کنکاشی پیرامون انجام پروژه های عمرانی و چالش های آن در مسجدسلیمان؛
مسدود شدن مسیر ارتباطی پنج بنگله به باشگاه ،فرصت یا تهدید؟!

رویش زاگرس/ محمد باقری: امروزه،یکی از شاخص های اساسی توسعه یافتگی شهرها،راه های ارتباطی است.چه بسیار مکان های غیر برخوردار و حاشیه ای که با گذر یک جاده و محور مواصلاتی ،به آبادی رسیدند و چه شهرهایی که به دلیل ضعف در ایجاد مسیرهای ارتباطی بین شهری و بین استانی ، به حاشیه رانده شده اند.از دیگر سو راه های ارتباطی درون شهری نیز از اهمیتی بِسَزا برخوردارند. در کنار راه های برون شهری،راه های درون شهری نیز مانند پای دومی هستند،که باعث قدم نهادن آن اجتماعِ شهری در مسیر توسعه و پیشرفت می شود.وجود مسیر های فرعی کوتاه و بلند و جایگزین و جاده های کمربندی و میان بُر و … علاوه بر تسهیل در امر ارتباطات و ارایه خدمات به شهروندان،حکایت از پویایی مدیریت شهری و نمره قبولی مدیران متولی و مربوطه دارد.
با این توضیح،چنانچه بخواهیم مسجدسلیمان را از این حیث پایش نماییم،با اندک حساب سرانگشتی پی خواهیم برد که سوگوارانه در هیچ کدام از آیتم های برشمردهء فوق، نه تنها موفق نبوده،که یکی از ریشه های اصلی عدم توسعه و رونق و رکود این شهرِ کهنسال نیز همین امر می باشد.

●جاده کمربندی مسجدسلیمان،از بازی رسانه ای تا واقعیت

نهم دی ماه ۱۳۹۵ بود که پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در مطلبی مَسِرت بخش که از قول استاندار وقت خوزستان منتشر کرده بود خبر از آغاز عملیات اجرایی جاده کمربندی مسجدسلیمان داد.در تکمیل این خبر ، منوچهر رحمانی،مدیر کل وقت راه و شهرسازی خوزستان نیز اذعان داشت : این جاده طی ۳۶ ماه احداث می‌شود و از دانشگاه آزاد اسلامی آغاز و از ارتفاعات روستای زمان‌آباد، روستای چشمه زالووک، هشت بنگله و مالکریم عبور خواهد کرد و در انتهای مسیر به پل تمبی متصل خواهد شد.
اما پس از گذشت ۳۶ ماه(سه سال) خبری از احداث پروژه مذکور نشد. تا اینکه هفت سال بعد از اظهار نظر مدیرکل وقت و در ۲۴ مرداد ماه سال۱۴۰۲ رسانه های محلی به نقل از روابط عمومی فرمانداری مسجدسلیمان خبری را منتشر کردند و طی آن از قول فرماندار مسجدسلیمان از پیشرفت۷۵درصدی پروژه احداث جاده کمربندی این شهرستان خبر دادند.و در ادامه ضمن اعلام اینکه طول این محور مواصلاتی که قرار است دانشگاه آزاد را به تمبی متصل نماید را ۱۴ کیلومتر یاد کرده اند،تصریح نموده اند این پروژه،در مراحل پایانی قرار دارد!
اما متاسفانه پس از گذشت یک سال از زمان خبر منتشر شده توسط فرمانداری مسجدسلیمان،هنوز هیچ خبری از افتتاح و بهره برداری از جادهء کمربندی نیست.

●اجرای طرح فاضلاب شهری و ضرورت وجود جاده کمربندی

با اجرایی شدن پروژه طرح فاضلاب شهری و مسدود و دو طرفه شدن مقدار قابل توجهی از تنها مسیر ارتباطی و پر تردد شهر (از پنج بنگله تا میدان باشگاه مرکزی) که ابتدای این شهر طولی را به انتهایش وصل می کند ، دوباره ضرورت وجود جادهء کمربندی ،به شکل بسیار عیانی مشهود شده است.هرچند از جزییات پروژه جاده کمربندی اطلاع دقیقی در دست نیست،اما به نظر می رسد چنانچه این پروژه با مطالعه و دور اندیشی طراحی و تبیین شده باشد،در مسیر ۱۴کیلومتری خود، می بایست راه های دسترسی شهری و ورود به نقاط مختلف شهر را در طول مسیر پیش بینی نماید،تا در مواقع لزوم و اضطرار جوابگوی شرایط بغرنج پیش آمده بوده و مسیرهای جایگزینی برای تردد در مواقع نیاز در آن موجود باشد.اما صحبت های مسئولین شهری و اعلام نداشتن مسیر و راه جایگزین و در نتیجه دعوت مردم به شکیبایی بیشتر،باز هم سرنوشت راه جایگزین را بیشتر از پیش در هاله ای از ابهام فرو برد.و نگرانی تحلیل گران را نسبت به چشم انداز خروج شهر از بن بست و توسعه مسجدسلیمان،تشدید کرد.

