راهکارهای تقویت تمرکز کودکان بر یادگیری در ابتدایی

رویش زاگرس/مهری کاشانی زاده: در واقع، والدین اغلب به کودکان در آموزش تمرکز و به عبارتی بالا بردن تمرکز در درس خواندن کمک می کنند، زیرا این نوع آموزش برای کودکان به خصوص در سنین مدرسه، مفید و ضروری است، پس در اینجا ۱۰ روش برای تجزیه و تحلیل چگونگی بهبود تمرکز کودکان آورده شده است.
۱. به بچه ها اجازه دهید تکالیف یادگیری را به صورت مرحله ای در زمان مشخص شده انجام دهند. اگر کودک بتواند روی تکمیل آن تمرکز کند و به درستی انجام دهد، والدین باید تشویق خاصی (تمجید، بوسیدن، هدیه کوچک، خوراکی و غیره) داشته باشند و اجازه دهند ۵ تا ۱۰ دقیقه استراحت کند. اینها می تواند اعتماد به نفس کودک را تقویت کند و به او این احساس را بدهد که “من می توانم آگاهانه روی انجام یک کار خوب تمرکز کنم”.
۲. در مواقع عادی بیشتر تشویق کنید و در حین انجام کاری که کودک دوست دارد دخالت نکنید. وقتی بچه‌ها روی انجام کاری تمرکز می‌کنند و غذا خوردن را فراموش می‌کنند، والدین باید یاد بگیرند که در کار کودک دخالت نکنند و صبورانه منتظر بمانند تا او کار خود را انجام دهد. می دانید، وقتی کودک در علایق خود غوطه ور می شود، برای پرورش ناخودآگاه قدرت تمرکز اوست.
۳. سعی کنید نق زدن و سرزنش کودک را به حداقل برسانید تا کودک احساس کند که در زمان کافی میتواند کارهایش را انجام دهد. نحوه تخصیص زمان را به فرزندتان بیاموزید وقتی او روی انجام تکالیف خود در مدت زمان نسبتا کوتاهی تمرکز می کند، زمان بیشتری برای انجام کارهای دیگر خواهد داشت. بدین ترتیب کودکان یاد می گیرند زمان را به تنهایی کنترل کنند، احساس موفقیت کنند و در انجام کارها اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند.
۴. خواندن با صدای بلند برای بالا بردن تمرکز در درس خواندن مفید است. هر روز، زمانی (۱۰ تا ۲۰ دقیقه) را برای کودکان تعیین کنید تا مقالات کوتاه مورد علاقه خود را برای خواندن با صدای بلند برای والدین خود انتخاب کنند. این فرآیند، موجب تقویت هماهنگی دهان، چشم و مغز کودکان می گردد. در فرآیند خواندن، کودکان باید تمام تلاش خود را بکنند که در خواندن اشتباه نکنند و کلماتی را از قلم نیندازند. این آموزش باید ادامه دار باشد.
۵. یک محیط مناسب برای تمرکز ایجاد کنید.
فقط کتاب ها و سایر وسایل مدرسه مربوطه را می توان روی میز کودک گذاشت، اسباب بازی و غذا مجاز نیست؛ لوازم التحریر باید مختصر و تا حد امکان ساده باشند. مدادها و پاک‌کن‌ها نیز باید ساده و تک کاره باشند تا کودکان از آنها به عنوان اسباب بازی برای بازی کردن و مشغول شدن استفاده نکنند. این کار به بالا بردن تمرکز در درس خواندن کمک می کند.
والدین باید تمام تلاش خود را بکنند که در حین درس خواندنِ کودک، مرتب به اتاق او رفت و آمد نکنند. علاوه بر این، نور خانه نیز عنصری است که به راحتی نادیده گرفته می شود. نور ملایم و متوسط ​​به کودکان کمک می کند تا تمرکز کنند و محیطی آرام و مرتب برای کودکان ایجاد می گردد.
۶. در زندگی روزمره، زیاد اسباب بازی و کتاب برای فرزندانتان نخرید. ما اغلب چنین موقعیت هایی را می بینیم، والدین اسباب بازی ها و کتاب های زیادی برای فرزندان خود می خرند، اما کودکان اغلب دو صفحه از این کتاب و دو صفحه از آن کتاب را ورق می زنند! پس تعداد زیاد کتاب و اسباب بازی فقط حواس کودکان را پرت می کند.
