باشگاه روزنامه نگاران مسجدسليمان/ قباد باقري: نکوداشت روز خبرنگار بهانه ای است تا به بررسی روند کشف تاریخی «خط» از کهن ترین دوران به این سو به منظور آگاهی بیشتر که نه ، بلکه یادآوری بیشتر این عرصه بپردازم.
رسالت قلم و آن چه را که می نویسد به قدری با اهمیت و دارای قداست است که خداوند منان به آن سوگند یاد کرده است و آنان که این رسالت را بر دوش می کشند در مقابل آن چه را که می نویسند مسئولیت دارند و مقید به صداقت گویی و امانتداری نیز می باشند ، زیرا نسل های بعدی به مثابه دورانی صادق خواهند بود که بر عملکرد آنها به قضاوت خواهند نشست . چرا که «نگارش نابترین و زیباترین تجلی فرهنگی» و وسیله ای برای انتقال اندیشه و منش ، از دیرگاه تا واپسین روز های آن خواهد بود .
از سویی انسان های نخستین به منظور برقراری ارتباط و انتقال اندیشه همواره بر آن بوده تا مکنونات درونی خویش را برای همنوعان خود ابراز نمایند و برای رسیدن به چنین اهدافی به هر آزمایش و خطایی متوسل شده است . نخست خط تصویری را ابداع کرد تا آنچه را که می خواست پیرامونش صحبت کند ، بخشی از تصویرش را بر روی زمین ، سنگ ، پوست یا شاخ و برگ درختان و یا هر وسیله ای که در اختیار داشت ترسیم می کرد تا مقصودش را به مخاطب خویش القاء نماید و این اتفاق زمانی به وقوع پیوست که انسان هنوز آتش را کشف نکرده بود و از غار ها و شکاف کوه ها به عنوان جان پناه استفاده می کرد و یا در همان پروسه ی زمانی بوده است ؛ زیرا پس از کشف آتش زندگی انسان نخستین به گونه ی بسیار محسوسی متحول گردید .
هنر نگارگری بر دیواره غار های طبیعی پیشینه ای دیرینه دارد و بازتاب نیاز ها و زاییده ی رویا ها و اندیشه های بارور غارنشینان شکارگر از دوره ی پارینه سنگی زبرین (= آغازین) به این سو بوده است ، آنان با بهره جستن از رنگ های گوناگونی همچون قهوه ای ، سیاه ، قرمز و زرد با منشأ کانی ،چون گل اُخرا و چربی های حیوانی ، اشکال حیواناتی مانند ماموت ، بینرون (=گاو وحشی) ، گوزن ، بُز و اسب و گاهی پیکره های انسانی را بر دیواره ی غار ها ترسیم می کردند و این چنین بود که بر بنیان باور های انسان نخستین نَه در روشنایی دهانه ی غار ها که در تاریکی نیایشگاه گونه ی آن ها ، هنر نگارگری و صخره نگاری جان میگرفت و از آن پس بود که خط تصویری به مدد آن ها شتافت تا با بهره جستن از آن ابداعات بتوانند مکنونات درونی خویش را به مخاطبین خود القاء نمایند و به آیندگان بفهمانند که خط و زبان در طول تاریخ چه فراز و نشیبی را پیموده تا به شکل کنونی به نسل های بعدی رسیده است .
انسان های ابتدایی پس از روند صخره نویسی و سنگ نگاری ، نوعی کاغذ معروف ، به نام (پاپیروس) را ابداع کردند که از برگ نوعی (نی) در کشور مصر باستان تهیه گردیده بود و بدنبال آن الفبای تصویری نظیر خط «هیروگلیف» در نیایشگاه های مصر به صورت هجایی پدیدار گشت . در ایران باستان ، ابتدا ماد ها سعی کردند خط میخی قدیم را از حالت نموداری به صورت الفبایی در آوردند و این اتفاق در حدود قرن هفتم پیش از میلاد رخ داده است و از آن پس خط و زبان های مهم یکی پس از دیگری در ایران کهن رایج گردیدند ، از جمله : خط و زبان مادی «مدیا = میدیا» ، خط و زبان پارسی باستان و اوستایی با خط میخی اوستایی هخامنشی . خط . زبان پهلوی (پارتی = اشکانی) و یونانی با خط آرامی و نوعی خط میخی دوره ی اشکانی . خط و زبان پهلوی ساسانی و …
این صخره نگاری و سنگ نبشته ها به منزله ی اسناد دسته بندی شده و کتاب هایی هستند که انسان پیشین برای نسل های واپسین خود به ودیعه نهاده است تا انسان جستجوگر برای دستیابی به کم و کیف وقایع و رخداد های اسلاف خویش آگاه گردد و از آنها بهره برداری مفید نمایند . خوشبختانه نسل امروز ما با احساس مسئولیت ، رسالت سنگین خود را به نیکی شناخته است تا احیاگر فرهنگ دیرپاوتمدن درخشان خویش در همه ی نسل ها وعرصه ها باشد .
از طرفی تهاجم فرهنگی یکی از معضلاتی است که خواسته یا ناخواسته دامنگیر جامعه ی بشری مخصوصاً جوامعی که از درون دارای ایدئولوژی و ارزشهای قابل احترامی است گردیده (- که صد البته این معضل را بر نمی تابد – ) و این معضل تا جایی پیش رفته که به مدد تکنولوژی پیشرفت جامعه جهانی را به یک دهکده تبدیل کرده است . آن چه بیش از همه نقش بازدارنده و یا بیداری و یا هوشیاری جامعه را در مقابل ضد ارزش ها و پاسداشت فرهنگ خودی را بر می انگیزاند ، رسانه های ارتباط جمعی است ، در این راستا ؛تأثیر پذیری و اثر گذاری صدا و سیما و سایر نشریات و مطبوعات و کتاب بسیار مؤثر است و این رسالت بر دوش خبرنگاران و روزنامه نگاران سخت کوش نهاده شده است تا با حمایت های بی دریغ ادارات و سازمان های ذیربط در عرصه ی مطبوعات همچون سربازی فداکار دِینِ خود را به مردم اداء نمایند . همچنین با انعکاس درست وقایع و رخداد ها و نیازمندی های جامعه و نقد منصفانه و نه خصمانه ، آن هم با رعایت حرمت و حریم اشخاص حقیقی و حقوقی و … ، وظایف خود را به درستی انجام داده و آن را تا حصول به نتیجه نهایی پیگیری نمایند و اطمینان داشته باشند که رضامندی خداوند منان و مصلحت جامعه را در پی خواهد داشت .
منابع:
1- مجله ی باستان شناسی ، سال دهم ، شماره ی دوم ، سال 75 – جعفر مهرکیان استاد دانشگاه تهران .
2-تاریخ آموزش و پرورش ایران و اسلام ، محمد علی ضمیری .
