مسجدسلیمان، شهر اولين ها، ظرفیت ها و محرومیت ها

باشگاه روزنامه نگاران مسجدسليمان- مسجدسلیمان را همه می‌شناسند؛ همان شهر”اولین چاه نفت خاورمیانه” و همان شهری که همه آن را با وجود نعمت بزرگ نفت، شهری محروم از هر نعمتی می‌خوانند، شهری که باید محرومیت هایش را فریاد کند در حالی که همه بر این محرومیت‌ها و نداشته‌ها اذعان دارند.

مسجدسلیمان نخستین شهر نفتی ایران در میان کوه ‌های زاگرس واقع شده و به شهر اولین ‌ها مشهور است زیرا بسیاری از امکانات زندگی شهری مانند اولین چاه نفت در کشور و خاورمیانه، اولین چاه گاز در کشور و خاور میانه، اولین تصفیه خانه آب در کشور، اولین لوله کشی آب در کشور، اولین کارخانه برق در کشور، استادیوم فوتبال، باشگاه بولینگ، باشگاه گلف، زمین تنیس، سینما و … برای اولین بار در ایران در این شهر ساخته شده است.

مسجدسلیمان، نام آشنایی که غریب ماند و برای زندگی، غریبه ها را می نوازد امروزه اولین است اما این بار در محرومیت ها، در واقع وضعیت مردم مسجدسلیمان مصداق ضرب المثل کوزه گر از کوزه شکسته آب می خورد، است و مردم مظلوم و غیور این سرزمین از تمام امکاناتی که در این شهر اولین ها بود و به کل ایران زمین اشاعه داد محروم هستند و از گردونه پیشرفت و ترقی عقب مانده اند.

بیش از یکصد سال است که زمین مسجدسلیمان را کاویده اند و دکل ها برافراشته اند و کودکان گرسنه ای که بر سینه اش نشستند، پروار کردند و رفتند و مسجدسلیمان ماند، نامش هنوز بر سینه تاریخ ایران می ‌درخشد و یتیم نوازی می کند.

شهری که روزی جز اولین های کشور و حتی خاورمیانه بود الان اما به خرابه تبدیل شده، در شهری که با وجود منابع عظیم نفت، گاز، آب هنوز صاحبان این شهر در رنج عذاب و فقر و محروم از حداقل امکانات شهری و شهروندی زندگی می کنند، مردم این شهر بی بهره اند، متاسفانه به دلیل بی توجهی و سهل انگاری مسئولین و به دلیل نادیده گرفتن این مردم هنوز هم جز اولین ها هستند اما این بار این اولی در نداشتن است.

یکی از مواردی که می توان اشاره کرد این است که مسجدسليمان با 120 هزار نفر جمعيت تنها دو مرکز درماني دارد! بيمارستان 22 بهمن و بيمارستان شفا. بيمارستان 22 بهمن قدمتي 57 ساله دارد و در گذشته به «محکمه تخصصي شرکت نفت» مشهور بود. اين دو بيمارستان شرايط اسفباري دارند و جالب اينجاست که علاوه بر پوشش درماني ساکنان مسجدسليمان خواه ناخواه بار درمان ساکنان شهرستان هاي مجاور مانند لالي و انديکا را نيز بر دوش مي کشند.

سهم سکنه مسجدسليمان از درآمدهاي نفتی

بیکاری جوانان مسجدسلیمان درد دیگر این مردم است جوانانی که رغبت مهاجرت از شهر خود را ندارند و با بیکاری دست و پنجه نرم می کنند اگر نگاهی به مرکز شهر مسجدسلیمان بیندازیم این جوانان را می بینیم که برای گذران وقت جمع شدن دور هم را بر نشست در خانه و فکر کردن به شرایط خود ترجیح می دهند آن ها از پارک و سینما هم محروم هستند.

علی یکی از این جوانان است که می گوید: مسجدسلیمان، شهری که بنا به گواه تاریخ 50 سال پیش، امکاناتی داشت که پایتخت ایران از داشتن آن بی بهره بود و امروز، روستایی بزرگ است که جزو محروم ترین روستاهای ایران به شمار می رود.

وی ادامه داد: به گفته بزرگان مسجدسلیمان شهري بود که زماني نه چندان دور مردم شهرهای دیگر آرزوي کار و زندگي در آن را داشتند اما الان جوانان آن که اکثرا هم دارای تحصیلات عالیه هستند مجبور به مهاجرت به شهرهای دیگر می شوند و یا این که با شغل های کاذب در همین شهر امرار معاش می کنند.

