باشگاه روزنامه نگاران مسجدسليمان- یکی از چالش های جدید نظام آموزشی که موجبات نارضایتی مردم را به دنبال داشته است، بحث هدایت تحصیلی و تعیین رشته در پایه ی دهم می باشد. با توجه به این که حدود 70 درصد دانش آموزان دبیرستانی در رشته ی تجربی مشغول به تحصیل می باشند و این امر مشکلات زیادی را برای نظام آموزشی به وجود آورده است و اگر نگاهی به آمار شرکت کنندگان در کنکور سراسری سال 95 داشته باشیم، این امر به وضوح مشخص می گردد که از مجموع109/680نفر شرکت کننده 879/162نفر در رشته ریاضی و500/161 نفر در علوم انسانی و 488/519 نفر در علوم تجربی و 881/9 نفر در رشته هنر و 361/6 نفر در زبان های خارجی شرکت نموده اند.
وزارت آموزش و پرورش دست به کار گردیده تا با دخالت مستقیم در انتخاب رشته دانش آموزان اقدام به متوازن کردن بین رشته ای و توزیع متعادل دانش آموزان میان رشته های مختلف گردد.از آنجایی که تاکنون علاقه دانش آموزان محور اصلی انتخاب رشته بوده، ولی در متد جدید وزارت آموزش وپرورش علاقه به عنوان یکی از عوامل در کنار سه عامل استعداد، نیاز، امکانات به حساب آمده و این امر موجب گردیده دانش آموزان با توجه به رتبه های کسب کرده که حاصل (نمرات سه ساله ی راهنمایی، آزمون های مشاوره ای، نظر مشاوران، اولیاِء- دانش آموزان و دبیران ) می باشد اجبارا وارد رشته هایی گردند که مورد علاقه ی دانش آموزان نمی باشد. این در حالی است که دانش آموزانی که در آزمون های استعداد رغبت شرکت نمودند، هیچ گونه اطلاعی از نحوه آزمون و اهمیت آن نداشته و نحوه ی اجرای غلط آزمون ها نیز مزید علت بوده تا دانش آموزان از 30 درصد تاثیر این آزمون ها در انتخاب رشته ی تحصیلی غافل شوند.
با توجه به نقش 35 درصدی نمرات در انتخاب رشته،گاهی دانش آموز با معدل 19 و حتی 20 نیز نتوانسته است رشته ی مورد علاقه ی خود که عموماً تجربی می باشد را به دست آورد و این امر مبین این است که نقش نمرات در هدایت تحصیلی کمرنگ دیده شده است. اگر مجموع امتیازات مکتسبه توسط دانش آموز را 000/10 فرض کنیم 3500 امتیاز حاصل نمرات و6500 امتیاز آن بوسیله ی عوامل دیگر کسب می گردد حال اگر دانش آموزی از 3500 امتیاز نمرات، هیچ امتیازی را کسب نکند با کسب6500 امتیاز دیگر می تواند رشته ی مورد علاقه خود را کسب کند و این بدان معناست که نقش نمرات در هدایت تحصیلی کمرنگ دیده شده است و این امر سبب گردیده که عموماً معترضان کسانی باشند که معدل بالایی دارند و موفق به کسب رشته ی مورد علاقه خود که همان تجربی است را نشده اند.
