باشگاه روزنامه نگاران مسجدسلیمان- چندی نیست که در مسجدسلیمان جایگاههای فضای سبز ، بوستان ها و گلستان ها هویدا شده و توسط اداراتی مثل، شهرداری و حمایت شورای شهر، شرکت بهره برداری نفت و گاز، اداره ورزش و جوانان و ادارات دیگر فضاهای سبز زیادی احداث و پر رونق گردیده است. دره ها از خاک پر و کوهها صاف می شوند تا یک فضای سبز مناسب در محله جهت رفاه حال کودکان و نوجوانان و افراد سالخورده و استفاده از طبیعت مهیا گردد. اما متاسفانه به طرف پارک ها و فضای سبز که می رویم به جای این که بوی گل و چمن و هوای مطبوع به مشام مان برخورد نماید بوی انواع تنباکو با طعم میوه و قلیان نصیب مان می شود و متاسفانه با ازدیاد این پارک ها کنترل آنان نیز مشکل می شود و پاره ای افراد ناباب با یک گونی برنجی یا سبد حاوی قلیان و زغال این فضاها را ناسالم می کنند. حالا که سهم استفاده هر شهروند از فضای سبز با مساعدت شهرداری و شرکت بهره برداری نفت و گاز و دیگر ارگان ها به حالت طبیعی و نرمال نزدیک می شود متاسفانه شاهد چنین مسائلی هستیم…
یکی از دوستان نقل می کند که در گذشته مغازه دارها سیگاری ها و حتی مقدار مصرف آنان در طول هفته را می دانستندو به اندازه مصرف آنان در طی هفته سیگار می اورند اگر کسی می رفت برای سیگار به انان نمی دادند ومی گفتند این سیگار به فلانی تعلق دارد و شما سیگار نمی کشید و این عمل خود جلوگیری از اعتیاد به سیگار بود. بد نیست به فتوای میرزای شیرازی نیز اشاره کنیم که در ان زمان فرمود: بسم ا… الرحمن الرحیم،الیوم الاستعمال تنباکو وتوتون بای نحو کان در حکم محاربه با امام زمان عج است افراد سیگاری کوچکتر به حرمت بزرگترها سیگاررا پنهان می کردند ولی متاسفانه الان این حرمت شکسته شده و سیگار و کشیدن قلیان در خانواده متداول شده است…
بر اساس پژوهش های انجام شده از میان پسران۱۶ تا ۲۵ سال مشخص شد که ۸۰ درصد جوانان برای تفریح و سرگرمی قلیان می کشند این پژوهش حضوری و در مناطقی از شهر اخذ گردیده است. لازم به ذکر است که دکه ها و قماره هایی که در پارک ها و خیابان ها اقدام به پذیرایی از چنین نوجوانان و جوانانی می کنند بیشتر برای جذب بیشتر مشتری است لازم به ذکر مجدد می باشد از انجایی که یک قلیان ۲۰ برابر یک بسته سیگار است و اسانس های مختلف موجود در قلیان ها باعث ایجاد بیماری های ریوی و مشکلات تنفسی می شود و متاسفانه استفاده از این وسیله تبدیل به یک رفتار اجتماعی شده است پیشنهادمی شود با وجود این همه بوستان و پارک که به همت ادارات و شهرداری احداث شده با همکاری اساتید گروه تربیت بدنی دانشگاه ازاد اسلامی و اداره ورزش و جوانان شهرستان صبح ساعت ۶ ایستگاه ورزش راه اندازی و اداره و کنترل شود که قطعا از طرف این اساتید بومی و اداره ورزش شهرستان استقبال خواهدشد. اداره ورزش و جوانان شهرستان با مدیریت عبدالرضا صالحی که فضای مناسبی در پارک گل نرگس پنج بنگله به وجود آورده است با حمایت دیگر ادارات می تواند در تمامی پارک های شهرستان چنین فضای ورزشی و سالم و فرح بخشی را به وجود آورد و فاصله قلیان را با نوجوانان و جوانان بیشتر نماید.
۸۰ درصد دختران و پسران استفاده از قلیان ها را فقط برای سرگرمی و تفریح می دانند و هفته ای ۲ تا ۵ بار قلیان مصرف می کنند. ۲۰ درصد جوانانی(پسران) که قلیان می کشند در خانه نیز استفاده می کنند این نشان دهنده این است که خانواده ها از این مورد غلط جلوگیری نمی کنند. استفاده از رسانه های ملی اصحاب رسانه ، صدا و سیما، دفتر نماینده محترم شهرستان مسجدسلیمان جناب اقای ظاهری، نیروی انتظامی، -دانشگاه های آزاد اسلامی و پیام نور، شهرداری و خود خانواده ها با اطلاع رسانی و برخورد می توانند این بلای اجتماعی را مرتفع سازند. حرکتی که الان توسط اداره ورزش در روزهای پنج شنبه و جمعه در یکی از پارک های مسجدسلیمان انجام میشود که ان هم پرداختن به ورزشهای عمومی است میتواند کمک شایانی به جوانان و نوجوانان شهر نماید با ایجاد مراکز تفریحی ورفاهی وسرگرمی های سالم در شهرمان برای جوانان نسبت به گسترش تفریحات سالم برای این جوانان اقدام کرد.