دولت تدبیر و امید گوشه چشمی به مسجدسلیمان داشته باشد

یکی از شهروندان گفت: ای کاش دولت تدبیر و امید گوشه چشمی به شهرستان مسجدسلیمان داشته باشد و درصدی از سهم نفت را به راستی سر سفره‌ های مردم بیاورد و مردم شهیدپرور این شهرستان چشم انتظار تدبیر دولتمردان برای گره ‌گشایی از این مشکلات هستند. درد دل این جوان شنیدنی است که می گوید:تا چشم باز کردم در دنیای کودکی بارها این واژه های پربار را شنیدم مسجدسلیمان شهر اولین ها است. در دنیای زیبای کودکی به شهرم می‌بالیدم.

وی افزود: روزهای کودکیم در کوچه‌ های خاکی و پر از چاله این شهر و با بوی نفت و گاز و چه بسیار روزهایی که در حسرت امکانات رفاهی در یکی از محلات فقیرنشین گذشت و به دنیای نوجوانی که پا گذاشتم بارها این سوال بی‌ پاسخ از ذهنم گذشت، شهر من با این همه منبع با شهرهای دیگر چه فرقی دارد. البته تلاش مسئولان فعلی مسجدسلیمان در رفع عقب ماندگی های این شهرستان را نفی نمی کنیم اما هنوز غبار عقب ماندگی در مسجدسلیمان پاک نشده است و همت بیشتر مسئولان محلی، استانی و کشوری را می طلبد، مردم مسجدسلیمان شایسته بهترین ها هستند اما این مسجدسلیمان هنوز راه درازی برای پیشرفت و آبادانی دارد.

دلایل عقب ماندگی مسجدسلیمان را باید عقلانی تحلیل کنیم

امید علی کرم زاده شهنی که از ریاضیدانان کشور و افتخارات مسجدسلیمان است درباره وضعیت این شهر این گونه می گوید: در اغلب کشور های دنیا مردم مشارکت بالایی در اداره کشور دارند. در ایران هم حکومت با مشارکت مردم هیچگونه مخالفتی ندارد. به همین دلیل می بینیم که شهر هایی مثل شوشتر، بهبهان و دزفول پیشرفت خوبی داشته اند ولی شهرهای نفتی مثل مسجدسلیمان هفتکل و … دچار پسرفت شدند.

وی ادامه می دهد: ما نباید دنبال مقصر بگردیم بلکه باید دلایل این عقب ماندگی را عقلانی تحلیل کنیم، شرکت نفت که از مسجدسلیمان رفت اداره شهر چون زیرساخت های درست و صحیحی نداشت بسیار مشکل شد. همیشه این سوال برای من بود که چرا شرکت نفت از مسجدسلیمان رفت. وقتی مطالعه کردم متوجه شدم بدون هیچ توجیه و دلیلی مسجدسلیمان رها شد و شرکت نفت به اهواز رفت.

کرم زاده می افزاید: مسجدسلیمان الان به فکر نیاز دارد، همه باید کمک کنند تا این شهری که در همه دنیا شناخته شده است از بین نرود. ما هیچ کس را سرزنش نمی کنیم، حتی خود ما هم مقصریم.

واقعیت هایی از عقب ماندگی مسجدسلیمان

اسماعیل جلیلی، نماینده مردم مسجدسلیمان لالی و اندیکا می گوید: در شرایط موجود مسجدسلیمان، یک سری واقعیت ها وجود دارد که نشان از عقب ماندگی از شاخص های توسعه می دهد، امروز همه ما به جد نگران هستیم که چرا اشتغال در مسجدسلیمان بر اساس آمارگیری مرکز آمار ایران ۴۳ درصد اعلام می شود.

وی ادامه می دهد: اما آیا حل این مشکل تنها وظیفه نماینده است و یا این که وظیفه مجموعه ای از مسئولین که نماینده هم جزیی از آنان است؟ بدون هرگونه مماشات و وابستگی و تعلق خاطر چه به لحاظ سیاسی، چه اقلیمی و چه خانوادگی تمامی کسانی که در این مسئله مقصر بوده اند باید مورد سؤال و مؤاخذه قرار گیرند.