۷. اجازه دهید کودکان در یک زمان فقط یک کار را انجام دهند! اختصاص دادن آنها به چیزهایی با ماهیت متفاوت به طور جدی اثربخشی توجه را از بین می برد، به ویژه زمانی که توجه کودکان در حال رشد است، این رویداد به تمرکز موثر آسیب می رساند. بنابراین، حتی زمانی که کودک با اسباب بازی بازی می کند، تلویزیون را خاموش کنید، در هنگام انجام تکالیف، موسیقی پخش نکنید.
۸. با کودک خود بازی های «خود انضباطی» انجام دهید و این روش را در زندگی فرزندتان پیاده کنید. شما می توانید آگاهانه موقعیت هایی را برای کمک به کودکان برای تقویت توانایی خود انضباطی، تحت محرک های متعدد تنظیم کنید و روندی تدریجی را دنبال کنید.
۹. چند کتاب در مورد آموزش هوش بخرید و هر روز به انجام تمرینات ادامه دهید. این روش به بالا بردن تمرکز در درس خواندن کمک می کند.
۱۰. با استفاده از روش خیره شدن در هر زمانی می توانید تمرین کنید، در کلاس و خانه می توانید هر روز چند دقیقه به یک نقطه و شیء خاص خیره شوید. این روش حرفه ای ترین، محبوب ترین و ساده ترین روش آموزشی برای تقویت تمرکز در جهان است.
اشتباهاتی که تمرکز کودک را در حین درس خواندن از بین می برند!
اشتباه ۱: به کودک خود اسباب بازی های زیادی میدهید! برخی والدین هر دو شاغل هستند و زمانی برای همراهی و بازی کردن با فرزند خود ندارند، بنابراین اغلب اسباب بازی های زیادی برای همراهی با کودک خود می خرند. اما نمی دانند که با این کار تمرکز کودک را از بین می برند. اغلب یک اسباب‌بازی

در عرض چند دقیقه توسط کودک، جایگزین می‌شود. فرصتی برای تمرکز وجود ندارد و او نمی‌تواند معنای عمیق‌تر هر مجموعه از اسباب‌بازی‌ها را کشف کند.
اشتباه ۲: زمانی را برای گذراندن وقت با کودک خود اختصاص نمی دهید!
اشتباه ۳: مرتب برای کودک مزاحمت ایجاد میکنید! «گرسنه هستی؟»، «میوه میخوری؟»، «آب بخور» … وقتی کودک به شدت مشغول بازی یا درس خواندن است، برخی از والدین در کنارشان «منتظر» هستند و فقط دخالت و اصرار دارند. کودک زمانی برای ساکت و تنها بودن ندارد. چنین کودکی “بدون اعتمادبه نفس و وابسته” بزرگ می شود، سرزندگی او کاملا به نفس مادر بستگی دارد، زیرا وابستگی اغلب منجر به اضطراب و درماندگی در برابر مشکلات دشوار می شود و کودک قادر به تمرکز بر تفکر مستقل نخواهد بود.
تکنیک های موفقیت آمیز بالا بردن تمرکز در درس خواندن
اینکه دانش آموز در حین مطالعه، گوش دادن به سخنرانی، آزمون دادن یا سر کلاس درس، دچار مشکل عدم تمرکز شود، به این معنا نیست که حتما به اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) مبتلا می باشد. حتی اگر چنین مشکلی وجود نداشته باشد، دانش آموزان ممکن است گاهی برای تمرکز مشکل پیدا کنند.
کودکانی که نیازهای عاطفی آنها برآورده نمی شود، نه تنها عصبانی و بی قرار هستند، بلکه قادر به تمرکز نیز نمیباشند، در ادامه با برخی از روشهای بالا بردن تمرکز در درس خواندن آشنا میشویم.

در عصر حاضر، شاغل بودن مادر و پدر، و حتی شرکت در کلاس های خصوصی در تعطیلات آخر هفته، ارتباط خانواده و کودک را تقریبا به صفر رسانده است. دلیل اصلی کوتاه بودن مدت توجه کودکان در حین درس خواندن، برآورده نشدن این نیاز عاطفی است. به همین دلیل، خانواده ها باید با فرزندان خود روابط واقع بینانه و طبیعی برقرار کنند که رضایت عاطفی کودک خود را فراهم کنند.
