رویش زاگرس/محمدرضا مکوندی: یک حادثه مهم درتاریخ معاصر ؛ فتح تهران توسط مجاهدان قوم بختیاری. رخدادی بااهمیت ؛ زیرا تا آن تاریخ ایلات مختلف ایرانی یا نسبت به حکومت مستبد قاجار بی تفاوت بودند یا حامی استبداد محمدعلی شاه! یک ویژگی مهم دیگر مشروطه بختیاری پایان دادن به استبداد سلسله ننگین محمدعلی شاه و برقراری مشروطه و خروج کشور از بن بست سیاسی استبداد و جلوگیری از پرپر شدن نهال نوپای مشروطه بود که آرمان ایرانیان آزادی خواه بود. پروفسور گارثویت نیز در همین زمینه باتایید رهبری مشروطه توسط بختیاری ها می نویسد: «بختیاری ها در خلال سال های ۱۹۱۱ـ۱۹۰۵ در یک مسیر مهم و پر تشنج گام نهادند و رهبری جنبش مشروطیت ایران را به عهده گرفتند»
پدر مشروطه؛ رهبر روشنفکر قوم بختیاری؛ سردار اسعد بختیاری یک شخصیت ممتاز سیاسی در تاریخ معاصر ایران ؛ سیاستمداری آگاه و روشنفکر؛ وطن پرستی واقعی؛ مسلط به سه زبان خارجه؛ مومن و متدین که در پی استمداد مردم به تنگ آمده از حکومت ظالم و ضد مشروطه محمد علی شاه که با بیرحمی مشروطه خواهان را شکنجه و زندان افکنده یا از کشور فراری داد و نیز استمداد علمای نجف و بویژه رییس انجمن سری مشروطه طلب علمای اصفهان آیت الله آقا نجفی چونان فرشته نجات ملت ؛ زندگی مرفه و آرام خود در اروپا را رها کرد و در تاریخ اسفند ۱۲۸۸به ایران امده بود.
به گفته دانشورعلوی (از مشروطه خواهان) در کتاب تاریخ مشروطه ایران: «[سردار اسعد] با حاج آقا نوراله آقا نجفی و دیگر آزادی خواهان عضو کمیته ؛ جلسه ای تشکیل داد، و تصمیم برای تصرف اصفهان به وسیله بختیاری ها در همین نشست گرفته شده بود». در این حال صمصام السلطه و ابراهیم خان ضرغام السطنه (از رجال نامدارمشروطه) به اتفاق مجاهدان بختیاری اصفهان را فتح کردند.
درابتدا سردار اسعد با فروش املاک و دارایی های خود هزینه های قشون را فراهم نمود. با تجهیز اردوی مجاهدان بختیاری در چهارمحال و وحدت خوانین بختیاری در تامین نیروی انسانی قشون مجاهدان با درک موقعیت خطیر مملکت با حاج علیقلی خان سردار اسعد بختیاری برای نقش آفرینی تاریخی در برقراری مشروطه و خلاصی مملکت از استبداد بیعت نمودند و اصفهان برای فتح انتخاب تا کمر استبداد قجری با فتح اصفهان شکسته شود.
چنین شد تا که ۱۱۰سوار زبده و شجاع بختیاری با سرفرماندهی ابراهیم خان ضرغام السلطنه اصفهان را که تحت حکومت اقبالدوله کاشی، که ۴۵۰۰ سرباز دولتی را در اختیار داشته و خود از جمله حکام ظالم بود، با شجاعت به تصرف در آورده و روز بعد صمصام السلطنه با هشتصد سوار بختیاری وارد اصفهان شده بعنوان حاکم جدید و آزادی خواه مستقر شد. نیروهای بختیاری، به رهبری سردار اسعد بختیاری در ۳۱ اردیبهشت ۱۲۸۸ق از اصفهان به سمت تهران حرکت کردند. نمایندگان دولتین روس و انگلیس در جهت حمایت از حکومت استبدادی محمدعلی شاه در قم ضمن مذاکره با سردار اسعد متذکر شدند: اگر اردوی مجاهدین بختیاری از حرکت بسوی تهران منصرف شود ؛ آن‌ها متعهد خواهند شد که محمدعلی میرزا را به همراهیِ جدی با برقراری مشروطیت وادار نمایند و ضمانت این مسئله را روس وانگلیس تضمین خواهند کرد.