●ترافیک سنگین ،تهدیدی در مسیر امداد و نجات

در مبحث امداد و نجات همواره از اصلی با نام گُلدِن تایم (زمان طلایی) با تاکید یاد می شود که آن را در تعریفی محاوره ای اینگونه می توان تشریح کرد: ‌ حداقل زمانی که سپری می شود تا تقاضا کننده،از خدمات اورژانسی ، بهره مند شود.این زمان متناسب با شرایط موجود،متغیر است.اما آنچه در این بین از اهمیت بالایی برخوردار است،اصل سرعت در ارایه خدماتِ حیاتی است.با این توضیح، آمبولانسی را تصور کنید که قرار است بر بالین حادثه دیده ای تصادفی یا بیماری سکته ای که دست بر گریبان مرگ است حاضر شود،یا ماشین اطفاءِ حریقی (آتش نشانی) را متصور شوید که می باید برای خاموش نمودن آتشی خانمان سوز ، با فوریت،خود را به نطقه ای خاص برساند. وجود این ترافیک سنگین -خصوصا در ساعاتی از شبانه روز- که حتی رانندگان خودروهای شخصی را شاکی و کلافه کرده ،بسیار نگران کننده است و می تواند تهدیدهایی بالفعل و بالقوه ، برای جان و مال شهروندان با خود به همراه داشته باشد.
باید توجه داشت که مثال های فوق،احتمالاتی بعید و دور از ذهن نیستند بلکه نمونه هایی متداولند که ممکن است قرعه اش به نام هر شخصی باشد. لذا با تغییر قهری ریتمِ ارایه خدمات امداد و نجات ، زنگ خطری برای عموم جامعه به صدا در آمده است.

● انسداد مسیر و رکود کسب و کار

در مسیر مسدود شده،تعداد قابل ملاحظه ای مغازه و فروشگاه وجود دارد که به صورت روزانه ،افراد زیادی برای تهیه مایحتاج خود به آنها مراجعه می کنند.ناگفته پیداست که برای مراجعه به این فروشگاه ها، باید جایی برای تردد آزاد و پارک کردن خودروها وجود داشته باشد.که به دلیل حجم سنگین تردد ،عملا امکان توقف خودرو وجود ندارد.که در این بین، بخشی از شهروندان در تهیه مایحتاج روزانه خود با چالش مواجه اند و از دیگر سو، فروشگاه هایی که درآمدشان روزانه و تابعی از مراجعه کنندگانِ حضوری است ، فروششان با رکود مواجه شده است.

●عدم هماهنگی بین ارگان ها و پیچیده تر شدن شرایط

برای پرهیز از دوباره کاری و همچنین جلوگیری از اتلاف انرژی و سرمایه ،شایسته تر آن است که ارگان های دخیل ، پس از ترسیم چشم انداز فعالیت های خود، مبادرت به تهیه تقویمِ کاری نموده و آن را در اختیار سایر ارگان های ارایه دهندهء خدمات عمومی قرار دهند.تا شاید با این اقدام سنجیده، ابعاد ملال آور و اجتناب ناپذیر پروژه های عمرانی در دست اجرا ، تا حدودی مهار شود.با این توضیح باید گفت چندی پیش، شهرداری مسجدسلیمان در اقدامی پسندیده،به منظور تعریضِ جاده اقدام به کم کردن عرض پیاده روهای بخشی از همان محور ، یعنی از پنج بنگله تا سرکوره ها کرد.به نظر می آید چنانچه تاملی بیشتر در اجرایی کردن پروژه فاضلاب شهری صورت می گرفت تا شهرداری تعریض خیابان را کامل و نهایی می کرد ، در کاهش میزان ترافیک پیش آمده موثر بود.اما به دلیل عدم هماهنگی مناسب بین ارگان ها ، پروژه فاضلاب شهری استارت خورد و از ظرفیتِ عریض شدنِ جاده در مهار کردن این ترافیکِ سَرسام آور محروم ماند.

حالا باید دید که پس از عیان شدن این ضعفِ ساختاری و نبود راه جایگزین و کمربندی در شهر،متولیان و تصمیم گیرانِ ارشدِ شهری،چه تدابیر و تمهیداتی خواهند اندیشید.آیا همچنان با توسل به آمار و ارقام، و در فضای مجازی و خبری، همه چیز را بر روال اعلام می کنند و یا در فضای حقیقی ، پای کار خواهند آمد و با فعالیت ها و پیگیری های مستمر، راه های شهری و برون شهری مسجدسلیمان را توسعه خواهند داد.