باشگاه روزنامه نگاران مسجدسلیمان: بیش از دوماه از اعلام رسمی ورود کووید ۱۹ به کشور می گذرد، بیماری مرموز، مهلک و ناشناخته ای که همه جهان را دربر گرفته است، ویروس کرونااز شرق تاغرب جهان را درنوردیده وبیش از ۲۰۰ کشور به میزبانی ناخواسته ای فراخوانده و حالا حالا هم قصد ترک خانه را ندارد.
مبتلایان از مرز ۳ میلیون نفرگذشته و جانباختگان نیز آمار ۲۰۰ هزار نفر را به ثبت رسانده است (این آمار به سرعت در حال افزایش است و به نظر می رسد تا یافتن واکسن یا دارویی موثر رشد آماری کرونا در صدر اخبار جهان باقی بماند ) ایران ،اما در آستانه ورود به جمع کشور های بالای ۱۰۰ هزار مبتلاست، درگذشتگان ایرانی هم از ۵ هزار نفر عبور کرده است، گرچه آمار بهبود یافتگان امیدواری های خوبی برای خانواده های نگران از آینده به وجود آورده، اما این دغدغه های فردی و اجتماعی تا مدت زمان زیادی همراه آنها خواهد ماند.
باویروس کرونا چگونه مقابله کنیم؟ این سوالی است که هم ذهن دولت مردان را مَشغول کرده و هم مردم در قرطینه را .
ایران مانند بسیاری کشورها از جمله چین و ایتالیا قرنطینه را به عنوان گزینه اول انتخاب کرد ، اما به شرط و شروط ها، گرچه این گزینه تا حدود ی توانست به کاهش مبتلایان کمک کند اما باپایان یافتن پویش”در خانه بمانیم های اجباری ، خیلی زود آمار رو به تزاید گذاشت وخستگی کادرِ درمان کشور – که در خط مقدم مبارزه با کرونا بودند – را دوچندان نمود.
دولت اما دلایل خاص خود برای پایان دادن به قرنطینه داشت، تحریم ها ، فشارهای اقتصادی ،کاهش منابع درآمدی بخش های از جامعه و…
چاره دیگری اندیشیده شد، فاصله گذاری اجتماعی، طرح با واکنش های فراوان آغاز شد و عملا مردم که مدت زیادی در خانه ها مانده بودند ، با حداقل رعایت پروتکل های بهداشتی روانه کوچه، خیابان و بازار هاشدند .
آمار مبتلایان نسبت به دوره قرنطینه بیشتر شد و این افزایش تا آنجا پیش رفت که رییس ستاد مقابله با کرونا در تهران خواستار اعمال محدودیت های قبلی شد.و….
حال این پرسش مطرح می شود که آیا اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی را محدود به زمان بروز بحران هایی مانند کرونا نماییم ؟قبل از پاسخ به این سوال بد نیست نگاهی به موضوع فاصله گذاری اجتماعی در منابع دانشگاهی داشته باشیم، دکتر علی اکبر فرهنگی در کتاب مبانی ارتباطات انسانی روابط انسان ها را براساس فاصله به چهار دسته تقسیم می کند ؛ صمیمانه (intimate) , شخصی (personal) ، اجتماعی ( social ) و عمومی (public ) به نظر می رسد یکی از این فاصله های مورد نظر این کتاب ، فاصله گذاری اجتماعی مدنظر کارشناسان ستاد مقابله با کرونا قرار گرفته است، در این حالت انسان ، در فاصله ای بین ۱۲۰ تا ۳۶۰ سانتی متر در مقابل هم قرار می گیرند ، این فاصله اجتماعی در موارد مختلف ارتباطات اجتماعی و برای کاهش اضطراب های اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد (که البته در وضعیت موجود کرونایی رعایت مسایل بهداشتی هم مدنظر بوده است) این فاصله گذاری اجتماعی از سال ها قبل تقریبا در کشورهای غربی مورد پذیرش بوده ، اما در کشور های شرقی به دلایلی مانند روابط صمیمانه اجتماعی، گفتگو های چند نفره ،آیین ها و مراسم محلی و
قومی ، وابستگی های عاطفی خیلی مورد قبول آنها نبوده است.
کرونا ، هم مانند خیلی از بحران های حادث شده در زندگی بشری این فرهنگ (فاصله گذاری اجتماعی ) را ناخواسته وارد زندگی شرق نشینان نمود. آنها ناگزیر به قطع ارتباطات شدند ( قرنطینه) و بنا به اجبار و نیاز ، به بیرون از خانه رفتند.
چه بخواهیم بپذریم و چه نخواهیم بپذیریم ، این انزوای ناخواسته و کاهش ارتباطات از نشانه های پساکرونا خواهد بود و مردم از این پس بنا به هر دلیلی فرهنگ ارتباطات اجتماعی خود را تغییر خواهند داد.
عادات ِ گذشته به خاطره تبدیل می شود و در انتخاب ِ اهداف اقتصادی ، مراودات اجتماعی و آینده شغلی افراد بازنگری جدی می شود.
به اعتقاد نگارنده ، حال که بر اساس نظر متخصصان پزشکی پیش بینی شده حداقل تا پایان سال ۲۰۲۱ احتمال تولید واکسن وجود ندارد و باید با کرونا زندگی کنیم ، رعایت فاصله گذاری اجتماعی بیش از پیش احساس می شود.
فاصله گذاری اجتماعی علاوه بر رعایت حریم شخصی افراد ، زمینه های آرامش اجتماعی آنان را فراهم و از سویی دیگر ، کاهش هزینه های درمان،استرس، ترافیک ، آلاینده های زیست محیطی را به ارمغان آورده است.
پس بیاییم صبورانه و با آرامش و فراتر از استرس های کرونا ، همیشه بنا به نیاز از خانه خارج شویم و فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کنیم.
سعید کیوانی- کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی و مدرس دانشگاه