از سوی دیگر، امروزه دستاوردهای بزرگی در آموزش و پرورش از کودکان انتظار می رود. این وضعیت، یک فشارِ انتظاری را در کودک ایجاد می کند و این فشار، باعث حواس پرتی، عدم تمرکز و گاها عدم علاقه دانش آموزان به درس می شود.
تاثیر خانواده در بالا بردن تمرکز در درس خواندن
خانواده ها اغلب بیان می کنند که چه انتظاراتی از فرزندان خود دارند و قصد دارند آنها را به درس خواندن و کار وادار کنند. با این حال، اگرچه چنین رویکردی باعث می شود دانش آموز پشت میز بماند، اما نتیجه منفی اصلی مانندِ حواس پرتی و ناتوانی در درک موضوعات را نیز به همراه دارد.
یکی از دلایل عدم تمرکز دانش آموز این است که خانواده ها به همه چیز منفی نگاه می کنند. به همین دلیل برای خانواده ها مفید است که از انتقاد از سیستم امتحانی، مدارس و کتاب ها دست بردارند و سعی کنند کودک را بر واقعیت های آموزشی متمرکز کنند.
اگر کودک با واقعیت های آموزشی در آرامش باشد، با افزایش انرژی عاطفی او، خود به خود میزان تمرکز او نیز افزایش می یابد.
درمان عدم تمرکز در درس خواندن، با استرس مثبت!
دوپامین  و نورآدرنالین که از دوپامین سنتز می‌شود، باعث بالا بردن تمرکز در درس خواندن شده و عملکردهایی مانند انگیزه و هوشیاری را افزایش می دهد. امروزه تاثیر نورآدرنالین که در هنگام استرس ترشح می شود، بر افزایش تمرکز کودکان هنگام درس خواندن، مورد قبول جامعه علمی قرار گرفته است.
به همین دلیل سطح معینی از استرس، عنصر ضروری برای موفقیت در درس و امتحان دانش آموزان است.
دانش آموز باید کمی از موفق نشدن بترسد و نور آدرنالین ترشح کند تا توجه و تمرکزش بیشتر شود. نورآدرنالین همچنین به دانش آموز یک عملکرد و قدرت اضافی می دهد، مانند قدرتِ به چالش کشیدن سوالات!
به همین دلیل به والدین توصیه می کنیم که برای از بین بردن استرس مفیدِ فرزندان خود تلاش نکنند. چرا که یکی از روش های بالا بردن تمرکز دانش آموزان در کلاس درس و ایجاد حس رقابتی بین کودک و هم کلاسی های او می باشد.
اما سوال اینجاست که چگونه استرس مضر را از استرس مفید تشخیص دهیم؟
اگر کودک علائم فیزیکی مانند تعریق بیش از حد دست، درد معده و استفراغ داشته باشد، این نشان دهنده آن است که او استرس منفی را تجربه می کند و باید فورا با یک متخصص مشورت شود.
افسردگی و اضطراب شدید، تمرکز را از بین میبرد!
دانش‌آموزان به دلیل انتظار موفقیت در امتحانات؛ تحریک‌پذیری، بی‌قراری، کج خلقی، بیش فعالی و مشکلات عدم تمرکز، ناشی از اضطراب و افسردگی را تجربه می‌کنند.
ترس از شکست، بی خوابی، ناامنی، افکار و رفتارهای وسواسی، در دانش آموزانِ مبتلا به اختلالات اضطرابی دیده می شود.
در چنین شرایطی، کودکان اغلب ترس های غیر واقعی دارند و فکر می کنند مورد بی مهری واقع شده اند و این مسئله می تواند علت علاقه نداشتن به درس از سوی آنها باشد.
این دانش آموزان نمی توانند تکالیف خود را انجام دهند زیرا نمی توانند تمرکز کنند و بنابراین اضطراب شدیدی را تجربه می کنند.
آنها با طرد مدرسه، معلم و دایره دوستان خود، از آنها فاصله می گیرند.
