باشگاه روزنامه نگاران مسجدسلیمان/ محمدرضا مکوندی: سرزمین بختیاری در ادوار مختلف تاریخی، مملو از ظهور بزرگ مردانی بوده است که با روحیه جوانمردی و گذشت، تکیه گاه مردمان قوم خود و بلکه با روحیه شجاعت و دلاوری یل پهلوانان کارزارهای نبرد و اقتداری شیرگونه در دفاع از کیان و سرزمین پدری بوده اند. و این گونه بود که مردمان قدرشناس بختیاری در تکریم خوانین، بزرگان و پهلوانان قوم خود با قرار دادن بردشیری که منقوش به صفات متوفا بود یاد و نام بزرگان خود را گرامی می داشتند. بردشیرها از پهلو، مزین به نقش شمشیر، اسب، تفنگ به عنوان نماد روحیه جنگاوری و تسبیح به عنوان نماد دینداری در گذشته هستند و بر گرده آن‌ها، مشخصات متوفی حک می‌شود. هنری لایارد در کتاب ماجراهای اولیه، آورده‌است: بختیاری‌ها، تندیس و نقش شیر را به روی قبور خوانین و افراد سرشناس نصب یا نقر می‌کنند، تا خاطره سلحشوری و جنگجویی آن‌ها، برای همیشه زنده بماند. تاریخ توجه به برد شیر در مناطق زاگرس با نگاهی دیرینه شناسی به شیر سنگی همدان به سده ها پیش یعنی دوران مادها برمی گردد. شیر نماد شجاعت، دلاوری ،جسارت و یک قدرت فوق العاده فرا زمینی است. بختیاری ها با این سلطان طبیعت انس و الفت دیرینه داشتند! چرا که منطقه بختیاری در شمال خوزستان زیستگاه این سلطان بلامنازع طبیعت بوده و در دهه ۱۳۳۰با شکار آخرین شیر در منطقه دزفول انقراض این حاکم طبیعت رسماً اعلام شد!
در نقوش تخت جمشید، جام‌ها، الواح ساسانی و قالی‌های شکارگاهی، همه جا شیر در جدال با دلاوران، نقش بسته‌است. منشأ شیرهای سنگی، می‌توان در همان سنتِ دیرین و باستانی جست‌وجو کرد که در فرهنگ ایل بختیاری نیز وجود داشته‌است. یعنی روحیه جنگاوری و جسارت بختیاری ها در جنگ ها که همواره در طول تاریخ زبانزد بوده است. بسیاری از مناطق بختیاری با نام شیرکش یا شیرکشی هنوز هم معروف که دال بر سابقه زیست سلطان طبیعت در این مناطق بوده است.
برد شیرها با انتخاب تخت سنگ های مقاوم با ظرافت و زیبایی توسط اساتید بومی در هر منطقه بختیاری چون ایذه و مسجدسلیمان خلق و بر مزارچهره های نامی قرار می گرفت. بردشیرهایی که به وضوع بوی شجاعت، وطن پرستی و دلاوری را می داد. متاسفانه در دهه های اخیر بسیاری از این بردشیرهای مزارگه های قدیمی سرقت یا به دست افراد نا آگاه تخریب شدند. اکنون با گذشت سده های زیاد دیگر بردشیرها جدید که تندیسی نامونس و بی هویت از کالبد سنگی شیر است بوی شجاعت بختیاری ها را نمی دهد! به جای اساتید بومی بختیاری، اکنون اساتید غیر بختیاری و حتی خارجی نا آشنا با تاریخ پرفراز و فروز این قوم ریشه دار پر افتخار تاریخی، شیرهای سنگی جدید بدون توجه به روح فرهنگی و حماسی که شناسه خاص بردشیرها است تولید می شود.
نا آشنایی سفارش دهندگان این گونه بردشیرها که صرفاً یک مجسمه سنگی خشن است در واقع اقدامی غیر عمدی در پراکندن غبار فراموشی بر وجهه هویتی بردشیرها است!که وجهه تاریخی دارند.اکنون نسل قدیم بردشیرها که در برگیرنده فرهنگ رشادت و جنگاوری این قوم ریشه دار کهن تاریخی است چون شیرهای بختیاری در معرض انقراض قرار گرفته است!
سزاوار است برای حفظ این نماد هویتی تاریخی چند صد ساله قلم به دستان و فعالان بختیاری ضمن تلاش برای ثبت این میراث تاریخی در فهرست آثار ملی، در اطلاع رسانی و آگاهسازی نسل امروزشان برای حفظ این میراث تاریخی همت کنند. باید تلاش شود بردشیرهای جدید با بازگشت به همان قالب قدیمی که تداعی کننده روحیه شجاعت و مردمی بودن و دینداری قوم بختیاری است تهیه شود.
مدتی است که بردشیرها بصورت بتنی و و اسکلت فلزی ، خارج از سایز یک شیر بزرگ و یا حتی معمولی ساخته و نصب میشوند خواهشا” ، مسئولین فرهنگی – قلم بدستان – نویسندگان فرهنگی و رسانه ها به این موضوع ورود کنند.
این برد شیرها جدید بهیچ وجه نماد فرهنگ بختیاری نیستند یک بختیاری با برد شیرهای قدیمی ارتباط عاطفی هم میتوانست برقرار کند چون در اعماق تاریخ هرب ختیاری ریشه دارد امیدوارم بخصوص نسل جوانان جلوی این بدعت را بگیرند با تشکر از قلم استادمکوندی عزیزاز فعالان حوزه فرهنگ بختیاری