سردار اسعد که خود سیاستمداری آگاه و روشنفکر و وعده های سفرای روس وانگلیس را در جهت دفاع از حکومت عقب مانده و مستبد محمدعلی شاه دید گفت:( یقینا سفارت های روس و انگلیس از این حرکت قشون مجاهدین بختیاری در سرنگونی حکومت ضد مشروطه محمدعلی شاه غافگیر شده اند! و بدانیدما برای کمک به ملت به تهران می رویم وبا پیشنهاد شما موافقت نمی کنیم) در نهایت قشون بختیاری ها به نزدیکی تهران رسیده بود، سردار مریم بختیاری و تعدادی از نیروهای بختیاری، قبل از ورود نیروهای مشروطه‌خواه، مخفیانه وارد تهران شدند تا به محض شروع درگیری‌ها بتوانند در داخل شهر، در اطراف مجلس سنگربندی کنند.
۲۲ تیرماه ۱۲۸۸ شمسی نیروهای سردار اسعد بختیاری و سپهدار تنکابنی در نزدیکی تهران به هم رسیدند و در منطقه بادامک اردو زدند. قزاق‌های دولتی به مقابله با مشروطه‌خواهان پرداختند اما پس از ۲ روز جنگ، مشروطه‌خواهان در ۲۴تیرماه ۱۲۸۸ پیروز شدند. یک‌روز پس از این پیروزی ؛ محمدعلی شاه قاجار و نزدیکان او به سفارت روسیه خفت بار پناه برد. سفرای روس و انگلیس شتابان پیش می آیند، آنان هم واقعیت را پذیرفته اند، پیشنهاد پذیرش پادشاهی ایران را به سردار بختیاری ارائه می دهند. نشریات اروپایی از سلسله پادشاهی جدیدی که بزودی در ایران تاسیس خواهد شد می نویسند، و از سردار اسعد بختیاری و قوم بختیاری یاد می کنند، که بزودی در ایران زمامدار حکومت خواهند شد.
آنان از اصالت آریایی و ایرانی این سلسله پادشاهی می گویند، و سفرای روس و انگلیس همچنان ایستاده اند، تا که این خبر مهم یعنی پذیرش پادشاهی ایران را توسط حاج علی قلی خان سردار اسعد بختیاری، به کشورشان مخابره کنند اما سردار بزرگ بختیاری که حالا فاتح تهران و با جلوس بر مسند حکومت خود فاصله ای نداشت ؛ برخلاف انتظار سفرای روس و انگلیس و عموم سیاستمداران می گوید : ما برای کمک به ملت به تهران آمدیم و چشم داشتی به قدرت نداریم و ترکیب جدید حکومت را به مجلس شورای ملی واگذار می کند.
مهدی ملک‌زاده، مداخله بختیاری‌ها در جنبش مشروطه را بسیار تأثیرگذار و در عین حال غافل‌گیرکننده می‌داند. بختیاری ها در شرایطی ناجی ملت ایران در عهد مشروطه شدند که این نهال نوپا مشروطه که آرمان و آرزوی ایرانیان آزادی خواه بود با مخالفت و برخوردهای سرسختانه محمدعلی شاه و رضایت دول روس و انگلیس و ناامیدی آزادیخواهان به تدریج به نابودی کشانده شده بود و اطلاق صفت ناجی ملت ایران و پدر مشروطه برای حاج علی قلی خان سردار اسعد صفت برازنده ای است که در واقع این صفت متوجه مجاهدت تاریخی قوم پرافتخار بختیاری در این بزنگاه حساس تاریخ است.