این در حالی است که ارتباط مثبت، تمرکز کودک را افزایش می دهد.
در مواجهه با نگرش منفی کودک یا کاهش موفقیت در مسیر او، موضع گیری منفی نسبت به او، همیشه انتقاد کردن از او، عصبانی شدن، توجه و تمرکز کودک را کاملا مختل می سازد.
در کودکانی که مشکل عدم تمرکز دارند، قبل از هر چیز باید رفتارهایی را آشکار کرد که باعث اعتماد به نفس و افزایش عزت نفس آنها شود.
از آنجایی که کودک مورد قدردانی قرار می گیرد و هر از گاهی جوایز معنی داری دریافت می کند، احساس می کند که دوستش دارند و خود را ارزشمند می بیند. این منجر به افزایش چشمگیرِ دقت و تمرکز او می شود.
با افزایش تمرکز کودک، موفقیت های درسی او افزایش می یابد و با افزایش موفقیت در درس، اعتماد به نفس افزایش می یابد.
فراموش نکنید که رویکردهای طردکننده یا بیش از حد تنبیه کننده در رفتارهای انضباطی والدین، کاهش تمرکز را در کودک تسریع می کند.
ورزش کردن تمرکز را افزایش می دهد!
نقش تنفس و ورزش در افزایش تمرکز، مسئله ای کاملا پذیرفته شده است.
از نظر علمی ثابت شده است که هم ورزش و هم تنفس منظم و صحیح بر گردش خون در مغز تاثیر مثبت میگذارد و باعث بالا بردن تمرکز در درس خواندن می شود.
اولیای گرامی، دانش آموزان عزیز، بی شک مشکلِ نداشتنِ تمرکز نیز مانند هر مشکل دیگری، با پرداختن به آن و یافتن راه های مناسب و موثر، قابل حل است.
برخی از روش های بالا بردن تمرکز در درس خواندن
آموزش مغز: برخی از انواع بازی ها مغز شما را به سوی تمرکز بهتر سوق می دهند. این بازی‌ها فراوانند، اما محبوب‌ترین بازی‌هایی که برای افزایش تمرکز شناخته شده‌اند عبارتند از: سودوکو، شطرنج، پازل، بازی های جستجوی کلمه، بازی های حافظه و …
بازی های ویدیویی انجام دهید.
به ساعات خواب خود توجه کنید.
حتما ورزش کنید.
زمانی را در طبیعت بگذرانید.
به موسیقی گوش دهید.
رژیم غذایی خود را تغییر دهید.
کافئین مصرف کنید.
مکمل های ویتامینی را امتحان کنید.
از شبکه های اجتماعی فاصله بگیرید.
چگونه تمرکز کودکان را تقویت کنیم!
تمرکز در کودکان به این معنی است که می توانند حواس خود را مانند بینایی، شنوایی، لامسه و غیره را بر روی یک چیز خاص متمرکز کنند تا به هدف خود از شناخت آن چیز برسند. تمرکز، شروع همه یادگیری ها و اساسی ترین توانایی کودک برای سازگاری با محیط است. ۳-۶ سالگی بهترین زمان برای آموزش توجه موثر به کودکان است.
دلایل اصلی بی توجهی و عدم تمرکز کودکان هنگام درس خواندن:
۱. دلایل جسمی: برخی از کودکان مشکلات جسمی دارند که موجب حواس پرتی و عدم تمرکز آنها میشود. این مشکلات عمدتا از رژیم غذایی نادرستی که والدین نیز توجهی به آن نمیکنند نشات میگیرد. از طرفی امروزه اکثر کودکان ورزش نمیکنند. در واقع ورزش بیشترین کمک را برای پرورش توانایی های مختلف کودکان دارد. زیرا در ورزش، ماهیچه ها، اعصاب و حواس کودک باید با یکدیگر همکاری کنند تا عملی که باید انجام شود تکمیل گردد.
