باشگاه روزنمه نگاران مسجدسلیمان/ قباد باقری: پس از فراز و نشیب هایی که در انقلاب مشروطه به واسطه ی جناح بندی ها به وجود آمده بود و حمایت های روسیه از محمدعلی شاه قاجار و با پشتیبانی بعضی از ایلات ایران ، محمدعلی میرزا با یارگیری و تدارکات وسیع از جمله شاهزادگان قاجار ،جمع کثیری از اعیان و اشراف و با حمایت دو تن از سران بختیاری ( امیر مفخم و سردار جنگ ) به فکر بازگردانیدن محمدعلی شاه افتاده بودند و پول های زیادی را نیز هزینه کردند و شعاع السلطنه برادر شاع مخلوع را به فرنگستان فرستادند و اعلام داشتند که بیشتر مردم ایران مخصوصاً ( سپهدار اعظم ) با شما همراهند.
محمدعلی میرزا با طرفداران خود در اروپا بندوبست هایی انجام داد ، آنگاه با سه تن از شاهزاده های قاجار ، ظل السلطان ، شعاع السلطنه و سالار الدوله متحد گردید و افرادی را به میان ایل شاهسون و با سپهدار که از حکومت کناره گیری کرده بود تبادل نظر نمود.این وقایع موجبات بازگشت مجدد صمصام السلطنه بختیاری در رجب ۱۳۲۰ را به ریاست الوزرایی ( نخست وزیری ) فراهم کرد. پیش از او سپهدار تنکابنی رئیس الوزرا بود . آنگاه او را به وزارت جنگ منصوب کرده بودند زیرا از توطعه ی محمدعلی شاه و روسیه نیز نیک آگاه بودند. در این هنگام احزاب مخالف یعنی ( اعتدالیون و دمکراتها ) که احساس خطر کرده بودند ، با هم متحد شدند و در این گزینش نقش اساسی ایفا نمودند.
و با احساس خطری که انقلاب را تهدید می کرد ، صمصام السلطنه ، سردار بهادر ( پسر سردار اسعد ، را برای جمع آوری نیرو به میان ایل بختیاری گسیل داشت و هزینه ی لازم را نیز تدارک دید. پس از خیانت و هماهنگ شدن سپهدار تنکابنی با محمدعلی شاه قاجار فراری ، صمصام السلطنه ، درجب۱۳۲۰ ه . ق ( ژوئیه ۱۹۱۱ م ) به نخست وزیری برگزیده شد و مردمی که از بازگشت محمدعلی میرزا هراسان شده بودند. با انتخاب صمصام ، امید و هیجانی در آنها پدیدار گشت ( تاریخ مشروطیت ایران . ملک زاده ،جلد سوم ص ۹۱ – ۱۳۸۷ ، سردار ظفر « خاطرات » قسمت دوازدهم ص ۱۱۱۱ ).
و در ماه رجب۱۳۲۹ ه . ق محمد علی میرزا وارد کمش تپه گردید(کسروی،تاریخ هیجده ساله ص۱۶۹ ). و این ایام یکی از بحرانی ترین ایام ایران به شمار می رفت . صمصام السلطنه نخست به قلع و قمع هواداران محمدعلی میرزا در تهران پرداخت ، آنگاه سواران بختیاری و نیروهای دولتی را برای سرکوب محمدعلی میرزا بسیج کرد و وزرای طرفدار او را برکنار نمود . ( کسروی همان ص ۱۷۱–۱۷۰). در این هنگام سردار اسعد که برای معالجه ی چشمهایش به اروپا رفته بود . از ایران غافل نبود ، او وقتی از رابطه ی سپهدار تنکابنی با محمدعلی میرزا آگاهی یافت ، تک بیت زیر را برای ایشان فرستاد :
« پس از پیری داد مردی که داد چگونه دهد نام خود را به باد» (ملک زاده تاریخ مشروطیت ، ج ۳ ص ۱۳۷۸ ). این بیت شعر اثر خود را گذاشت و سپهدار از حمایت محمدعلی میرزا منصرف شد.(همان ص۱۳۷۸). آنگاه سردار اسعد طی تلگرافی به شرح زیر به ایل بختیاری، آن ها را وادار به حمایت از انقلاب مشروطه و کشور کرد. «به خدا اگر به حکم قطعی اطباء محتاج چهل روز معالجه نبودم، فوراً حرکت می کردم. خدمت به مشروطیت، برای بختیاری به مقام وظیفه حتمی شده است. چشم تمام فرنگستان به راه هست تا ببینند بختیاری از خانه ای که خود ساخته چه قسم محافظت خواهد کرد. موقع مردانگی و حفظ شرف تاریخی خانواده است. با تمام قوای خودتان مشغول خدمت باشید، چشم به راه هستم. بعد از فراغت حرکت خواهم کرد. صورت این تلگراف را به لرستان و اصفهان بکندی . سردار محتشم به روسای ایل بختیاری بگوید. روز مردانگی و غیرت است. علیقلی بختیاری » . ( کاشانی، واقعات اتفاقیه ، ص ۶۶۸ ).
این تلگرام بسیج عمومی قوم بختیاری را در پی داشت و همگی آماده ی مقابله با محمدعلی میرزا و نیروهای طرفدار او گردیدند. محمدعلی میرزا از شمال شرق تا غرب ایران وارد عملیات شده بود. نیروهای جنگی او را ( شاهسون، ترکمن ، کرد و لرهای لرستان و کرمانشاه ) تشکیل می دادند. فرماندهی نیروهای غرب با سالار الدوله، برادر محمدعلی میرزا و بعضی از بزرگان محلی بود …. ( حسین الهی، مجله دانشکده علوم انسانی، ۱۳۷۱، ص ۱۲۲ – ۹۶ ) . بخشی از نیروهای بختیاری راه ورود نیروهای سالارالدوله را که تا نزدیک تهران پیشروی کرده بودند را بستند. بخش دیگری به فرماندهی امیر مجاهد بختیاری در کرج با ارشد الدوله درگیر شدند. سردار محتشم و سردار بهادر ، برای مقابله با محمدعلی میرزا ، رهسپار مازندران گردیدند. خسروخان سردار ظفر و نصیرخان سردار جنگ و مرتضی قلی خان صمصام برای مقابله با سالارالدوله و محمدرضا خان سردار فاتح و علی مراد خان سردار بهادر ، برای مقابله با بخش دیگری از نیروهای محمدعلی میرزا به سوی تهران حرکت کردند و بیسج عمومی بختیاری ها باعث شکست و فرار نیروهای مهاجم شاه مخلوع به آن گستردگی گردید. ( عالیپور، حماسه فتوحات بختیاری ، ص ۵۸ ).
سپاس فراوان
بسیار عالی ،مختصر، مفید وروشنگر