باشگاه روزنامه نگاران مسجدسليمان/ سعيد مرادي: آتشکده یا معبد سرمسجد یکی از مهم ترین مکان‌های تاریخی و باستانی استان خوزستان است که در شمال شرقی شهر مسجدسلیمان قرار دارد. اين بنا متعلق به قرن هفتم قبل از میلاد است که بنا بر نظر برخی کارشناسان، معماران برای ساخت تخت جمشید از آن الهام گرفته‌اند.
نوع معماری این بنا، آتشکده جاویدان اورارتویی است که مهم ترین مشخصه آن استفاده نکردن از ملات و گذاشتن سنگ خشک روی سنگ خشک دیگراست. بنابه نوشته‌های پروفسور گیرشمن، باستان‌شناس فرانسوی در کتاب «ایران از آغاز تا اسلام» تخت جمشید نیز با استفاده از همین الگو ساخته شده است. این معبد که در گذشته‌های دور همواره در آن آتشی افروخته بوده مشرف به سفه سرمسجد است که به گفته مورخان مقر حکومتی پارس‌ها بوده است.
آتشکده سرمسجد، به دستور یکی از پادشاهان بزرگ هخامنشی ساخته شده و هر کدام از سنگ‌های بزرگ معدنی به کار رفته در آن 4 تا 5 تن وزن دارد. محراب آتشکده متعلق به قرن ۷- ۸ قبل از میلاد است که شامل یک سکو به اندازه‌های ۲۰ در ۲۵ پا می‌باشد. در بخش شرقی محراب قسمتی که اکنون آتشکده می‌باشدبرای عبادت ایرانیان بنا شده بود.
سمت غرب ایران مقدس ویژه خدایان یونانی بوده و درسمت غربی آتشکده 3 معبد برای 3 تن از خدایان قدیم اختصاص داشت که 2 تن از آنان هراکلیوس و آتنا می‌باشد. یک پلکان به عرض ۲۵ متر مومنان رابه روی صفه نزدیک محل مقدس هدایت می کرد و از آنجا که در پایان مراسم نیایش نبایستی از همان راه که آمده‌اند بازگردند یک پلکان دیگر در گوشه دیگر ضلع شرقی برای پایین رفتن ساخته بودند.
به عقیده پروفسور گیرشمن سابقه استقرار یکی از قبایل پارس در مسجدسلیمان به اواخر قرن هشتم قبل از میلاد می‌رسد. ظروف سفالی، سکه‌های قدیمی، مجسمه‌های باستانی و آثار کهنی از این بنای تاریخی به دست آمده است که در موزه‌های داخل و خارج نگهداری می‌شوند. همه ساله از سراسر ایران و حتی خارج از کشور جهانگردانی برای بازدید از این اثر ارزشمند باستانی به استان خوزستان سفر می کنند. آتشکده سر مسجد در سال 1316 و با شماره 300 به فهرست آثار تاریخی ملی و باستانی کشور به ثبت رسیده است اما…
حال اين روزهاي صفه سرمسجد خوب نيست. ساخت و سازهاي غير مجاز به 5 متري اين بنا رسيده است، رد شدن خطوط و پايه هاي برق، قرار دادن گود زباله، ريختن نخاله ها و زباله ها در نزديكي اين بناي باستاني و… باعث شده است دل هر علاقمند به آثار باستاني به درد آيد و مسئوليني كه چشمان خود را بر روي اين آثار ارزشمند بسته اند…
متاسفانه مسئولين ميراث فرهنگي خوزستان آن گونه كه بايد به آثار تاريخي مسجدسليمان علي الخصوص صفه سرمسجد توجه اي نشان نمي دهند.
