مسجدسلیمان دفاع مقدس، ۸ سال جنگ شهرها

رویش زاگرس/محمدرضا مکوندی: ابتدا این نکته را یادآوری کنم : هدف از این نوشتار؛ بیان زوایای کوچکی از هشت سال ایستادگی و مظلومیت مردم شهرستان مسجدسلیمان در پدیده جنایتکارانه ارتش عراق تحت عنوان جنگ شهرها در طول دوران جنگ تحمیلی است .
با توجه به کمبود منابع مطالعاتی که در حوزه سوابق مسجدسلیمان در جنگ شهرها وجود دارد و ضرورت مطالعات مستند دراین خصوص و جلوگیری از فراموشی زوایای مختلف این موضوع مهم در گذر زمان است.
با آغاز تجاوز گسترده ارتش عراق به کشورمان در۳۱شهریور ۱۳۵۹ واشغال گسترده مناطق مرزی ؛ شهرستان مسجدسلیمان نیز مورد تهاجم گسترده هوایی دشمن قرار گرفت.
اگر چه در تقویم دفاع مقدس مقوله جنگ شهرها با تهاجم گسترده ارتش عراق ؛ به سه شیوه توپخانه ای به شهرهای مرزی؛ بمباران هوایی و حمله موشکی از سال ۶۲ در سطح گسترده و در ۲۰۰۸نوبت باهدف تضعیف روحیه مردم و خسارات وسیع به تاسیسات زیربنایی ؛ کارخانه ها و حتی مناطق مسکونی بیش از ۶۷شهر کشور در استان های مختلف رقم زده شد؛
اما شهرهایی چون مسجد سلیمان و اهواز از جمله شهرهایی بودند که از همان ابتدای جنگ تحمیلی درگیر مقوله جنگ شهرها شدند .شهرمسجدسلیمان که از همان نخستین روز های جنگ غافگیرانه پذیرای انبوه مهاجران جنگ زده شهرهای مختلف مرزی و تعطیلی مدارس برای اسکان جنگ زدگان بود. در عصر سوم مهرماه ساعت ۵ با تجاوز هوایی سه فروند میگ ۲۱عراقی که در ارتفاع پایین به مسجدسلیمان حمله نموده و بمباران دونقطه از محله مسکونی پشت برج عملا از نخستین شهرهایی بود که درگیر پدیده ویرانگر (جنگ شهرها) شد.
حملات هوایی دشمن در روزهای بعد به تلمبه خانه نفت نمره هشت توسط سه فروند میگ ۲۱عراقی که درارتفاع بسیار پایین با صدای سهمگین و رعب آور تهاجم خود را عملیاتی کردند انجام و سپس در ادامه این حملات هوایی سه فروند میگ مهاجم که در ارتفاع پایین حرکت و حتی خلبان هایشان قابل رویت و آرام در حرکت بودند کارخانه تانکسازی این شهر را بمباران نمودند.این درحالی بود که تا این دور از حملات هوایی به مسجدسلیمان شهر فاقد دفاع ضد هوایی بود.
تهاجمات هوایی دشمن همیشه با سه فروند جنگنده انجام می شد جنگنده اول سیستم ضد هوایی و پدافند را سعی داشت با حمله هوایی از کاربیاندازد و دو فروند بعدی وظیفه بمباران هدف را بعهده داشتند.
بمباران های متناوب محلات مختلف شهر تا سال ۶۲ادامه داشته و درعصر ۳۰مهر۱۳۶۲ وسیع ترین تهاجم موشکی دوران دفاع مقدس به سه نقطه شهر یعنی محلات سبز آباد؛ چاه نفتی جنب بانک فعلی سپه و خیابان هفده شهریور اتفاق افتاد که ۱۲۰شهید و۲۴۴مجروح بر جا نهاد.
دومین خمله موشکی تنها یک هفته بعد با یک فروند موشک اسکاد بی به کوههای پشت محله کلگه رو به روی کارخانه یخچال سازی مالکریم صورت گرفت که هنوز آثار آن مشهود است و هاله ای غلیظ از غبار سیاه کلگه را در خود فرو برد.
. چند روز بعد در ۱۵آبان محله کلگه بالا جنب حسینیه قمر بنی هاشم (ع) مورد اصابت وحشتناک موشک قرار گرفت که موجب شهادت ۲۶نفر و مجروح شدن۴۶نفر و ویرانی۷۶واحد مسکونی شد
.حملات موشکی به شهر مسجدسلیمان تا پایان جنگ تحمیلی همراه با بمباران های هوایی ادامه پیدا کرد.