در صورتی که دانش آموز با معدل 15 توانسته رشته ی تجربی را کسب کند. با توجه به این که اولین باراست که هدایت تحصیلی به صورت قانونمند در حال اجرا می باشد، نقش آگاهی از روند هدایت تحصیلی و آیتم های تأثیر گذار آن توسط والدین و دانش آموزان ودبیران و مدیران ومشاوران و عوامل ستادی می توانست در اجرای بهتر آن وزارت آموزش و پرورش را یاری رساند و همه عوامل نامبرده فوق با آگاهی های قبلی توسط صداو سیما، جراید، برنامه های مشاوره ای آمادگی لازم را در هر چه بهتر اجراء کردن آن فراهم سازد. در صورتی که بسیاری از والدین، دبیران، مدیران، مشاوران و حتی عوامل ستادی آموزش و پرورش تا زمان اجراء هدایت تحصیلی کم ترین اطلاعات از نحوه ی اجرای آن نداشته و این امر سبب اضطراب، استرس، فضای مبهم و ناامن روانی در جامعه گردیده است در صورتی که کارشناسان وزارت آموزش و پرورش که طراحان طرح تحول بنیادین نظام آموزش می باشند می توانستند از سال ها قبل شرایط حال حاضر و نقایص و ایرادات آن را پیش بینی کنند تا کمترین اثرات منفی را در جامعه به وجود آورد. ولی متاسفانه استفاده از شیوه ی آزمایش و خطا و عدم اعتماد به نیروهای مناطق و دخالت ندادن آنان در تنظیم برنامه هدایت تحصیلی و مستثنی نمودن برخی از دانش آموزان از جمله جانبازان بالای 50 درصد، طرح شاهد و نیز پذیرفته شدگان نمونه دولتی جنبه علمی هدایت تحصیلی را زیر سئوال برده و موجب بدبینی به نظام آموزشی و نارضایتی آنان را به دنبال داشته باشد.
اگر وزارت آموزش و پرورش با مجهز نمودن کارگاههای مدارس کار دانش و هنرستان های فنی و حرفه ای به تکنولوژی روز ارتباط معنی دار و مطلوبی را میان صنعت و آموزش ایجاد می کرد و حاصل این کار تربیت هنرآموزان توانمند که شناخت کامل از صنعت و تولید را دارند و با این برنامه چرخ های اقتصادی بنگاه های زود بازده به حرکت در می آمد و با ایجاد شغل از قدرت فکر و فیزیک هنرآموز به بهترین شکل استفاده می کرد خود به خود تمایل جوانان به سمت رشته های نظری کم تر و نیازی به اجبار در هدایت تحصیلی از بین می رفت. اما اگر کمی منصفانه به قضیه نگاه کنیم با وجود همه ی کاستی ها، ایرادات و نقایصی که در هدایت تحصیلی از طرف آموزش و پرورش وجود دارد به نظر می رسد معترضان به جای اعتراض به وزارت آموزش و پرورش باید اعتراض خود رانزد وزارت خانه های دیگر مانند صنعت و معدن ببرند، زیرا در کشور ما اصلی ترین هدف تحصیل و انتخاب رشته در واقع انتخاب شغل آینده و کسب درآمد است یعنی انتخاب رشته با سرنوشت آینده ی فرد گره خورده است.
لذا با توجه به این که در حال حاضر اکثر کارخانه ها و صنایع یا به علت فرسودگی از کار افتاده اند یا به علت قدیمی بودن و خارج شدن تکنولوژی و سیستم های آنان با 30 درصد توان خود چرخ آنان می چرخد و بنگاه های کوچک اقتصادی به علت واردات بی رویه کالا و بالا بودن هزینه های تولید عملاً قدرت رقابت خود را از دست داده اند و مورد حمایت دولت مردان قرار ندارند و با این وضعیت ما سالانه هزاران فرصت شغلی را عملاً از جامعه گرفته و با دست خود به کشورهای دیگر تقدیم می کنیم و از محدود فرصت های شغلی باقیمانده ی جذب دربیمارستان های و جامعه ی پزشکی می باشد و این سعادت از راه تحصیل در رشته ی تجربی محقق می شود، در صورتی که اگر دولت مردان به وظایف قانونی خود که همان رونق اقتصادی از طریق به حرکت در آوردن چرخ های کارخانه ها و صنایع بزرگ و کوچک می باشد، اقدام نمایند، فرصت های شغلی بسیاری در کشور به وجود می آید دیگر نیازی نیست که وزارت آموزش و پرورش بدون توجه به میل و رغبت شاگردان آنان را به سمت رشته های خاص هدایت نماید.
حمید امامی – معاونت آموزش و پرورش شهرستان مسجدسلیمان