يكي از كارشناسان ميراث فرهنگي در گفتگو با سايت خبري باشگاه روزنامه نگاران مسجدسليمان در اين ارتباط گفت: سرمسجد يكي از آثار ملي ست كه داراي عرصه و حريم است اما متاسفانه همه خيال مي كنند تا آنجايي كه فنس كشيده شده است جز عرصه محسوب مي شود و خارج از آن هر كاري كه بخواهند مي توانند انجام بدهند در حالي كه فنس يك سوم اين منطقه باستاني را در بر مي گيرد! وي گفت: عرصه يعني اصلي ترين حريم كه هيچ ساخت و ساز و حفاري نمي شود در آن انجام داد و حریم، محدوده‌ای است که متولی اثر تاریخی بر اساس ضوابط قانونی برای حفظ اثر تاریخی تعیین می‌کند كه متاسفانه اين مسئله به هيچ وجه رعايت نشده است…
يكي ديگر از منابع مطلع در گفتگو با خبرنگار ما گفت: هنوز نقشه عرصه و حريم منطقه باستاني سرمسجد به صورت رسمي به مسئولين شهري ابلاغ نشده است اگر چه مسئولين ميراث از آن مطلع مي باشند…. ايشان در بخش ديگري از سخنان خود گفت: مدتي پيش مسئولين ميراث فرهنگي خوزستان بودجه اي را براي مرمت منطقه تاريخي سرمسجد و بردنشانده در نظر گرفتند كه متاسفانه با اولين بارندگي اکثر اقدامات مرمتي كه انجام شده بود از بين رفت و ناظر آن هم حاضر به تایید کار نشد …. ولی هنوز تغییر مثبتی در وضع صفه پیش نیامده است.
وي گفت: بزرگ ترين مشكلاتي كه منطقه باستاني سرمسجد را تهديد مي كند ساخت و سازهاي غير مجاز، وجود شبكه هاي برق، و عدم توجه به مرمت اين آثار ارزشمند باستاني در مسجدسليمان است كه متاسفانه مسئولين شهرستان نيز آن گونه كه بايد به اين مسئله توجه اي نشان نداده اند… وي ادامه داد: انتظار دوستداران ميراث فرهنگي مسجدسليمان از مهندس ظاهري نماينده مردم در مجلس شوراي اسلامي و مهندس گوروئي عالي ترين نماينده دولت در شهرستان اين است با جديت به موضوع تخريب آثار باستاني مسجدسليمان ورود كنند و اجازه ندهند اين آثار ارزشمند و گران بها از بين بروند…
امير مهرابي يكي از دوستدارن ميراث فرهنگي شهرستان نيز در گفتگو با خبرنگار ما گفت: متاسفانه مسيرهاي منتهي به آتشكده محل تخليه نخاله هاي ساختماني شده است. بوي زباله و سوختن زباله ها در گود زباله در محدوده اين اثر ارزشمند باستاني، كودهاي حيوانات و احشام سرگردان هر ميهماني را فراري مي دهد. مسئولين بايد پاسخگو باشند. وي گفت روزانه افراد بسياري از اين اثر باستاني بازديد مي كنند و با نزديك شدن به ايام نورزوز قطعاً حضور مردم و گردشگران خارجي بيشتر خواهد شد كه با ديدن چنين منظره ايً مسئولين ما زير سؤال خواهند رفت…
بهروز نجاتي رييس اداره محيط زيست مسجدسليمان در گفتگو با سايت خبري باشگاه رونامه نگاران مسجدسليمان گفت: با توجه به اين كه تردد ماشين هاي حمل زباله به راحتي در آن منطقه امكان پذير مي باشد وجود گود زباله در منطقه باستاني سرمسجد موضوعيتي ندارد و به مسئولين شهرداري نيز گفته شد اين گود بايد برچيده شود. وي ادامه داد: تا زماني كه جايي براي نخاله هاي ساختماني در نظر گرفته نشود هميشه ممكن است اين مشكلات بوجود بيايد. وي گفت: انتظار داريم دوستداران و مسئولين ميراث فرهنگي با جديت بيشتري اين مشكلات همچنين تصرفات غير قانوني زمين هاي اطراف را پيگيري كنند…
این شاخص ترین جاذبه گردشگری شهرمان است. ظاهرا اداره میراث فرهنگی مسجدسلیمان تعطیل است.