محلات نمره چهل؛ دوراهی بی بیان و چاه نفتی؛منطقه تلبزان حتی سه راهی لالی از موشک پرانی های وحشتناک دشمن بعثی که با صدای بسیار وحشتناک و کر کننده اصابت می کردند در امان نماندند.
موشک های اسکاد بی که برای حمله به مسجدسلیمان وشهرهایی چون دزفول و بهبهان و رامهرمز مورد استفاده ارتش عراق بود نسل دوم موشک های اسکاد آلمان در جنگ جهانی دوم بود که توسط شوروی در طی جنگ سرد از نظر میزان مواد منفجره و افزایش مسافت تا۱۸۰کیلومتر ارتقاء یافته بود این موشک ها دارای سوخت مایع و ۴۴۰۰کیلو گرم وزن بودند اما نقطه زن نبوده و دارای خطای محاسباتی تا۴۵۰نسبت به هدف بوده است . در جنگ تحمیلی ارتش عراق نسل سوم این موشک ها را بنام الحسین با کاهش وزن و میزان ماده منفجره و افزایش سوخت جهت افزایش مسافت تا هزار کیلومتر برای هدف قراردادن شهرهایی چون تهران تولید و در سطح گسترده بر علیه مناطق مسکونی شهرهای مختلف دراستان هایی چون تهران؛ مرکزی؛ قم ؛اصفهان لرستان و…استفاده کرد.
موشک های اسکاد مورد استفاده عراق در تهاجم به مسجدسلیمان دارای ۹متر ارتفاع و یک تن ماده منفجره بوده که بسیار ویرانگر و هنوز بقایای این حملات موشکی بر دامنه کوههای کوی نفت خیز و بعد از سه راهی لالی بسمت اهواز سمت چپ جاده قابل رویت است.
بمباران جنایتکارانه مناطق مختلف شهرستان مسجدسلیمان تا پایان جنگ تحمیلی ادامه داشت و محلات مختلف این شهر چون پالایشگاه بی بیان؛نمره هشت؛پشت برج؛پادگان آموزشی شهید محلاتی در تنگ مو؛سد شهید عباسپور؛پایگاه هوانیروز ؛محله چشمه علی؛فلکه نفتون؛ خیابان آزادی کلینیک فعلی سپاه؛ کوههای مسکونی مشرف به نفتون بعضا در چند نوبت بمباران گردیدند‌
در خصوص سوابق مسجدسلیمان در جنگ شهرها چند نکته حائز اهمیت است:
-از ابتدای جنگ تحمیلی تا پایان جنگ شهر مسجدسلیمان درگیر جنگ شهرها بوده است.
– وسیع ترین حمله موشکی در دوران جنگ تحمیلی به مسجدسلیمان با ۱۲۰شهید و ۲۴۴مجروح در۳۰مهر اتفاق افتاد..
-اولین بمباران هوایی دشمن به دو نقطه از محله پشت و آخرین بمباران هوایی وسیع دراسفند۶۷به هفت نقطه (محله پشت برج ۴نقطه و سه نقطه نمره هشت ) توسط سه فروند میگ۲۹ اتفاق افتاد.
_شدیدترین حمله هوایی دشمن به مسجدسلیمان توسط سه فروند میگ ۲۳بو‌میراژ ه پادگان شهید محلاتی در منطقه تنگ مو اتفاق افتاد که بیش از یکصد شهید و مجروح برجا نهاد‌.
_سنگین ترین حمله موشکی با هفت فروند موشک ساعت ۱۲شب زمستان سال ۶۵ به مسجدسلیمان انجام که به کوههای اطراف کوی نفتخیز و تلبزان اصابت کرد این حملات مجددا دو شب بعد با پنج فروند موشک به همین مناطق انجام شد.
-در طول دوران هشت سال جنگ تحمیلی به خصوص از سال ۶۲ مردم در کوهها اطراف شهر و اردوگاه ها سکونت در شرایط سختی داشتند و مدارس معمولا از نه ماه تحصیلی شش ماه تعطیل بودند.
_پایگاه هوانیروز مسجدسلیمان در عملیات های مختلف برعلیه دشمن بطور متوسط با پنجاه فروند چرخبال های تهاجمی کبری؛ترابری و شناسایی بحضور فعال و تاثیر گذار داشت این پایگاه در بیش ازسه نوبت مورد حمله هوایی قرار گرفت .
در طول دفاع مقدس و در طی جنگ شهرها سه فروند جنگنده عراقی توسط پدافند مسجدسلیمان از جمله پدافند تمبی مورد هدف قرار گرفتند و ساقط شدند.و یک خلبان عراقی به اسارت گرفته شد.