جلیلی می افزاید: دو سال پیش که به عنوان نماینده شما وارد مجلس شدم دولت دهم با شرایط بسیار سختی روبرو بود به نوعی که درآمدها به سختی تأمین می شد. اولین اقدامی که دولت انجام داد جلو تمام پروژه های عمرانی را گرفت تا بتواند حقوق مردم را پرداخت کند. این توقف باعث فشار مضاعف بر مناطق و شهرهایی شد که در زیر ساخت ها چیزی نداشتند که ما هم یکی از آن مناطق بودیم.

نماینده مردم مسجدسلیمان لالی و اندیکا در رابطه با وضعیت بیمارستان های این شهر می گوید: تکمیل و تجهیز بیمارستان نمره دو نسبت به پروژه های دیگر پیشرفت خوبی داشته است و امسال هم ۶ میلیارد تومان از منابع ملی برای آن پیش بینی کردیم.

وی اضافه کرد: بخشی از تجهیزات این بیمارستان وارد و بخش دیگری هم قرار است خریداری شود. در دولت گذشته می خواستند این پروژه را بدون تجهیز و تکمیل کردن افتتاح کنند که من به شدت با آن مخالفت کردم و گفتم تا به صورت کامل تکمیل نشود، نباید افتتاح شود.

جلیلی در بحث فاضلاب شهری نیز گفت: سال گذشته با همکاری مدیر کل آب و فاضلاب از محل منابعی که در اختیار استان بود قرار بر این شد از محل فروش اوراق مشارکت برای ۱۶ شهرستان از هر کدام سهم یک میلیارد را برای مسجدسلیمان قرار دهیم و معضلی در این شهر به پا شد مسیر محدود، فرایند اجرای پروژه کند و اوراق مشارکت هم به فروش نرفت. مردم هم حق داشتند که این همه اعتراض کنند. اما امسال قرار است با مبالغی که در نظر گرفته شده است این مشکل حل شود.

نماینده مردم مسجدسلیمان لالی و اندیکا در ارتباط با پایدار کردن آب در مسجدسلیمان نیز اظهار کرد: باید ظرفیت ۵۰ هزار لیتری منطقه تلبزان را به خط توزیع آب اضافه کنیم تا پایداری مان حدود ۹۸ درصد بالا برود.

وی با انتقاد شدید از لوله های استفاده شده برای اصلاح شبکه گفت: متاسفانه لوله هایی که برای اصلاح شبکه آب در شهر با روش ناجوانمردانه ای کارگزاری شده است لوله های بی کیفیتی بوده و با پیگیری هایی که انجام دادیم متوجه شدیم به جای این که از لوله های (pn16) استفاده می شد از لوله های ۶ استفاده کرده اند این یعنی این که مقاومت برای تحمل فشار آب به شدت پایین است و این خیانت به این شهر و مردم آن است. هر کسی که این قرارداد را انجام داده باید محاکمه شود.

حل مشکلات مسجدسلیمان عزم ملی و مدیریت جهادی می خواهد

حجت الاسلام صادق امینی، امام جمعه مسجدسلیمان، نیز با اشاره به مظلومیت ها و محرومیت های مردم مسجدسلیمان می گوید: در دوران دفاع مقدس مسجدسلیمان شاهد موشک ها و بمب هایی بود که در یک هفته صد و پنجاه شهید را در پی داشته و یک هفته در شهر تشییع جنازه داشتیم.
وی ادامه می دهد: سابقه کشف نفت در مسجدسلیمان به صد و شش سال قبل باز می گردد با کشف اولین چاه نفت خاورمیانه توسط انگلیسی ها که در نقطه مرکزی شهر قرار دارد به تدریج مردم برای استخراج نفت به کار گرفته شدند و کم کم مسجدسلیمان تبدیل به شهر شد اما شهری غیر اصولی که از ابتدا با اشکال و غیر متعارف پیش رفت که الان از لحاظ جغرافیایی دچار وضعیتی نابسامان و ناهنجاری شده که نیاز به یک نگاه خاص و ویژه دارد.
امینی می افزاید: از آنجایی که عنوان سال از جانب مقام معظم رهبری سال عزم ملی و مدیریت جهادی است می خواهم عرض کنم که علیرغم همه زحماتی که دولت ها داشته اند اما مسجدسلیمان نمی تواند از این مشکلات مزمن در بیاید مگر با یک نگاه جدی جهادی و ملی که نیازمند توجه دولت و نظام دارد.