۲. دلایل روانی: دلایل روانشناختی زیادی وجود دارد: مثلا مشارکت در بحثهای کلاسی و روابط معلم و دانش آموز می تواند بر بالا بردن تمرکز در درس خواندن تاثیر بگذارد، اما مهمترین چیز رابطه والد و فرزند است. روش های آموزشی و نگرش والدین نیز به طور مستقیم بر تمرکز کودکان تاثیر می گذارد. می توان گفت مراقبت بیش از حد والدین دلیل اصلی تمرکز ضعیف کودکان است. از آنجایی که اکنون در اکثر خانواده ها تک فرزندی وجود دارد، والدین علاقه شدید و افراطی به فرزند خود دارند، گاهی والدین کاری را انجام می دهند که کودک باید انجام می داد! به این ترتیب به مرور زمان، کودک وابستگی جدی پیدا می کند و تمرکز کودک به ناچار کاهش می یابد. این عامل از اصلی ترین عوامل کاهش علاقه دانش آموزان به درس است.
۳. والدین شوق و علاقه ای به کاری که انجام می دهند ندارند! برخی از والدین علاقه و انگیزه ای به ترتیب دادن برنامه های خاصی برای فرزندان خود ندارند، بی تفاوت و تنبل بوده و فعال نیستند. و در کارها خلاقیت و تازگی ندارند. آموزش دادن به بچه ها هم تا حد زیادی به توجه والدین و وقت گذاشتن آنها بستگی دارد.
۴. تداخل بیش از حد در اطراف: گاه ممکن است محیط فعالیت کودکان پر سر و صدا باشد، مانند باز گذاشتن تلویزیون در اتاق کودک؛ زمانی که کودک مشغول درس خواندن است، یا گاهی والدین بیش از حد راهنمایی می کنند و مدام به کودک تذکر میدهند، که این کار به راحتی می تواند حواس کودک را پرت کرده و اعتماد به نفسش را خدشه دار کند و علت علاقه نداشتن به درس باشد.
چند اصل مهم برای بالا بردن تمرکز در درس خواندن
۱. ادغام و تقویت علاقه و تمرکز و خلاقیت
۲.  ایجاد عادات زندگی منظم
۳.  ایجاد یک محیط خوب و سالم برای جلوگیری از پرت کردن حواس کودکان به خصوص هنگام درس خواندن
۴.  به کودک خود اجازه دهید کارهای بیشتری را با میل و علاقه خود انجام دهد تا استعدادهایش شکوفا شود.
۵. فیزیک بدنی کود

ک خود را تقویت کرده و او را به ورزش کردن ترغیب کنید.
۶، به رژیم غذایی کودک دقت کنید.
مشکلاتی که در تقویت تمرکز کودکان باید به آن ها توجه کرد!
۱. تمرکز یک عادت است و این عادت را باید از سنین پایین پرورش داد، هر چه زودتر آن را درک کنید اثرات بعدی بهتری را تجربه خواهید کرد.
در زندگی روزمره، اغلب این وضعیت را می بینیم، والدین اسباب بازی و کتاب زیادی برای فرزندان خود می خرند، اما بچه ها اغلب دو صفحه از این کتاب، دو صفحه از آن کتاب را ورق می زنند، مدتی با آن اسباب بازی، بازی می کنند، سپس برای مدتی آن را کنار میگذارند.
تعداد زیاد کتاب و اسباب بازی فقط حواس کودکان را پرت می کند. والدین باید به فرزندان خود بگویند که می توانند کتاب را عوض کنند، اما آیا می توانند معنای کتاب قبلی را به مادرشان بگویند؟ بیش از دو یا سه اسباب بازی در یک زمان به کودک خود ندهید، پس از بازی، آنها را در جای خود قرار دهید و سپس اسباب بازی های دیگر را بردارید.
۲. ایجاد یک محیط مناسب برای تمرکز کردن
وقتی کودک در حال مطالعه و درس خواندن است، از گذاشتن هر وسیله ای که ربطی به درس خواندن ندارد، بر روی میز خودداری کنید.
۳. والدین نباید در عقاید یادگیری و تمرکز فرزندانشان دخالت کنند.
برخی از والدین هنگام بررسی تکالیف فرزندان خود اشتباهاتی را متوجه می شوند و می گویند شما این سوال را اشتباه انجام داده اید. صرف نظر از اینکه کودک در ان لحظه، تکالیف دیگری را انجام می دهد یا خیر!
۴.  نق زدن و سرزنش کودک را به حداقل برسانید!
