مردم گلگیر
تا حالا صدای مان از پل تمبی به آن طرفتر نرسیده است/گلگیر بدون زلزله هم «زمین‌گیر» است

رویش زاگرس/مجتبی گهستونی:  با همراهی تنی چند از دوستان در حضور دکتر سیروس داودی نماینده تشکل‌های مردم‌نهاد خوزستان راهی «گلگیر» از توابع «مسجدسلیمان» شدیم و از برخی مناطق زلزله‌زده بازدید و با برخی از فعالان محلی دیدار و گفت‌وگو کردیم.
وقتی به حدود 5 کیلومتری گلگیر می‌رسیم بی‌آنکه کوهستان نظرمان را جلب کند، دود سفید ناشی از کارخانه سیمان که در آسمان و طبیعت بی‌آنکه فیلتر شود رها شده، نظرمان را جلب می‌کند. دود آلوده‌ای که موجب خشک شدن بسیاری از درختان منطقه هم شده است.
در شهر گلگیر که ما از آن بازدید کردیم حدود 180 خانه با انواع آسیب ناشی از زلزله وجود دارد. البته در شهر آرامش ظاهری و زندگی جاری بود. اما تنها عاملی که مردم را نگران می‌کرد احتمال و بیم از وقوع زلزله‌های بعدی، تخریب احتمالی خانه‌ها، گرفتار شدن در سرما و نبود احتمالی امکانات بود.
روستاهای گلگیر اما موقعیت بدتری دارند. عمده خانه‌های روستایی دارای بافت سنگ و گِل هستند و خشکه چینی‌های روستایی، برخی از خانه‌ها را نا ایمن کرده است. با توجه به اینکه 5 سال پیش زمین لرزه‌های دیگر، مناطقی از مسجدسلیمان و هفتکل را لرزاند، شدت زلزله روزهای گذشته که بیش از 5 ریشتر بود یک زنگ هشدار جدی برای ساکنان روستایی و شهر گلگیر به حساب می‌آید. آنها باید با توجه به ضوابط فنی و با رعایت اقیلم منطقه خانه‌های خود را پایدارتر کنند.
شهر گلگیر از توابع مسجدسلیمان از سه جهت دیگر به هفتکل، باغملک و ایذه دسترسی دارد و از کمبود امکانات مختلف در رنج است و از آلودگی‌های ناشی از فعالیت کارخانه سیمان هم بی‌بهره نیست. کارخانه‌ای که مسئولیت‌های اجتماعی آن در گلگیر نمودی ندارد و شاید بیشتر خیرش به جاهای دیگر می‌رسد. در حال حاضر پل مسیر دسترسی به شهدای گمنام و پارک آسماری که دچار فرو نشست شده با دال‌های بتنی موجود در کارخانه سیمان قابل ترمیم است اما کارخانه سیمان از ارائه خدمات تا این حد جزیی هم خودداری می‌کند. چرا؟ با این حال مدیران کارخانه سیمان ظاهرا فقط به اشتغال 300 تن نیروی کارگری گلگیر در کارخانه سیمان اکتفا کرده‌اند.
شهر گلگیر تا شهر ایذه حدود 40 کیلومتر فاصله دارد. اما به دلیل اینکه مراحل احداث نصف جاده به سرانجام نرسیده است، گلگیر در این بخش دچار بن‌بست شده و ارتباط مردم با شهرستان ایذه با طی مسافت طولانی‌تری امکان‌پذیر است. امیدواریم که نماینده جدید مردم شهرستان در مجلس و با توجه به قول وزیر راه و شهرسازی، مشکل جاده مورد نظر بدون آسیب به مناطق تاریخی و طبیعی در مسیر برطرف تا دسترسی‌ها بهتر شود.
ضمن اینکه شهر گلگیر با حدود 2000 نفر جمعیت، دارای موقعیت‌های تاریخی و گردشگری شایسسته‌ای است که به دلیل عدم برنامه‌ریزی کافی به منظور ایجاد محورهای جدید گردشگری و ایجاد اشتغال برای ساکنان محلی و جذب گردشگر از آن بهره گرفته نشده است. سایت آب درمانی موجود در گلگیر می‌تواند رونق بخش بسیار جدی در این بخش باشد، اما حدود 15 سال است که از زمان کلنگ‌زنی و ساخت به حال خود رها شده و به دلیل برخی مسائل حقوقی، هیچ سودی برای مردم محلی و گردشگران ندارد. اما شهرداری گلگیر کوشیده با ساماندهی پیرامون آن سایت آب درمانی، یک پارک ایجاد کند تا مردم محلی و گردشگران حداقل از چشم‌انداز کوهستان آسماری بهره بگیرند. از اداره کل میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، که این سایت آب درمانی به شرکت توسعه گردشگری ایران واگذار کرده تا مورد بهره‌برداری قرار دهد، انتظار می‌رود که با حل مشکل موجود و رفع معارض زمینه بهره‌برداری آن مکان گردشگری را به وجود بیاورد.
در بازدید از محلات گلگیر از تنها مسجد شهر که بر اثر زلزله غیر فعال شده و تاکنون حتی رفع خطر هم در آن انجام نشده‌ است بازدید کردیم. واقعا خجالت‌آوره که کانون فرهنگی و محل اجتماع یک شهر که مسجد باشد، باید اینقدر فرسوده و ناایمن باشد که حتی نمازگزاران آن نتوانند به آن ورود و استفاده کنند. ساختمان مسجد از زلزله سال 1397 تاکنون ناپایدار است و اکنون که دیگر قابل استفاده نیست. در این مورد اداره کل اوقاف خوزستان، سازمان تبلیغات اسلامی و امور مساجد اداره‌کل فرهنگ و ارشاد خوزستان وظيفه‌شان چیست؟
از پیش از وقوع زلزله در شهر گلگیر شبکه آب فرسوده است و این روزها که گلگیر تحت تاثیر زلزله قرار دارد قطعی آب به صورت روزانه و همچون قبل مشاهده می‌شود.
در شهر گلگیر ادارات مختلف یا حضور ندارند و یا غیر فعال هستند و تنها شهرداری، بخشداری و نیروی انتظامی فعالیت عمده دارند. گلگیر پیش‌تر از محل درآمدهای سازمان همیاری و دهیاری‌ها و از محل ماده 48 بودجه‌هایی دریافت می‌کرد. بر حسب سرانه جمعیت، شهرداری گلگیر فقط ماهانه 60 میلیون تومان بودجه دریافت می‌کند که بسیار اندک است. این در حالیست که ماهانه 400 میلیون تومان به کارگران حجمی باید پرداخت شود که این مبلغ با وجود سایر نیروهای شهرداری گلگیر به بالای 700 میلیون تومان می‌رسد. حال به نظر شما اعتبار پروژه‌های عمرانی شهرداری گلگیر با وجود چند ماه حقوق عقب افتاده باید از چه محلی تامین شود؟
در گلگیر سه مدرسه وجود دارد که با کمبود معلم مواجه است. این در حالیست که گلگیر حتی فاقد دبیرستان است و دانش‌آموزان دختر و پسر باید با طی مسافت طولانی به مسجدسلیمان و یا به هفتکل بروند.
اما این جمله مردم گلگیر مرا به فکر فرو برد: «تا حالا صدایمان از پل تمبی (مرز بین مسجدسلیمان و گلگیر) به آن طرف تر نرسیده است.»