چگونه می توانیم این معضل اجتماعی را ازخانواده ها پاک کنیم وچگونه نوجوانان وجوانان شهرمان را روشن سازیم که چه مشکل بزرگ اجتماعی – جسمانی در انتظار شما در قبال کشیدن قلیان است
قلیان
قلیان وسیله ای است آبی که برای کشیدن تنباکو از ان در خاورمیانه وآسیای مرکزی استفاده میشود قلیان اولین بار توسط هندی ها وبعد بوسیله ایرانیان اختراع شد قلیان در کشورهای عربی به نام شیشه معروف است در افغانستان به ان چلم نیز می گویند قلیان برای استفاده از دود حاصل از تماس زغال گداخته وتنباکو است که به این عمل کشیدن قلیان می گویند.
تاریخ قلیان:
تاریخ دقیق اولین استفاده از قلیان در ایران مشخص نیست با این حال اولین بار ابوالفتح گیلانی پزشک ایرانی دربار اکبر اول سلطان مغول هند بود که دود تنباکو را از یک ظرف آب عبور دادتا ان را خالص تر وسرد نماید واز این طریق قلیان که در شبه قاره هند به حقه معروف است را ابداع کرد.در عین حال یک رباعی از اهلی شیرازی(متوفی ۱۵۳۵) به استفاده از قلیان اشاره می نماید واز این رو پیشینه استفاده از قلیان را میتوان به دوران شاه طهماسب یکم صفوی بازگرداند. وروایت ابوالفتح گیلانی را میتوان شاهدی بر معرفی قلیان که درایران مورد استفاده بوده است در شبه قاره هند دانست.
انواع تنباکو:
درایران انواع تنباکو ماند تنباکوی بنیاد،برازجان،کاشان،بوشهر وغیره وجوددارد که بیشتر آنها به نام شهرهایی است که تنباکو در آنجا کشت میشود همچنین در دهه های اخیر تنباکو با طعمهای میوه ای نیز به بازار عرضه می شود که بصورت صنعتی تولید میشوند. طبق بررسی های بعمل آمده قلیان اگرباتنباکو های میوه ای(توتون هایی که به روش شیمیایی بعمل آمده ودود ان بوی میوه می دهد)بعمل آمده باشد خطرناک وضرر آن از سیگار بیشتر است چون دودی که وارد ریه میشود دودی است که محصول مواد شیمیایی می باشد تنباکوی میوه ای هم چند سالی است که بدست اعراب تولید شده وبا انواع اسانسها وطعمهای گوناگون در دسترس همگان است حتی در کشورهای دیگر. البته به گفته پزشکان این نوع تنباکو از بدترین نوع برگ توتون تهیه شده که در کارخانه معمولا دورریز تولیدات آنها است ولی به واسطه مواد شیمیایی معطر وبسته بندی های پر زرق وبرق انها را با نام تنباکوی میوه ای در ایران ودر برخی از شهرها وکشورهای اروپا هم شیوع پیدا کرده وخیلی از جوانان هم در اروپا قلیان میوه ای را بعنوان تفریح انتخاب کرده اندو ساعتی در کافی شاپ برای سرو قلیان اختصاص می دهند.
بد نیست بدانیم :
کشیدن یک نخ سیگار حدود ۵ دقیقه طول می کشد در حالیکه کشیدن یک سر قلیان حدود ۴۵ دقیقه بطول می انجامد بنابراین حجمی از دود که در اثر کشیدن قلیان وارد بدن انسان می شود خیلی بیشتر از دود سیگار است تنباکوی مصرفی در قلیان حدود۴۰۰ نوع ماده سرطان زا ایجاد می کند که به دستگاه تنفسی انسان صدمه وارد میکند
تصور عامه بر این است که چون دود قلیان از داخل آب عبور می کند ضرر کمتری دارد اما مطالعات اخیر نشان می دهد آنان که قلیان می کشنددرمقایسه با سیگاری ها نیکوتین بیشتری رابه بدن خود راه می دهند زیر احجم بیشتری از دود وارد بدن انها میشود.
بدنبال کشیدن قلیان، نیکوتین، کوتینین ادرار، پلاسمای خون وبزاق دهان بالا می رود بنابراین کشیدن بر خلاف تصور عامه کشیدن قلیان عادت درستی نیست استعمال قلیان مانع بروز اثرات مرگبار تنباکو ومتابولیتهای حاصله از ان بر بدن نمی گردد.
هروعده قلیان برابر مصرف یک پاکت سیگار بوده وقلیان در هربار مصرف دود بسیار زیادتری را درمقایسه با کشیدن یک نخ سیگار ایجاد می کند بصورتی که مصرف یک نخ سیگار بین ۵۰۰ سی سی تا یک لیتر دود تولید می کند اما استفاده یک بار از قلیان۱۰ تا ۲۰ لیتر دود تولید میکند دود استنشاق شده از قلیان نه تنها همه مواد سرطانزای دود سیگار را داراست بلکه مونواکسید کربن بیشتری هم دارد ودر فرهنگ جامعه ما به این حقیقت علمی توجه نمیشود.
مصرف کنندگان قلیان واطرافیان انها را که در مواجه با دود تحمیلی ان قرار دارند همانند مصرف کنندگان سیگار به انواع سرطانها بیماریهای قلب وعروق تنفسی وآثار سوء در دوران بارداری خواهدساخت.
این تصور تصوری کاملا غلط است که اگر دود قلیان وارد ریه نشود وفقط از راه دهان خارج شود آسیبی به ریه ها وارد نمیشود چون دود از طریق مخاط دهان وحنجره جذب بدن گشته وآثار سوء خودرا می گذارد حتی در هوایی که دود قلیان آزاد میشود افرادی که قلیان نمی کشند ودر معرض دود قرار گرفته اند در طولانی مدت دچار عوارض ان خواهند شد ناگفته نباشد که این به ان معنی نیست که سیگار بکشیم وقلیان نکشیم.
غلامعلی قاسمی کارشناس ارشد علوم اجتماعی