حتی اگر کودک قادر به تمرکز نباشد، والدین نباید همیشه این جمله را تکرار کنند، این کار به منزله تقویت ویژگی های بی توجهی و عدم تمرکز در کودک است و کودک را سرخورده می کند.
چند کتاب در مورد تقویت هوش بخرید و هر روز به انجام تمرینات ادامه دهید!
برخی از کارها، گرافیک ها و متون که مشاهده، تمرکز و حافظه را تمرین می کنند، مانند راه رفتن در پیچ و خم، جستجوی چیزی در بین تعداد زیادی عکس، جستجوی شباهت ها و تفاوت ها، در بالا بردن تمرکز در درس خواندن بسیار مفید واقع خواهند شد.
مثلا می توانید از کودک خود بخواهید موارد موجود در یک صفحه از تصویر را به دقت ببیند، سپس کتاب را ببندید و اجازه دهید او آنها را گزارش کند. و شما باید هر روز به این تمرینات ادامه دهید. حتی می توانید تعیین کنید که اگر به درستی به سوالات پاسخ دهد، یک جایزه برای او در نظر خواهید گرفت.
بازی های مناسب برای تقویت تمرکز کودکان
۱. بازی های پازل: برخی از پازل ها مانند پازل حیوانات، پازل میوه، پازل شخصیت، نقشه و غیره را برای کودک خود تهیه کنید و با او بازی کنید. چنین پازل هایی برای تکمیل شدن به صبر و تمرکز کودک نیاز دارند. والدین می توانند با توجه به سن کودک پازل های مناسب را انتخاب کنند، بهترین پازل برای ۲ تا ۳ سالگی ۴ تکه، بهترین پازل برای ۳ تا ۴ سال ۸ تکه و ۴ تا ۶ سال می تواند حدود ۱۲ قطعه باشد.
۲. گسترش بازی: والدین می توانند این بازی کوچک را انجام دهند. مادر می تواند کلمه ای بگوید، آن را به پدر منتقل کند و سپس پدر آن را به کودک منتقل کند. در نهایت مادر و کودک در مورد آنچه گفته و شنیده اند صحبت کنند. این بازی بسیار جالب است و تاثیر بسزایی در ارتقای رشد توجه و تمرکز کودک دارد.
۳ . بازگو کردن: والدین داستان کوتاهی تعریف می کنند و کودک را راهنمایی می کنند تا آن را بازگو کند. یا والدین دو تا سه جمله می گویند و کودک را راهنمایی می کنند که تا حد امکان آنها را تکرار کند. این کار در درمان عدم تمرکز در درس خواندن نیز به او کمک خواهد کرد.
۸. حافظه بازنمایی: تصاویر یا اشیاء را به کودک خود نشان دهید، سپس آنها را پنهان کنید و کودک خود را راهنمایی کنید تا در مورد اشیایی که به تازگی دیده است صحبت کند، یا اشیایی را که به تازگی دیده است در دسته ای از اشیاء بیابد.
روش های ایجاد انگیزه برای بالا بردن تمرکز در درس خواندن
۱. پاداش برای دستیابی به اهداف
هنگامی که کودک چیزی می خواهد، مادرش می تواند از او بخواهد که ابتدا به هدف خاصی برسد، مثلا تمرینات درس ریاضی را انجام دهد و سپس به موقع به او پاداش دهد. هر چه کودک بزرگتر باشد الزامات بر این اساس بالاتر می رود. مهمترین نکته این است که اهداف تعیین شده برای کودک باید واضح، روشن و معقول باشد. علاوه بر این، ممکن است بخواهید از وسایل کوچک مانند «کارت‌های پاداش» یا «خوراکی مورد علاقه کودک» استفاده کنید تا درک نتایج تلاش‌های خود را برای کودکان آسان‌تر کنید.
۲. در طول فعالیت تشویق کنید
وقتی کودک کارهایی را انجام می دهد و به مرحله خاصی می رسد، باید فورا او را تشویق کرد: “فرزندم، تو عالی هستی، خیلی کار بزرگی کردی!” خیلی زیبا! چه بچه باهوشی!» این تعریف ها کودک را به ادامه کار و تمرکز بر روی موفقیت مصمم کرده و خوشحال می کند.