باشگاه روزنامه نگاران مسجدسلیمان/ حجت الاسلام علی قندعلی: در تاریخ زندگی بشر زمان ها و مکانهای خاصی وجود دارد که دارای امتیازات خاصی هستند مانند شب قدر،حجه الوداع،مباهله و…
یکی از این ایام خاص روز دحو الارض است که از آن به نام “یوم الدهر” نیز نام برده شده است.
بیست و پنجم ذیقعده، هم زمان با دحوالارض یعنی گسترش یافتن زمین است.
در قرآن کریم به دحوالارض اشاره شده است. خداوند در آیه ۳۰ سوره نازعات می فرماید: «و زمین را پس از آن (آفرینش آسمان و زمین) گسترش داد». بر پایه نظر بیشتر مفسران، منظور از «دَحیها» در این آیه، همان “دحوالارض” است.
از امام اول شیعیان حضرت علی ـ علیه السلام ـ روایت شده است که فرمودند:
«نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در بیست وپنج ذی القعده بود. کسی که در این روز روزه بگیرد و شبش را به عبادت بایستد، عبادت صد سال را که روزش را روزه و شبش را عبادت کرده است خواهد داشت.»
در برخی از روایات این روز به عنوان روز قیام امام زمان مهدی موعود(عج) معرفی شده وشیخ عباس قمی (ره) روز دحوالارض را از چهار روز معروفی ذکر کرده که روزه آن ثواب هفتاد سال عبادت را دارد.
●روز دحوالارض از روزهای پر برکت خدا برای بندگان سالک الی الله است که شبش نیز فضیلت بسیار دارد.
●توبه، استغفار، عبادت و شب زنده داری از اعمالی است که در شب دحو الارض سفارش و تأکید بسیاری برای انجام دادن آنها شده است.
چگونگی پیدایش زمین و معنای دحوالارض؟
«دَحو» به معنای گسترش است و برخی نیز آن را به معنای تکان دادن چیزی از محلِ اصلی اش تفسیر کرده اند. منظور از دحوالارض (گسترده شدن زمین) این است که در آغاز، تمام سطح زمین را آب های حاصل از باران های سیلابیِ نخستین فراگرفته بود. این آب ها، به تدریج در گودال های زمین جای گرفتند و خشکی ها از زیر آب سر برآوردند و روز به روز گسترده تر شدند.
از سوی دیگر، زمین در آغاز به صورت پستی ها و بلندی ها یا شیب های تند و غیرقابل سکونت بود. بعدها باران های سیلابی مداوم باریدند، ارتفاعات زمین را شستند و دره ها گستردند. اندک اندک زمین هایِ مسطح و قابل استفاده برای زندگی انسان و کشت و زرع پدید آمد. مجموع این گسترده شدن، «دَحو الارض» نام گذاری می شود.
■مناسبت های دیگر این روز
گذشته از واقعه دحوالارض، رویدادهای دیگری نیز در این روز رخ داده اند که اهمیت آن را دوچندان کرده اند؛ از جمله:
○ میلاد ابوالانبیاء حضرت ابراهیم علی نبینا و آله و علیه السلام.
○ میلاد حضرت عیسی مسیح ـ علیه السلام.
○ خروج رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ از مدینه به همراه هزاران حاجی به سوی مکه، به قصد حجه الوداع. در این سفر وجود مقدس امیرالمؤمنین و حضرت زهرا ـ سلام الله علیهما ـ و نیز همه همسران و بسیاری از اصحاب پیامبر (ص) نیز ایشان را همراهی می‌کردند.
○ در روایتی نیز آمده است که قائم (عج) در همین روز قیام خواهد کرد.
■برنامه های معنوی
زمین، محل پیدایش ،رویش و گهواره زندگی انسان و همه موجوداتِ زنده است، که با تمام کوه ها، دریاها، درّه ها، جنگل ها، چشمه ها، رودخانه ها، معادن و منابع گرانبهایش، نشانه ای از نشانه های آفریدگار به شمار می آید که آن را گسترانیده است.
■این روز اعمال مخصوصی دارد که به اختصار بیان میکنیم
۱- روزه داشتن که ثواب هفتاد سال عبادت را دارد.
۲- احیا و شب زنده داری شب دحوالارض که برابر با یک سال عبادت است.
۳- ذکر و دعا.
۴-انجام غسل به نیت روزِ دحوالارض
۵- نماز مخصوص آن(آن دو رکعت است، در وقت صبح (اول صبح -چاشت)خوانده میشود در هر رکعت بعد از «حمد»، پنج مرتبه «توحید» و «الشمس» بخواند و بعد از سلام نماز بخواند «لا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»، پس دعا کند و بخواند «یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ.. )
۶-زیارت حضرت امام رضا ـ علیه السلام ـ بهترین و با فضیلت‌ترین عمل مستحبی این روز است.
کلیه ادعیه واعمال مربوط به “دحو الارض” در کتاب شریف مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی بخش اعمال دحو الارض صفحه ۴۵۱آمده است.
۷-دعای روز دحو الارض؛یکی از برنامه های پیشنهادی در روز مبارک گسترده شدن زمین، خواندن دعای ویژه این روز است. در بخشی از این دعا، به مسأله دحوالأرض چنین اشاره شده است:اللهم داحی الکعبه وفالق الحبه وصارف اللزبه وکاشف کل کربه اسالک فی هذا الیوم….الی آخر «ای خدایی که خانه کعبه را گسترانیدی و دانه را شکافتی و سختی را برطرف ساختی، از تو می خواهم در این روز از روزهایت که حق آن را بزرگ نمودی، هر گرفتاری و مشکلی را برطرف سازی (ادامه دعا در کتاب شریف مفاتیح الجنان/صفحه ۴۵۱ باب اعمال روز دحو الارض)