وی گفت: شهری که به عبارتی غیر از خود ایران بخش زیادی از دنیا را آباد کرده و همین الان این شهر روی اقیانوسی از نفت و گاز است و میلیاردها بشکه نفت هنوز زیر پای مردم قرار دارد.

امام جمعه مسجدسلیمان ادامه داد: بعد از جنگ تحمیلی که برنامه های پنجم توسعه آغاز شد یک برنامه ای تدارک دیده شد برای درمان اساسی شهر به عنوان طرح جا به جایی شهر به نقطه دیگری که خود همین طرح یکی از ریشه های اصلی دردهای امروز مسجدسلیمان است و از دلایل عدم توسعه و پیشرفت مسجدسلیمان است که باعث شد حدود ۱۵ سال هیچ اعتباری به شهر داده نشود و در نهایت این طرح عملی نشد و تقلیل یافت به جا به جایی پنج منطقه آلوده به نفت با پنج هزار خانوار که تا به این لحظه فقط ۵۰۰ خانوار جا به جا شده است.

وی اظهار کرد: ما الان حدود ۱۵۰ چاه متروکه نفت در شهر داریم و حتی ما مدارسی داریم که در حیاط شان چاه نفت وجود دارد. نهایتا باید یکبار برای همیشه مشخص شود که این شهر چند ارباب دارد که همین مشکل باعث شده تا حدود بیست هزار ملک در شهر بدون سند باشند و صاحبان این املاک سردرگم مانده اند.

امینی خاطرنشان کرد: مشکل دیگر شهر دره های فاضلاب جاری در شهر است که حدود ۳۰ کیلومتر است و به صورت رو باز است و تمام فاضلاب شهری وارد همین دره ها می شود که عوارضی همچون آلودگی محیط زیست و تولید بیماری های مختلف را در پی دارد و ما در مسجدسلیمان سازمانی که متولی فاضلاب باشد، نداریم.

وی اضافه کرد: ما مشکل دیگری داریم با عنوان عوارض آلایندگی های نفت و گاز در محلات شهر که در این چندین ساله یک ریال هم به شهرداری پرداخت نشده تا در عمران و افزایش فضای سبز شهر و کمک به فرهنگ و هنر هزینه شود, عوارضی که طبق قانون حق مسلم این مردم است و جای سوال دارد که این قانون چرا اجرا نمی شود. امام جمعه مسجدسلیمان تصریح کرد: همین گاز موجود در هوای شهر باعث اکسید شدن وسایل خانگی مردم هم می شود که هر ساله خسارات مالی زیادی را به وسایل خانگی از جمله کولر و یخچال که باید هر ساله و بعضا دو بار در یک سال گازگیری شوند و هزینه زیادی را بر خانواده ها تحمیل می کند.

امینی با اشاره به وضعیت جاده های شهرستان از جمله جاده کمربندی افزود: آیا حق مردم مسجدسلیمان برای داشتن یک جاده کمربندی این است, مسجدسلیمانی که اگر شیر گاز را ببندد بخشی از پتروشیمی ماهشهر از کار خواهد افتاد.

وی اظهار کرد: همچنین جاده میانبر شهرستان به اهواز سالیانه موجب حوادث گوناگون می شود و کشته های زیادی را در پی دارد که خانواده های زیادی را داغدار کرده نیمه کاره به حال خود رها شده است در حالی که این پروژه جز پروژه های ملی است. همین جاده می تواند کمک زیادی به پیشرفت شهر داشته باشد که به راحتی می توانیم اساتید دانشگاهی, پزشک و اساتید نخبه مذهبی را برای مردم به شهر بیاوریم.

امیدواریم محرومیت فعلی این شهرستان و نبود حداقل های توسعه، مسئولان را به بازنگری در برنامه ها و پیدا کردن دلایل این محرومیت ترغیب کند و به دنبال کشف دلایلی که روز به روز به خلاهای برنامه ریزی، ضعف های مدیریتی و غفلت از ملزومات توسعه در مسجدسلیمان می انجامد، باشند زیرا زندگی در محرومیت نمایش پنهان زندگی تلخی را جلوه گر کرده است و مردم مسجدسلیمان با دیو محرومیت و مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند.

گزارش: سهیلا باوری