلي اين دو پروژه «پروژه پتروشيمي و كارخانه آلومينيوم» هستند كه بين ۲ هزارنفر تا ۵ هزار نفر را در زمان احداث و بهرهبرداري داراي شغل ميكند. او همچنين از عدم اجراي بخشنامهاي كه شركت نفت و ساير دستگاههاي دولتي را ملزم به استخدام نيروهاي بومي ميكند، گله دارد. مسجد سليمان يكي از نقاط تاريخي ايران است و به روايتي اولين نشانههاي شهرنشيني در کشور در آن ظهور يافته است. شهري كه چندسالي ميشود كه شهروندانش با هر بار نفس كشيدن، بوي گاز را استشمام ميكنند. همين امر تعداد مهاجران را از اين شهر افزايش داده و آمار بيماريهاي تنفسي در اين شهر را بالا برده است. همه چيز از ۲۳ سال پيش و در پي مسموميت چند تن در مسجدسليمان آغاز شد.
چندي بعد در پي گزارشات رسيده، هيات دولت جابه جايي مسجد سليمان را مصوب كرد. زيرا گزارشها نشان ميداد وضعيت نشت گاز در ۶ منطقه از مسجد سليمان كه محل زندگي چهار هزار خانوار بود، خطرناك توصيف شد. اين مناطق بر اساس مصوبه دولت در اولويت جابه جايي قرار گرفت. به گفته جليلي «خريد منازل مردم در دستور كار دولت قرار گرفت. اما پولي كه از فروش خانه به دست ميآمد به اندازهاي نبود كه اين افراد بتوانند در ساير نقاط شهر خانه ديگري تهيه كنند.»
در گذشتهاي نه چندان دور «دره سبز» مسجد سليمان يكي از نقاط ديدني اين شهر بود. درهاي كه بهدليل نشت نفت و ساير آلودگيهاي ناشي از استخراج نفت و سرازير شدن زباله به سوي آن، امروز به درهاي متعفن مبدل شده است.